ფარმაკოლოგიური ჯგუფი: ფსიქოანალეფსური საშუალებები, ფსიქომასტიმულირებელი და ნოოტროპული სხვა საშუალებები
გაცემის რეჟიმი: II ჯგუფი, გაიცემა ფორმა №3 რეცეპტით
აქტიური ინგრედიენტები:
პირაცეტამი 20% 5მლ
შემადგენლობა
პრეპარატის 1 მლ შეიცავს: აქტიური ნივთიერება - პირაცეტამი 200 მგ
დამხმარე ნივთიერებები – ნატრიუმის აცეტატი, ტრიჰიდრატი, ძმარმჟავა განზავებული,
საინექციო წყალი.
ფარმაკოლოგიური თვისებები
პრეპარატის აქტიურ კომპონენტს წარმოადგენს პირაცეტამი, გამა-ამინოერბოს მჟავას
ციკლური წარმოებული (გაემ). პირაცეტამი არის ნოოტროპული პრეპარატი, რომელიც
უშუალო ზემოქმედებას ახდენს თავის ტვინზე და აუმჯობესებს მის კოგნიტურ
(შემეცნებით) პროცესებს, როგორიც არის შესწავლის უნარი, მეხსიერება, ყურადღება,
ასევე ზრდის გონებრივ შრომისუნარიანობას. ცვლის აგზნების გავრცელების სიჩქარეს
თავის ტვინში, აუმჯობესებს მეტაბოლურ პროცესებს ნერვულ უჯრედში, ასევე
მიკროცირკულაციას, ახდენს ზემოქმედებას სისხლის რეოლოგიურ მახასიათებლებზე და არ
იწვევს სისხლძარღვთა გამაფართოებელ მოქმედებას. აუმჯობესებს თავის ტვინის
ნახევარსფეროებს შორის ურთიერთკავშირს და სინაფსურ გამტარობას ნეოკორტიკალურ
სტრუქტურებში, ზრდის გონებრივ შრომისუნარიანობას, აუმჯობესებს სისხლის მიმოქცევას
თავის ტვინში. პირაცეტამი აინჰიბირებს თრომბოციტების აგრეგაციას და აღადგენს
ერითროციტების მემბრანის ელასტიურობას, ამცირებს ერითროციტების ადჰეზიას. დოზით
9.6 გ ამცირებს ფიბრინოგენის დონეს და ვილებრანდის ფაქტორებს 30-40%,
ახანგრძლივებს სისხლდენის დროს.
პირაცეტამი ზრდის თავის ტვინის ქსოვილის მდგრადობას ჰიპოქსიისა და ინტოქსიკაციის
მიმართ, აუმჯობესებს რეპარაციულ პროცესებს თავის ტვინში. პირაცეტამი ამცირებს
ვესტიბულური ნისტაგმის გამოხატულებას და ხანგრძლივობას.
ფარმაკოკინეტიკა
პრეპარატის ნახევარგამოყოფის პერიოდი სისხლის პლაზმიდან შეადგენს 4-5სთ-ს, ზურგის
ტვინის სითხიდან - 8.5სთ-ს. თირკმლის უკმარისობა ზრდის ნახევარგამოყოფის პერიოდს.
პირაცეტამის ფარმაკოკინეტიკა არ იცვლება ავადმყოფებში ღვიძლის უკმარისობით.
პირაცეტამი გადის ჰემატოენცეფალურ ბარიერს და მემბრანებს, რომლებიც გამოიყენება
ჰემოდიალიზის დროს. ცხოველებზე გამოკვლევისას პირაცეტამი არჩევითად გროვდება
თავის ტვინის ქერქის ფრონტალურ, პარიეტალურ და კეფის წილებში, ნათხემში და
ბაზალურ განგლიებში. არ უკავშირედება სისხლის პლაზმის ცილებს, მეტაბოლიზმს არ
განიცდის ორგანიზმში. პირაცეტამის 80-100% გამოიყოფა თირკმელებით უცვლელი სახით
ფილტრაციის გზით. პირაცეტამის კლირენსი ჯანმრთელ მოხალისეებში შეადგენს 86 მლ/წთ-
ში.
ჩვენებები
სიმპტომური მკურნალობა ფსიქოორგანული სინდრომის დროს, კერძოდ ხანდაზმულ
ავადმყოფებში, რომლებიც უჩივიან მეხსიერების დაქვეითებას, თავბრუსხვევას,
ყურადღების კონცენტრაციისა და ზოგადი აქტივობის შემცირებას, განწყობის
ცვალებადობას, ქცევის მოშლას, სიარულის დარღვევას, ასევე პაციენტებში ალცჰეიმერის
დაავადებით და ალცჰეიმერის ტიპის სენილური დემენციით. ინსულტის შედეგების
მკურნალობა (იშემიური ინსულტის ქრონიკული სტადია), ისეთების როგორიც არის
მეტყველების დარღვევა, ემოციური, მოძრაობითი და ფსიქიკური აქტივობის დარღვევები.
ქრონიკული ალკოჰოლიზმი – ფსიქოორგანული და აბსტინენციური სინდრომების მკურნალობა.
კომატოზური მდგომარეობები (აღდგენითი პერიოდი), მათ შორის თავის ტვინის ტრავმისა
და ინტოქსიკაციის შემდგომ.
სისხლძარღვოვანი გენეზის მქონე თავბრუსხვევის მკურნალობა.
კორტიკალური მიოკლონიის მკურნალობა, მონო- და კომპლექსური თერაპია.
ნამგლისებურუჯრედოვანი ანემიის კომპლექსურ თერაპიაში.
მიღების წესები და დოზები
შეჰყავთ ინტრავენურად და კუნთში.
ქრონიკული ფსიქოორგანული სინდრომის სიმპტომური მკურნალობის დროს, სიმპტომების
გამოხატულების მიხედვით ინიშნება 2-4გ, დოზის შემდგომი გაზრდით 4-6გ-მდე დღეში,
მკურნალობის კურსია 10-15 დღე.
ინსულტის შედეგების მკურნალობისას (ქრონიკული სტადია) ინიშნება 4-8 გ/დღეში.
მკურნალობის კურსია 10-15 დღე, აუცილებლობის შემთხვევაში განმეორებითი კურსი
ტარდება 6-8 კვირის შემდეგ.
კომატოზური მდგომარეობების მკურნალობის დროს და ასევე აღქმის სიძნელეების მქონე
პირებში თავის ტვინის ტრავმით საწყისი დოზა შეადგენს 9-12 გ/დღეში,
შემანარჩუნებელი დოზაა – 2,4 გ/დღეში. მკურნალობა გრძელდება არა ნაკლებ 3 კვირა.
ალკოჰოლური აბსტინენციის სინდრომის დროს – 12 გ/დღეში. შემანარჩუნებელი დოზაა 2,4
გ/დღეში.
თავბრუსხვევის და მასთან დაკავშირებული დარღვევების მკურნალობისას 2,4-4,8
გ/დღეში, მკურნალობის კურსია 10-15 დღე.
ნამგლისებურ უჯრედოვანი ანემიის დროს დღიური პროფილაქტიკური დოზა შეადგენს 160
მგ/კგ წონაზე, დაყოფილი ოთხ თანაბარ დოზაზე. კრიზისულ პერიოდში – 300 მგ/კგ
ინტრავენურად
დოზირება ავადმყოფებში თირკმლის ფუნქციის დარღვევით:
ვინაიდან პირაცეტამი გამოიყოფა ორგანიზმიდან თირკმელებით, ავადმყოფებში თირკმლის
უკმარისობით მკურნალობის დროს საჭიროა სიფრთხილის დაცვა მოცემული დოზირების
სქემის შესაბამისად.
თირკმლის უკმარისობა| კრეატინინის კლირენსი (მლ/წთ)| დოზირება
---|---|---
ნორმა | > 80 | ჩვეულებრივი დოზა
მსუბუქი | 50-79 | ჩვეულებრივი დოზის 2/3 გაყოფილი 4 მიღებაზე
საშუალო | 30-49 | ჩვეულებრივი დოზის 1/3 დაყოფილი 2 მიღებაზე
მძიმე | < 30 | ჩვეულებრივი დოზის 1/6 ერთჯერადად
ბოლო სტადია | - | უკუნაჩვენებია
ასაკოვან პაციენტებში თირკმლის უკმარისობით საჭიროა დოზის კორექცია, ხანგრძლივი თერაპიის დროს აუცილებელია თირკმელების ფუნქციური მდგომარეობის კონტროლი.
დოზირება პაციენტებში ღვიძლის ფუნქციის დარღვევით:
ავადმყოფები ღვიძლის ფუნქციის დარღვევით დოზის კორექციას არ საჭიროებენ.
ავადმყოფებში თირკმლისა და ღვიძლის ფუნქციის დარღვევით დოზირება ხორციელდება
მოცემული სქემით (იხილეთ “დოზირება ავადმყოფებში თირკმლის ფუნქციის დარღვევით”).
გვერდითი მოვლენები
სიმპტომი| გავრცელებული (1%-დან 10%-მდე)| იშვიათი (0.1%-დან 1%-მდე)
---|---|---
ცენტრალური და პერიფერიული ნერვული სისტემის მოშლილობა | ჰიპერკინეზია – 1.72% | -
ნივთიერებათა ცვლის დარღვევა | სხეულის მასის მომატება – 1.29% | -
ფსიქიკური მოშლილობები | ნევროზული აშლილობა – 1.13% | ძილიანობა - 0.96%
დეპრესია – 0.83%
ზოგადი დარღვევები | - | ასთენია – 0.23%
გვერდითი მოვლენები უფრო ხშირად უვითარდებათ ხანდაზმულ პაციენტებს, რომლებიც იღებენ 2,4 გ-ზე მეტ დოზას დღეში. ამგვარი სიმპტომების რეგრესი უმეტეს შემთხვევაში მიიღწევა, პრეპარატის დოზის შემცირებით. არსებობს გვერდითი მოვლენების ერთეული შემთხვევები კუჭ-ნაწლავის მხრიდან, როგორიც არის გულისრევა, ღებინება, დიარეა, მუცლის და კუჭის ტკივილი; ნერვული სისტემა – თავბრუსხვევა, თავის ტკივილი, ატაქსია, წონასწორობის დარღვევა, ეპილეფსიის გართულებები, უძილობა; ფსიქიკის მხრიდან – აშლილობა, აგზნებადობა, მღელვარება, ჰალუცინაციები, სექსუალობის მომატება; კანის მხრიდან – დერმატიტი, ქავილი, გამონაყარი, შეშუპება.
უკუჩვენება
პირაცეტამის და პიროლიდონის წარმოებულების და ასევე პრეპარატის სხვა
კომპონენტების მიმართ ინდივიდუალური აუტანლობა. ჰემორაგიული ინსულტის მწვავე
სტადია. თირკმლის უკმარისობის ბოლო სტადია (კრეატინინის კლირენსი არა ნაკლები 20
მლ/წთ). 1 წლამდე ასაკის ბავშვები.
ორსულობა და ლაქტაცია
პრეპარატის გამოყენება უკუნაჩვენებია ორსულობისა და ლაქტაციის პერიოდში.
განსაკუთრებული მითითებები
პირაცეტამის თრომბოციტებზე ზემოქმედების გამო, რეკომენდებულია, პრეპარატი
სიფრთხილით დაინიშნოს ავადმყოფებში ჰემოსტაზის დარღვევით, ქირურგიული ოპერაციების
დროს ან ავადმყოფებში მძიმე სისხლდენის სიმპტომებით. პაციენტებში კორტიკალური
მიოკლონიით თავი უნდა ავარიდოთ მკურნალობის უეცარ შეწყვეტას, რამაც შეიძლება
გამოიწვიოს შეტევების განახლება. ხანგრძლივი მკურნალობის შემთხვევაში ხანდაზმულ
პაციენტებში რეკომენდებულია თირკმლის ფუნქციის რეგულარული კონტროლი,
აუცილებლობისას ატარებენ დოზის კორექციას კრეატინინის კლირენსის კვლევების
შედეგების მიხედვით.
აღწევს ჰემოდიალიზის ფილტრაციის აპარატის მემბრანაში.
ზემოქმედება სატრანსპორტო საშუალებებისა და მექანიზმების მართვის უნარზე:
სატრანსპორტო საშუალებებისა და მექანიზმების მართვის უნარზე პირაცეტამის გავლენის
შესახებ მონაცემები არ არის, შესაძლო გვერდითი მოვლენების გათვალისწინებით ასეთი
გავლენა არ არის გამორიცხული, ამიტომ შეზღუდვის დონე ან აკრძალვა უნდა იყოს
განსაზღვრული ექიმის მიერ.
ჭარბი დოზირება
პირაცეტამი არ არის ტოქსიური ძალიან მაღალ დოზებშიც კი. სპეციფიური ანტიდოტი არ
არსებობს. ჭარბ დოზირებაზე ეჭვის დროს ტარდება სიმპტომური მკურნალობა.
პირაცეტამის ექსკრეციის მიზნით ჰემოდიალიზის ეფექტურობა შეადგენს 50-60%-ს.
სხვა წამლებთან ურთიერთქმედება
პრეპარატის ურთიერთქმედება კლონაზეპამთან, ფენიტოინთან, ფენობარბიტალთან,
ნატრიუმის ვალპროატთან არ აღინიშნება.
პირაცეტამის მაღალი დოზები (9,6 გ/დღეში) ზრდის აცენოკუმაროლის ეფექტურობას
ავადმყოფებში ვენური თრომბოზით, აღინიშნება თრომბოციტების აგრეგაციისა და
ფიბრინოგენის დონის, ვილებრანდის ფაქტორების, სისხლისა და პლაზმის სიბლანტის
შემცირების მომატება, ვიდრე მხოლოდ აცენოკუმაროლის დანიშვნისას.
პირაცეტამის ფარმაკოდინამიკის ცვალებადობა დაბალია სხვა სამკურნალო საშუალებების
ზემოქმედებისას, ვინაიდან პრეპარატის 90% ორგანიზმიდან გამოიყოფა შარდით უცვლელი
სახით. In vitro პარაცეტამი არ იწვევს ციტოქრომი P450 იზოფერმენტების CYP1A2,
2B6, 2C8, 2C9, 2C19, 2D6, 2E1 და 4A9/11 კონცენტრაციით 142, 426 და 1422 მკგ/მლ
დათრგუნვას. კონცენტრაციისას 1422 მკგ/მლ-ზე, აღინიშნება CYP2A6 და 3A4/5 (11%)-
ის უმნიშვნელო დათრგუნვა. თუმცა ამ ორი CYP იზომერის კლირენსი საკმარისია,
როდესაც კონცენტრაცია აღემატება 1422 მკგ/მლ. ამიტომ პირაცეტამის მეტაბოლური
ურთიერთქმედება სხვა პრეპარატებთან ნაკლებად შესაძლებელია.
ავადმყოფებში ეპილეფსიით, რომლებიც იღებენ მუდმივ დოზას, პირაცეტამის მიღება
დოზით 20 მგ/დღეში არ ცვლის ეპილეფსიის საწინააღმდეგო პრეპარატების კონცენტრაციის
დონეს სისხლის შრატში.
ალკოჰოლთან ერთდროული მიღება არ ახდენს გავლენას პირაცეტამის კონცენტრაციაზე
შრატში და არც ალკოჰოლის კონცენტრაცია იცვლება სისხლის შრატში 1,6 გ პირაცეტამის
მიღების შემდეგ.
შენახვის პირობები და ვადები
ინახება სინათლისაგან დაცულ, ბავშვებისათვის მიუწვდომელ ადგილას 10oC -დან 25oC
ტემპერატურაზე. დაუშვებელია გაყინვა.
ვარგისიანობის ვადა: 5 წელი. ნუ გამოიყენებთ შეფუთვაზე აღნიშნული ვარგისიანობის
ვადის გასვლის შემდეგ.
აფთიაქში გაცემის წესი
ექიმის რეცეპტით (II ჯგუფი).
საერთაშორისო დასახელება - piracetam
კლინიკურ-ფარმაკოლოგიური ჯგუფი: ცენტრალური ნერვული სისტემა → თავის ტვინის
მეტაბოლიზმის გასაუმჯობესებელი საშუალებები → ნოოტროპული პრეპარატები
შემადგენლობა
პირაცეტამი გარსით დაფარული ტაბლეტები 400 მგ., 800მგ, 1200მგ.
აქტიური ნივთიერება:
თითოეული გარსით დაფარული ტაბლეტი შეიცავს პირაცეტამის 400 მგ-ს, 800 მგ-ს ან
1200 მგ-ს.
არააქტიური ინგრედიენტები:
მაგნიუმის სტეარატი, პოვიდონი K-30, მაკროგოლი 6000, დიბუტილსებაკატი, ტიტანიუმის
ორჟანგი, ტალკი, ეთილცელულოზა, ჰიპრომელოზა.
ჩვენებები
- მეხსიერების დარღვევა, ყურადღების და მოტივაციის დეფიციტი, სიფხიზლის დონის
შემცირება თავის ტვინის დაზიანებისა ან მისი ფუნქციების დათრგუნვის გამო.
- ტვინის სისხლის მიმოქცევის მოშლის ნარჩენი მოვლენების მკურნალობა (უპირველის
ყოვლისა, აფაზიის).
- კუნთების კრთომა, განპირობებული ნერვულის სიტემის დაზიანებით (ქერქული
მიოკლონუსი).
- თავბრუსხვევა და წონასწორობის დარღვევა (სისხლძარღვოვანი მოშლილობების
სიმპტომებისა და ფსიქიკური დარღვევების გარდა).
- ქრონიკული ალკოჰოლიზმისა და ალკოჰოლური აბსტინენციური სინდრომის ფონზე
განვითარებული მეხსიერებისა და ყურადღების დაქვეითების კომპლექსური თერაპიის
კომპონენტის სახით.
- სხვა მეთოდებთან კომბინაციაში _შესწავლის სირთულისა და დიზლექსიის (წერილობითი
მეტყველების აღქმის გაძნელება) მქონე ბავშვების შრომისუნარიანობის
გასაუმჯობესებლად.
მიღების წესები და დოზები
პრეპარატი მიიღება მხოლოდ ექიმის დანიშნულებით. საჭიროა რეკომენდირებული დოზისა
და მკურნალობის ხანგრძლივობის ზუსტი დაცვა. დოზა უნდა შეირჩეს ინდივიდუალურად
დაავადების სახისა და სიმძიმის, ასევე, პრეპარატზე რეაქციის გათვალისწინებით.
ტაბლეტები ინიშნება ჭამამდე, 100-200 მლ სითხის მიყოლებით.
რეკომენდირებული დოზები სხვადასხვა ჩვენების დროს
ფსიქოორგანული სინდრომის სიმპტომური მკურნალობა (მეხსიერების დარღვევა,
ყურადღებისა და მოტივაციის უკმარისობა): დღე-ღამეში 2,4 - 4,8 გ ორ-სამ მიღებად.
ტვინის სისხლის მიმოქცევის დარღვევის ნარჩენი მოვლენების მკურნალობა (მაგალითად,
ინსულტი): ქვემწვავე ან ქრონიკული (15 დღეზე მეტი ხანგრძლივობის) დაავადებების
დროს რეკომენდირებული დოზაა 4,8 – 6 გ.
კორტიკალური მიოკლონია: რეკომენდირებული საწყისი დღიური დოზაა 7,2 მგ, რის
შემდეგ, საჭიროებისამებრ, შეიძლება დოზის მომატება 4,8 გ-ით 3-4 დღიანი
ინტერვალებით, 24 გ-მდე დღეში.
თავბრუსხვევა: 2,4 – 4,8 გ დღეში ორი-სამ მიღებაზე.
ალკოჰოლის შეწყვეტის სინდრომი: 12 გ დღეში, შემდეგ შემანარჩუნებელი თერაპიის
სახით _ 2,4 გ დღეში.
ბავშვების დიზლექსია: 8-13 წლის ასაკში, ლოგოპედიურ მკურნალობასთან ერთად,
მაქსიმალური რეკომენდირებული დოზა შეადგენს 3,2 გ-ს ორ მიღებაზე.
თირკმლის ფუნქციის დარღვევის დროს შეიძლება საჭირო გახდეს დოზის კორექცია.
მკურნალობის ხანგრძლივობა ისაზღვრება პაციენტის კლინიკური მდგომარეობით.
ქრონიკული დაავადებების დროს მკურნალობა, ჩვეულებრივ, გრძელდება 6-12 კვირა,
მაგრამ შეიძლება რამდენიმე თვის განმავლობაშიც გაგრძელდეს, ხოლო ალცჰაიმერის
დაავადების დროს _ რამდენიმე წელიც კი.
არ შეიძლება პრეპარატის მიღების შეწყვტა თვითნებურად.
უკუჩვენება
- მაღალი მგრძნობელობა პრეპარატის ნებისმიერი კომპონენტის მიმართ.
- თირკმელების მძიმე დაავადება.
- სისხლჩაქცევა თავის ტვინში.
- ძუძუთი კვება.
- ორსულობა.
ორსულობა და ლაქტაცია
მიუხედავად იმისა, რომ ჩატარებულმა კვლევებმა არ გამოავლინეს პრეპარატ
პირაცეტამის ტოქსიური ეფექტი ნაყოფზე, ეს ნივთიერება გადის პლაცენტარულ ბარიერს
და ამიტომ მისი გამოყენება, ჩვეულებრივ, უკუნაჩვენებია ორსულობის დროს. ექიმი ამ
პრეპარატს დანიშნავს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, როდესაც მისი სარგებელი აჭარბებს
შესაძლებელ რისკს.
პრეპარატის აქტიური ნივთიერება გამოიყოფა დედის რძეში. მეძუძური დედებისათვის არ არის რეკომენდირებული პირაცეტამის მიღება.
პ ი რ ა ც ე ტ ა მ ი 400 მგ
გენერიული დასახელება :
Piracetanum
წამლის ფორმა:
ტაბლეტები და კაფსულები.
შემადგენლობა:
აქტიური ნივთიერება:
1 შემოგარსული ტაბლეტი შეიცავს 400 მგ პირაცეტამს;
დამხმარე ნივთიერებები:
კარტოფილის სახამებელი, კალციუმის სტეარატი, მაგნიუმის ფუძე კარბონატი,
პოლივინილპიროლიდონი, შაქარი, ტიტანის ორჟანგი, სილიციუმის ორჟანგი, ფქვილი,
ფუტკრის ცვილი, საღებავები – E 104 და E110.
დამხმარე ნივთიერებები:
კალციუმის სტეარატი, მაგნიუმის ფუძე კარბონატი.
ფარმაკოთერაპიული ჯგუფი:
ნოოტროპული საშუალება.
ჩვენება :
პირაცეტამი გამოიყენება ნევროლოგიურ, ფსიქიატრიულ და ნარკოლოგიურ პრაქტიკაში.
პირაცეტამი ნევროლოგიურ პრაქტიკაში გამოიყენება თავის ტვინის სისხლძარღვოვანი
დაავადებებისას (ათეროსკლეროზი, სისხლძარღვოვანი პარკინსონიზმი), რომლებიც
ვლინდება ცერებრული-სისხლძარღვოვანი ქრონიკული უკმარისობით, მეხსიერების,
ყურადღების, მეტყველების დარღვევით, თავბრუსხვევითა და თავის ტკივილით, თავის
ტვინში სისხლმიმოქცევის ცვლილებით, თავის ტვინის ტრავმისა და ინტოქსიკაციის
შემდეგ კომატოზური და სუბკომატოზური მდგომარეობის დროს, აგრეთვე ზემოთაღნიშნული
მდგომარეობების დროს აღდგენითი თერაპიის მიზნით პაციენტის ფსიქიური აქტივობისა და
მოძრაობის გაუმჯობესების მიზნით. პირაცეტამი გამოიყენება აგრეთვე ნერვული
სისტემის დაავადებებისას, რომელთა თანმხლებია ინტელექტუალური ფუნქციების და
ემოციური სფეროს დარღვევები.
ფსიქიატრიულ პრაქტიკაში პირაცეტამი გამოიყენება პაციენტებში, რომლებსაც
აღენიშნებათ სხვადასხვა წარმოშობის ნერვულ-დეპრესიული მდგომარეობები, რომლის
თანმხლებია ადინამიის ნიშნები, ასთენიური, სენესტო-იპოქონდრული დარღვევები,
იდეატორული ხასიათის შეკავება, აგრეთვე დუნე აპათიური დეფექტური მდგომარეობისას
შიზოფრენიით შეპყრობილ პაციენტებში, სხვადასხვა ეტიოლოგიის ფსიქოორგანული
სინდრომებისას, სენილური ატროფიული პროცესების, სხვადასხვა ფსიქიკური დაავადების
კომპლექსური თერაპიისათვის. პირაცეტამი აგრეთვე დამხმარე საშუალების სახით
გამოიყენება დეპრესიული დაავადებების სამკურნალოდ იმ პაციენტებში, რომლებსაც
ანტიდეპრესიული სამკურნალო საშუალებების მიმართ გააჩნიათ რეზისტენტობა, აგრეთვე
როდესაც ნეიროლეფსიური და სხვა ფსიქოტროპული სამკურნალო საშუალებების მიმართ
გააჩნიათ აუტანლობა, იგი ასევე გამოიყენება ზემოთაღნიშნული სამკურნალო
საშუალებების მოქმედებით გამოწვეული სომატოვეგეტატური, ნევროლოგიური ან ფსიქიური
გართულებების აღმოფხვრის მიზნით. პირაცეტამი როგორც დამხმარე საშუალება
შესაძლებელია გამოყენებულ იქნას ეპილეფსიის დროს.
პირაცეტამი ნარკოლოგიურ პრაქტიკაში გამოიყენება აბსტინენციის სინდრომის
მოსახსნელად პრე და დელირიოზული მდგომარეობისას ალკოჰოლიზმისა და ნარკომანიის
შემთხვევაში, აგრეთვე ალკოჰოლით, მორფინით, ბარბიტურატებით მოწამვლის
შემთხვევაში. პირაცეტამი ქრონიკული ალკოჰოლიზმის დროს გამოიყენება ფსიქიური
უნარის მყარი დარღვევის (ასთენიის) მდგომარეობის შესამცირებლად.
პრეპარატი პედიატრიაში გამოიყენება შესწავლის პროცესის გასაუმჯობესებლად და თავის
ტვინის პერინატალური დაზიანების ნარჩენი მოვლენების ლიკვიდაციისათვის: სამშობიარო
ტრავმის დროს, რომლებიც გამოწვეულია ინფექციებით, ჰიპოქსიით, აგრეთვე
ოლიგოფრენიის დროს, გონებრივი განვითარების შეფერხებით, ბავშვებში ცერებრული
დამბლით.
პირაცეტამი გერონტოლოგიურ პრაქტიკაში კომპლექსურ თერაპიაში გამოიყენება მოხუცთა
დემენციის (მათ შორის ალცჰაიმერის დაავადება) სამკურნალოდ.
წინააღმდეგჩვენება:
პირაცეტამის ან მის შემადგენლობაში შემავალი კომპონენტების მიმართ მომატებული
მგრძნობელობა, აგრეთვე თირკმელების უკმარისობა, დეპრესია და მოუსვენრობა
(აჟიტირებული დეპრესია), ჰანტინგტონის დაავადება, ორსულობა და ლაქტაციის პერიოდი,
1 წლამდე ასაკის ბავშვები.
გვერდითი მოვლენები:
პირაცეტამს ჩვეულებრივ კარგად იტანენ პაციენტები. გვერდითი მოვლენები ძირითადად
აღინიშნება დღეში 5 გ-ზე მეტი დოზის მიღებისას და ხანდაზმულ პაციენტებში. ზოგიერთ
პაციენტებში შესაძლებელია მომატებული გაღიზიანებადობა, აგზნება, ძილის დარღვევა,
თავის ტკივილი, დისპეფსიური დარღვევები, სექსუალური სტიმულაცია, მოძრაობის
აქტივობის მომატება, ხანდაზმულ პაციენტებში იშვიათად მოსალოდნელია კორონარული
უკმარისობის გამოვლენა. ასეთ შემთხვევებში საჭიროა დოზის შემცირება ან პრეპარატის
მიღების შეწყვეტა.
პირაცეტამის გამოყენებისას, განსაკუთრებით გონებრივად ჩამორჩენილ ბავშვებში
შესაძლებელია აფორიაქება, მოუსვენრობა, მოძრაობის გააქტივება, ყურადღების
კონცენტრაციის მოდუნება, გაუწონასწორებელი მდგომარეობა, გაღიზიანებადობა,
კონფლიქტურობა. აღნიშნული გვერდითი მოვლენები ქრება დოზის შემცირების ან
პრეპარატის მიღების შეწყვეტისთანავე.
ურთიერთქმედება სხვა სამკურნალო საშუალებებთან:
შესაძლებელია პირაცეტამის ურთიერთქმედება ცნს-ის მასტიმულირებელ, ასევე
ნეიროლეფსიურ (ჰიპერკინეზის გაძლიერება) საშუალებებთან, ფარისებრი ჯირკვლის
ჰორმონებთან, მისი ჰიპოფუნქციის დროს.
მიღების წესი და დოზირება:
პირაცეტამი ჩვეულებრივ მიიღება პერორალურად ჭამამდე საწყისი დოზით 1,2 გ-დან (400
მგ 3-ჯერ დღეში) 2,4 გ-მდე, ხანდახან დღეღამეში 3,2 გ-მდე ან მეტი. აღნიშნული
დოზის მიღების შემთხვევაში მკურნალობის ეფექტი როგორც წესი აღინიშნება 2-3 კვირის
შემდეგ. შემდგომში დოზას ამცირებენ 1,2-1,6 გ-მდე (400 მგ 3-4-ჯერ დღეში).
მკურნალობის კურსის ხანგრძლივობა შეადგენს 2-3 კვირიდან 2-6-თვემდე. აუცილებლობის
შემთხვევაში მკურნალობას იმეორებენ 6-8 კვირის შემდეგ. პირაცეტამით მკურნალობის
დროს შესაძლებელია ფსიქოტროპული, გულ-სისხლძარღვთა და სხვა სამკურნალო
საშუალებების ერთდროული გამოყენება.
თავის ტვინის მწვავე დაზიანების სამკურნალოდ პირაცეტამი მიიღება სხვა
დეზინტოქსიკაციურ მეთოდებსა და აღდგენით თერაპიასთან კომბინაციაში, ხოლო
ფსიქოზური მდგომარეობის სამკურნალოდ – შესაბამის ფსიქოტროპულ საშუალებებთან
ერთად.
ბავშვებში პირაცეტამი გამოიყენება ყოველდღე 30-50 მგ/კგ სხეულის წონის მიხედვით
დღეში 2-ჯერ დილას და შუადღისას. 5 წლამდე ასაკის ბავშვებში პრეპარატი მიიღება
3-ჯერ დღეში 200 მგ-ის ოდენობით (დღეღამეში 800 მგ-ის ოდენობით). 5-დან 16 წლამდე
ბავშვებში – 400 მგ დღეში 3-ჯერ (მაქსიმალური დღეღამური დოზა შეადგენს 1,8 გ-ს).
აუცილებლობის შემთხვევაში მრავალწლიანი მკურნალობის დროს რეკომენდებულია ერთი
წლის განმავლობაში 2-3 მკურნალობის კურსის ჩატარება.
იმ შემთხვევაში, თუკი არ იქნა მიღებული მორიგი დოზა, მაშინ მკურნალობის კურსს
აგრძელებენ ადრე დანიშნული დოზის მიხედვით. აუცილებლობის შემთხვევაში საჭიროა
ექიმთან კონსულტაცია.
ჭარბი დოზირება:
პრეპარატი პრაქტიკულად არ არის ტოქსიკური. ჭარბი დოზირების შემთხვევაში
მოსალოდნელია გვერდითი მოვლენების განვითარება.
სატრანსპორტო საშუალებების მართვის უნარზე ზემოქმედება:
ცნს-ის მხრივ გვერდითი მოვლენების მქონე პირებს პრეპარატის გამოყენების
შემთხვევაში სატრანსპორტო საშუალებების მართვისას სიფრთხილე მართებთ.
ვარგისიანობის ვადა:
მითითებულია შეფუთვაზე. მასზე აღნიშნული ვადის გასვლის შემდეგ პრეპარატის
გამოყენება არ არის რეკომენდებული.
შენახვის პირობები:
ინახება მშრალ, სინათლისაგან და ბავშვებისაგან დაცულ ადგილას
შეფუთვა:
შემოგარსული ტაბლეტი #60 შეფუთვაში.
#10 კაფსულა კონტურულ შეფუთვაში, #10 ამ #60 კაფსულა შეფუთვაში.
საერთაშორისო დასახელება - piracetam
კლინიკურ-ფარმაკოლოგიური ჯგუფი: ცენტრალური ნერვული სისტემა → თავის ტვინის
მეტაბოლიზმის გასაუმჯობესებელი საშუალებები → ნოოტროპული პრეპარატები
შემადგენლობა
პრეპარატის 1 მლ შეიცავს: აქტიური ნივთიერება - პირაცეტამი 200 მგ
დამხმარე ნივთიერებები – ნატრიუმის აცეტატი, ტრიჰიდრატი, ძმარმჟავა განზავებული,
საინექციო წყალი.
ჩვენებები
სიმპტომური მკურნალობა ფსიქოორგანული სინდრომის დროს, კერძოდ ხანდაზმულ
ავადმყოფებში, რომლებიც უჩივიან მეხსიერების დაქვეითებას, თავბრუსხვევას,
ყურადღების კონცენტრაციისა და ზოგადი აქტივობის შემცირებას, განწყობის
ცვალებადობას, ქცევის მოშლას, სიარულის დარღვევას, ასევე პაციენტებში ალცჰეიმერის
დაავადებით და ალცჰეიმერის ტიპის სენილური დემენციით. ინსულტის შედეგების
მკურნალობა (იშემიური ინსულტის ქრონიკული სტადია), ისეთების როგორიც არის
მეტყველების დარღვევა, ემოციური, მოძრაობითი და ფსიქიკური აქტივობის დარღვევები.
ქრონიკული ალკოჰოლიზმი – ფსიქოორგანული და აბსტინენციური სინდრომების მკურნალობა.
კომატოზური მდგომარეობები (აღდგენითი პერიოდი), მათ შორის თავის ტვინის ტრავმისა
და ინტოქსიკაციის შემდგომ.
სისხლძარღვოვანი გენეზის მქონე თავბრუსხვევის მკურნალობა.
კორტიკალური მიოკლონიის მკურნალობა, მონო- და კომპლექსური თერაპია.
ნამგლისებურუჯრედოვანი ანემიის კომპლექსურ თერაპიაში.
მიღების წესები და დოზები
შეჰყავთ ინტრავენურად და კუნთში.
ქრონიკული ფსიქოორგანული სინდრომის სიმპტომური მკურნალობის დროს, სიმპტომების
გამოხატულების მიხედვით ინიშნება 2-4გ, დოზის შემდგომი გაზრდით 4-6გ-მდე დღეში,
მკურნალობის კურსია 10-15 დღე.
ინსულტის შედეგების მკურნალობისას (ქრონიკული სტადია) ინიშნება 4-8 გ/დღეში.
მკურნალობის კურსია 10-15 დღე, აუცილებლობის შემთხვევაში განმეორებითი კურსი
ტარდება 6-8 კვირის შემდეგ.
კომატოზური მდგომარეობების მკურნალობის დროს და ასევე აღქმის სიძნელეების მქონე
პირებში თავის ტვინის ტრავმით საწყისი დოზა შეადგენს 9-12 გ/დღეში,
შემანარჩუნებელი დოზაა – 2,4 გ/დღეში. მკურნალობა გრძელდება არა ნაკლებ 3 კვირა.
ალკოჰოლური აბსტინენციის სინდრომის დროს – 12 გ/დღეში. შემანარჩუნებელი დოზაა 2,4
გ/დღეში.
თავბრუსხვევის და მასთან დაკავშირებული დარღვევების მკურნალობისას 2,4-4,8
გ/დღეში, მკურნალობის კურსია 10-15 დღე.
ნამგლისებურ უჯრედოვანი ანემიის დროს დღიური პროფილაქტიკური დოზა შეადგენს 160
მგ/კგ წონაზე, დაყოფილი ოთხ თანაბარ დოზაზე. კრიზისულ პერიოდში – 300 მგ/კგ
ინტრავენურად
უკუჩვენება
პირაცეტამის და პიროლიდონის წარმოებულების და ასევე პრეპარატის სხვა
კომპონენტების მიმართ ინდივიდუალური აუტანლობა. ჰემორაგიული ინსულტის მწვავე
სტადია. თირკმლის უკმარისობის ბოლო სტადია (კრეატინინის კლირენსი არა ნაკლები 20
მლ/წთ). 1 წლამდე ასაკის ბავშვები.
ორსულობა და ლაქტაცია
პრეპარატის გამოყენება უკუნაჩვენებია ორსულობისა და ლაქტაციის პერიოდში.
განსაკუთრებული მითითებები
პირაცეტამის თრომბოციტებზე ზემოქმედების გამო, რეკომენდებულია, პრეპარატი
სიფრთხილით დაინიშნოს ავადმყოფებში ჰემოსტაზის დარღვევით, ქირურგიული ოპერაციების
დროს ან ავადმყოფებში მძიმე სისხლდენის სიმპტომებით. პაციენტებში კორტიკალური
მიოკლონიით თავი უნდა ავარიდოთ მკურნალობის უეცარ შეწყვეტას, რამაც შეიძლება
გამოიწვიოს შეტევების განახლება. ხანგრძლივი მკურნალობის შემთხვევაში ხანდაზმულ
პაციენტებში რეკომენდებულია თირკმლის ფუნქციის რეგულარული კონტროლი,
აუცილებლობისას ატარებენ დოზის კორექციას კრეატინინის კლირენსის კვლევების
შედეგების მიხედვით.
აღწევს ჰემოდიალიზის ფილტრაციის აპარატის მემბრანაში.
წამლები იგივე აქტიური ინგრედიენტებით