ფარმაკოლოგიური ჯგუფი: სისხლის შემცვლელები და საპერფუზიო ხსნარები, ოსმოსური დიურეზის გამომწვევი ხსნარები
გაცემის რეჟიმი: II ჯგუფი, გაიცემა ფორმა №3 რეცეპტით
აქტიური ინგრედიენტები:
საერთაშორისო დასახელება - MANITOL
შემადგენლობა : 1 მლ ხსნარი შეიცავს 100 მგ მანიტოლს .
წამლის ფორმა : საინფუზიო ხსნარი 10%.
აღწერილობა : უფერო გამჭვირვალე სითხე .
ფარმაკოთერაპიული ჯგუფი – დიურეზული საშუალება .
ფარმაკოლოგიური მოქმედება
ახდენს მადეჰიდრატირებელ მოქმედებას , ვინაიდან ქმნის მაღალ ოსმოტურ წნევას , რის
შედეგადაცარეგულირებს გორგლისებრ სისხლდინებას და აუმჯობესებს თირკმლის სისხლით
მომარაგებას .ფილტრირდება თირკმელებით შემდგომი რეაბსორბციის გარეშე , რაც იწვევს
წყლის შეკავებას არხებში დაშარდის მოცულობის გაზრდას . ამავდროულად ,
მნიშვნელოვნად მატულობს ნატრიურეზი , კალიურეზისარსებითი მომატების გარეშე .
არაეფექტურია თირკმლის ფულტრაციის დარღვევისას , ასევე აზოტემიისასავადმყოფებში
ღვიძლის ციროზით და ასციტით . იწვევს ცირკულირებული სისხლის მოცულობის ცსმ -
სგაზრდას ( სისხლძარღვის სანათურში ოსმოტური წნევის მატებასთან დაკავშირებით ).
ჩვენებები
ოლიგურია თირკმლის მწვავე უკმარისობისას ( თირკმელების ფილტრაციული
ფუნქციისშენარჩუნებისას ), განვითარებულის მასიური სისხლდენების , ტრავმის ,
შოკის , დამწვრობების ,ჰემოტრანსფუზიური რეაქციების , ფართო ოპერაციების შედეგად
;
კარდიოქირურგია ;
ქალასშიდა და თვალშიდა წნევის მომატება ;
გლაუკომის მწვავე შეტევა ;
ფორსირებული დიურეზის ჩატარებისას ბარბიტურატებით , ნარკოტიკული
საშუალებებითინტოქსიკაცია .
გამოყენების წესი და დოზები
შეჰყავთ ვენაში . დოზის დადგენა ხდება ინდივიდუალურად , ჩვენებების მიხედვით .
საშუალოერთჯერადი დოზა – 1 – 2 გ / სხეულის მასის 1 კგ . მაქსიმალური ერთჯერადი
დოზა 3 გ / კგ .
დოზა ბავშვებისათვის : 0.25_2 გ / კგ 4_6 საათის განმავლობაში .
უკუჩვენებები
ჰიპერმგრძნობელობა , ანურია , ოლიგურია , აზოტემია , მძიმე დეჰიდრატაცია ,
თირკმელების მძიმედაავადებები გამოყოფის ფუნქციის დათრგუნვით , გულის მწვავე და
ქრონიკული უკმარისობა ,ჰემორაგიული ინსულტი , თირკმელების ტუბულური ნეკროზი ,
მრავალრიცხოვან სისხლძარღვთათრომბოზი , სუბარაქნოიდული სისხლჩაქცევა ( ქალას
ტრეპანაციის დროს სისხლდენების გარდა ),ჰიპონატრიემია , ჰიპოქლორემია ,
ჰიპოკალიემია , პლაზმის ჰიპეროსმოლარობა , ორსულობისა დალაქტაციის პერიოდი ,
ქალასშიდა სისხლდენა .
12 წლამდე ასაკის ბავშვებში პრეპარატის გამოყენების შესახებ მონაცემები არ
მოიპოვება .
გვერდითი ეფექტები
დეჰიდრატაცია , ჰიპერვოლემია , დისპეფსია , ღებინება , გულისრევა , ელექტროლიტური
ბალანსისდარღვევა , პლაზმის ჰიპეროსმოლარობა , სისხლის მიმოქცევის უკმარისობის
გაღრმავება , ფილტვებისშეშუპება , თავის ტკივილი , კრუნჩხვები , ჰალუცინაციები ,
ჭინჭრის ციება .
სისხლძარღვების მიმდებარე ქსოვილებში მანიტოლის მოხვედრას კანის შეშუპებისა და
ნეკროზისგამოწვევა შეუძლია .
ჭარბი დოზირება
შესაძლებელია პაციენტებში თირკმლის უკმარისობით მანიტოლის დოზის 1-3 დღის
განმავლობაშიშეყვანისას , რომელიც ბევრად აღემატება დაშვებულ დოზას .
სიფრთხილის ზომები
სიფრთხილით გამოიყენება პაციენტებში ჰიპოვოლემიით , ჰიპონატრიემიით ,
ჰიპერკალიემიით , მარცხენაპარკუჭოვანი უკმარისობის შემთხვევაში - ფილტვების
შეშუპების განვითარების რისკის გამო ( ამისპრევენციისათვის მანიტოლი უნდა
შეუთავსდეს მარყუჟოვან დიურეზულებს ). თერაპია უნდა ჩატარდესელექტოლიტური
ბალანსისა და ცენტრალური ჰემოდინამიკის კონტროლის ქვეშ .
ისეთი სიმპტომების გამოვლენისას , როგორიცაა თავის ტკივილი , გულისრევა ,
თავბრუსხვევა ,მხედველობის დარღვევა , პრეპარატის შეყვანა უნდა შეწყდეს , რათა
გამოირიცხოს სუბდურალური დასუბარაქნოიდული სისხლდენის განვითარება .
განსაკუთრებული მითითებები
მკურნალობის პროცესში უნდა გაკონტროლდეს დიურეზის დონე . მაღალი დოზებით
მანიტოლისსწრაფად შეყვანისას , აუცილებელია ჰიდრატაციის ხარისხის , სისხლის
პლაზმაში ნატრიუმისა დაკალიუმის დონის , არტერიული წნევის გაკონტროლება .
გაცივებისას შესაძლებელია კრისტალების წარმოქმნა , რომელთა გასადნობად
აუცილებელია ფლაკონისგათბობა . გამოიყენება სხეულის ტემპერატურის ან უფრო დაბალი
ტემპერატურის მდგომარეობაში .
კრისტალების შემცველი ხსნარის გამოყენება არ შეიძლება !
ურთიერთქმედება სხვა წამლებთან
საგულე გლიკოზიდებთან ერთად გამოყენებისას , შესაძლებელია ჰიპოკალიემიასთან
დაკავშირებულიმათი
საერთაშორისო დასახელება - MANITOL
შემადგენლობა : 1 მლ ხსნარი შეიცავს 100 მგ მანიტოლს .
წამლის ფორმა : საინფუზიო ხსნარი 10%.
აღწერილობა : უფერო გამჭვირვალე სითხე .
ფარმაკოთერაპიული ჯგუფი – დიურეზული საშუალება .
ფარმაკოლოგიური მოქმედება
ახდენს მადეჰიდრატირებელ მოქმედებას , ვინაიდან ქმნის მაღალ ოსმოტურ წნევას , რის
შედეგადაცარეგულირებს გორგლისებრ სისხლდინებას და აუმჯობესებს თირკმლის სისხლით
მომარაგებას .ფილტრირდება თირკმელებით შემდგომი რეაბსორბციის გარეშე , რაც იწვევს
წყლის შეკავებას არხებში დაშარდის მოცულობის გაზრდას . ამავდროულად ,
მნიშვნელოვნად მატულობს ნატრიურეზი , კალიურეზისარსებითი მომატების გარეშე .
არაეფექტურია თირკმლის ფულტრაციის დარღვევისას , ასევე აზოტემიისასავადმყოფებში
ღვიძლის ციროზით და ასციტით . იწვევს ცირკულირებული სისხლის მოცულობის ცსმ -
სგაზრდას ( სისხლძარღვის სანათურში ოსმოტური წნევის მატებასთან დაკავშირებით ).
ჩვენებები
ოლიგურია თირკმლის მწვავე უკმარისობისას ( თირკმელების ფილტრაციული
ფუნქციისშენარჩუნებისას ), განვითარებულის მასიური სისხლდენების , ტრავმის ,
შოკის , დამწვრობების ,ჰემოტრანსფუზიური რეაქციების , ფართო ოპერაციების შედეგად
;
კარდიოქირურგია ;
ქალასშიდა და თვალშიდა წნევის მომატება ;
გლაუკომის მწვავე შეტევა ;
ფორსირებული დიურეზის ჩატარებისას ბარბიტურატებით , ნარკოტიკული
საშუალებებითინტოქსიკაცია .
გამოყენების წესი და დოზები
შეჰყავთ ვენაში . დოზის დადგენა ხდება ინდივიდუალურად , ჩვენებების მიხედვით .
საშუალოერთჯერადი დოზა – 1 – 2 გ / სხეულის მასის 1 კგ . მაქსიმალური ერთჯერადი
დოზა 3 გ / კგ .
დოზა ბავშვებისათვის : 0.25_2 გ / კგ 4_6 საათის განმავლობაში .
უკუჩვენებები
ჰიპერმგრძნობელობა , ანურია , ოლიგურია , აზოტემია , მძიმე დეჰიდრატაცია ,
თირკმელების მძიმედაავადებები გამოყოფის ფუნქციის დათრგუნვით , გულის მწვავე და
ქრონიკული უკმარისობა ,ჰემორაგიული ინსულტი , თირკმელების ტუბულური ნეკროზი ,
მრავალრიცხოვან სისხლძარღვთათრომბოზი , სუბარაქნოიდული სისხლჩაქცევა ( ქალას
ტრეპანაციის დროს სისხლდენების გარდა ),ჰიპონატრიემია , ჰიპოქლორემია ,
ჰიპოკალიემია , პლაზმის ჰიპეროსმოლარობა , ორსულობისა დალაქტაციის პერიოდი ,
ქალასშიდა სისხლდენა .
12 წლამდე ასაკის ბავშვებში პრეპარატის გამოყენების შესახებ მონაცემები არ
მოიპოვება .
გვერდითი ეფექტები
დეჰიდრატაცია , ჰიპერვოლემია , დისპეფსია , ღებინება , გულისრევა , ელექტროლიტური
ბალანსისდარღვევა , პლაზმის ჰიპეროსმოლარობა , სისხლის მიმოქცევის უკმარისობის
გაღრმავება , ფილტვებისშეშუპება , თავის ტკივილი , კრუნჩხვები , ჰალუცინაციები ,
ჭინჭრის ციება .
სისხლძარღვების მიმდებარე ქსოვილებში მანიტოლის მოხვედრას კანის შეშუპებისა და
ნეკროზისგამოწვევა შეუძლია .
ჭარბი დოზირება
შესაძლებელია პაციენტებში თირკმლის უკმარისობით მანიტოლის დოზის 1-3 დღის
განმავლობაშიშეყვანისას , რომელიც ბევრად აღემატება დაშვებულ დოზას .
სიფრთხილის ზომები
სიფრთხილით გამოიყენება პაციენტებში ჰიპოვოლემიით , ჰიპონატრიემიით ,
ჰიპერკალიემიით , მარცხენაპარკუჭოვანი უკმარისობის შემთხვევაში - ფილტვების
შეშუპების განვითარების რისკის გამო ( ამისპრევენციისათვის მანიტოლი უნდა
შეუთავსდეს მარყუჟოვან დიურეზულებს ). თერაპია უნდა ჩატარდესელექტოლიტური
ბალანსისა და ცენტრალური ჰემოდინამიკის კონტროლის ქვეშ .
ისეთი სიმპტომების გამოვლენისას , როგორიცაა თავის ტკივილი , გულისრევა ,
თავბრუსხვევა ,მხედველობის დარღვევა , პრეპარატის შეყვანა უნდა შეწყდეს , რათა
გამოირიცხოს სუბდურალური დასუბარაქნოიდული სისხლდენის განვითარება .
განსაკუთრებული მითითებები
მკურნალობის პროცესში უნდა გაკონტროლდეს დიურეზის დონე . მაღალი დოზებით
მანიტოლისსწრაფად შეყვანისას , აუცილებელია ჰიდრატაციის ხარისხის , სისხლის
პლაზმაში ნატრიუმისა დაკალიუმის დონის , არტერიული წნევის გაკონტროლება .
გაცივებისას შესაძლებელია კრისტალების წარმოქმნა , რომელთა გასადნობად
აუცილებელია ფლაკონისგათბობა . გამოიყენება სხეულის ტემპერატურის ან უფრო დაბალი
ტემპერატურის მდგომარეობაში .
კრისტალების შემცველი ხსნარის გამოყენება არ შეიძლება !
ურთიერთქმედება სხვა წამლებთან
საგულე გლიკოზიდებთან ერთად გამოყენებისას , შესაძლებელია ჰიპოკალიემიასთან
დაკავშირებულიმათი
წამლები იგივე აქტიური ინგრედიენტებით