ფარმაკოლოგიური ჯგუფი: ანტიეპილეფსიური საშუალებები, ცხიმოვანი მჟავას წარმოებულები
გაცემის რეჟიმი: II ჯგუფი, გაიცემა ფორმა №3 რეცეპტით
აქტიური ინგრედიენტები:
დეპაკინის სიროფი
(Depakine syrup)
პრეპარატის სავაჭრო დასახელება: დეპაკინი
** _
საერთაშორისო არასაპატენტო დასახელება:** ნატრიუმის ვალპროატი
** _
წამლის ფორმა:** პერორალურად მისაღები სიროფი
** _
შემადგენლობა:**
100 მლ. სიროფი შეიცავს 5,7642 ნატრიუმის ვალპროატს (MHH) აქტიური სუბსტანციის
სახით.
დამხმარე ნივთიერებები: მეთილ-პარაჰიდროქსიბენზაოტი, პროპილ-პარაჰიდრო
ქსიბენზოატი, საქაროზა, 70% სორბიტის ხსნარი, გლიცერინი, ხელოვნური
არომატიზატორი-ალუბალი, კონცენტრირებული მარილმჟავა, მწვავე ნატრიუმი, გამოხდილი
წყალი.
აღწერილობა: გამჭვირვალე, ალუბლის სუნის მქონე სიროფისმსგავსი სითხე.
**
ფარმაკოთერაპიული ჯგუფი:** კრუნჩხვის საწინააღმდეგო საშუალება.
**
ფარმაკოდინამიკა:_**
ფართო მოქმედების სპექტრის ეპილეფსიისსაწინააღმდეგო პრეპარატი. ვალპროატი
ახორციელებს მოქმედებას უპირატესად ცენტრალურ ნერვულ სისტემაზე.
ცხოველებზე ფარმაკოლოგიურმა გამოკვლევებმა უჩვენა, რომ დეპაკინს გააჩნია
ანტიკონულსიური თვისებები, ექსპერიმენტურ ეპილეფსიის ფართო სპექტრით
(გენერალიზირებული და ფოკალური ფორმების).
“დეპაკინმა” ადამიანებში აგრეთვე გამოავლინა ეპილეფსიის საწინაარმდეგო აქტიურობა
ეპილეფსიის სხვადასხვა ტიპის დროს. მისი მოქმედების ძირითადი მექანიზმი,
განპირობებულია მეტაბოლური გზებით გაემ-ის-ერგიკულ გაძლიერებასთან. რამდენიმე in
vitor ექსპერიმენტში ნაჩვენებია, რომ ნატრიუმის ვალპროატი ასტიმულირებს HIV-1
ვირუსის რეპლიკაციას, მაგრამ ეს მოქმედება ვლინდებოდა ზომიერად, არამუდმივად, არ
არის დაკავშირებული დოზირებასთან და არ გამოვლენილა ადამიანებში.
ფარმაკოკინეტიკა:
პერორალური და ინტრავენური შეყვანის დროს სისხლში ვალპროატის ბიომიღწევადობა
დაახლოებით 100%.-ია. განაწილების მოცულობა უპირატესად შეზღუდულია სისხლით და
სწრაფცვალებადი უჯრედგარე ნივთიერებით. ვალპროატის კონცენტრაცია ცერებროსპინალურ
სითხეში უახლოვდება მის თავისუფალ კონცენტრაციას სისხლის პლაზმაში.. დეპაკინი
აღწევს პლაცენტაში. მეძიძური დედების მიერ მიღებული დეპაკინი რძეში გადადის
ძალიან დაბალი კონცენტრაციით (შრატში საერთო კონცენტრაციის 1-10%-მდე).
-პლაზმაში მისი მუდმივი კონცენტრაცია სწრაფად მიიღწევა (3-4 დღე) პერორალური მიღებისას. წონასწორობის შინაგანი ფორმისას კონცენტრაცია შეიძლება მიღწეულ იქნას რამდენიმე წუთის განმავლობაში, შემდეგ იგი ნარჩუნდება ვენაში ინფუზიით.
-ვალპროატი კარგად შეიწოვება პლაზმის ცილებთან ერთად, ცილებთან შეკავშირება არის დოზა-დამოკიდებული და ნაჯერი.
-ვალპროატის მოლეკულა ექვემდებარება დიალიზს, მაგრამ გამოიდევნება მხოლოდ თავისუფალი ფორმით (დაახლოებით 10%).
ეპილეფსიის საწინააღმდეგო სხვა პრეპარატებთან შედარებით ვალპროატი არ ზრდის არც
საკუთარ და არც სხვა ნივთიერების დეგრადაციას, როგორიცაა: ესტროპროგესტაგენები.
ეს დაკავშირებულია ფერმენტზე ინდუცირებული ეფექტის არ არსებობით, ციტოქრომ P450
ჩათვლით.
- ნახევრადდაშლის პერიოდი დაახლოებით 8-20 საათს შეადგენს, ბავშვებში იგი უფრო
ხანმოკლეა.
- ნატრიუმის ვალპროატი უპირატესად გამოიყოფა შარდით მეტაბოლიზმის შემდეგ
გლუკურონის და ბეტა-დაჟანგვის სახით.
_
ჩვენებები:_
გენერალიზებული და ფოკალური ეპილეფსიის მკურნალობა განსაკუთრებით გულყრის შემდეგი
ტიპის დროს.
- მიოკლონური
- ტინო-კლონური,
- ატონური
- შერეული
- აგრეთვე ფოკალური ეპილეფსიისას:
- მსუბუქი ან კომბინირებული გულყრა
- მეორადი გენერალიზებული გულყრა
- სპეციფიკური სინდრომი (ვესტის, დენოქსი-გასტაუტის)
_
მიღების წესი და დოზა:_
დეპაკინი პერორალური მიღებისათვის: პრაქტიკული რეკომენდაციები
საწყის დღიურ დოზას შეადგენს 10-15 მგ/კგ, შემდგომ დოზები თანდათან იზრდება
ოპტიმალურამდე. ჩვეულებრივ ოპტიმალურ დოზას შეადგენს 20-30 მგ/კგ. მაგრამ თუ კი
გულყრა არ წყდება, დოზა შეიძლება ადეკვატურად გაიზარდოს: აუცილებელია იმ
პაციენტების გულდასმითი მონიტორინგი, რომლებიც იღებენ 50 მგ/კგ მეტ დოზას.
ბავშვებისათვის ჩვეულებრივ დოზას შეადგენს დაახლოებით 30 მგ/კგ დღეში.
მოზრდილებისათვის ჩვეულებრივი დოზას შეადგენს: 20-30 მგ/კგ დღეში. სიროფის
დანიშვნა შეიძლება ორჯერ დღეში.
_
გვერდითი ეფექტები:_
-ღვიძლის დისფუნქციის იშვიათი შემთხვევები
-ტერატოგენური რისკი
-ნევროლოგიური დარღვევები: აზროვნების არევა ვოლპროატით მკურნალობის დროს ზოგიერთ შემთხვევებში აღწერილია სტუმორი ან ლეტარგია, კომა. ასეთი შემთხვევები გვხვდება კომპლექსური მკურნალობის დროს (განსაკუთრებით ფენობარბიტალთან) ან ვალპროატის დოზის უცაბედი გაზრდის დროს; ძალიან იშვიათად- დემენციის შემთხვევაში.
მკურნალობის დასაწყისში ზოგიერთ პაციენტებს უვითარდებათ კუჭ-ნაწლავის ფუნქციის
დარღვევები (გულისრევა, კუჭის ტკივილები), იგი თერაპიის შეწყვეტის გარეშე ქრება
რამდენიმე დღეში.
- არსებობს საკმაოდ ხშირი ცნობები დროებითი და/ან დოზა დამოკიდებული გვერდითი
მოვლენების შესახებ: თმის ცვენა, მსუბუქი პოსტურალური ტრემორი და ძილიანობა
აღწერილია ფიბრონოგენის დონის შემცირების და სისხლდენის დროის გახანგძილევის
ცალკეული შემთხვევები, ჩვეულებრივ მასთან დაკავშირებული კლინიკური სიპტომების
გარეშე და მაღალი დოზირების დროს (ნატრიუმის ვალპროატს ახასიათებს ინჰიბირებითი
მოქმედება თრომბოციტების აგრეგაციის მეორე სტადიაზე) (იხ. აგრეთვე “ორსულობა”)
- ჰემატოლოგიური გვერდითი ეფექტები ან პანციტოპენიის იშვიათი შემთხვევები
- აღინიშნება პანკრეატიტის იშვიათი შემთხვევები, რომლებიც ხშირად ფატალური
შედეგით მთავრდება.
- ხშირად გვხვდება იზოლირებული და ზომიერი ჰიპერამონიემია ღვიძლის ფუნქციური
სინჯების ცვლილებების გარეშე, რაც არ მოითხოვს პრეპარატის მიღების შეწყვეტას.
ასევე აღწერილია ჰიპერამონიემია, დაკავშირებული ნევროლოგიურ სიპტომებთან
- არსებობს აგრეთვე ცნობები სხეულის წონის მომატების, ამენორეის და
მენსტრუაციული ციკლის რეგულაციის დარღვევის შესახებ..
- აღწერილია სმენის დაკარგვის იშვიათი შემთხვევები, როგორც შექცევადი ასევე
შეუქცევადი, მაგრამ მისი მიზეზები და დამოკიდებულება პრეპარატის მიღებისას არ
არის დადგენილი.
- ვალპროატის მიღებისას აღინიშნება კანის რეაქციები, სტივენს-ჯონსონის სინდრომი,
მრავალგვარი ერითემა.
- არსებობს ფანკონის შექცევადი სინდრომის მონაცემები, დაკავშირებული ვალპროატის
მიღებასთან, მაგრამ მისი მოქმედების მექანიზმი ჯერ-ჯერობით უცნობია.
_
უკუჩვენება:_
- მწვავე ჰეპატიტი
- ქრონიკული ჰეპატიტი
- მომატებული მგრძნობელობა ნატრიუმის ვალპროატის მიმართ
- თირკმელების პორფირია
** _
ორსულობა და ლაქტაცია:**
ორსულობა
ეპილეფსიით დაავადებული დედების მკურნალობის გამოკვლევის საფუძველზე, რისკი,
დაკავშირებული ორსულობისას ვალპროატის მიღებაზე, აღწერილია შემდეგი სახით:
ეპილეფსიასთან და ეპილეფსიის საწინააღმდეგო პრეპარატთან დაკავშირებული რისკი
აღწერილია, რომ ეპილეფსიით დაავადებულ ქალებში ეპილეფსიის საწინააღმდეგო
პრეპარატის გამოყენებისას, თანდაყოლილი ნაკლით დაბადებული ბავშვების საერთო
სიხშირე 2-3-ჯერ მეტია, ვიდრე საერთო პოპულაციის დროს. (დაახლოებით 3%)
თუმცა თანდაყოლილი ნაკლით დაბადებული ბავშვების სიხშირე აღწერილი იყო
კომბინირებული სამკურნალო თერაპიის გამოყენების შემთხვევის დროს., დღემდე
ფორმალურად არ არის დადგენილი დაავადებისა და დედის მიერ მიღებული პერაპარატების
შესაბამისი როლი. საკმაოდ ხშირია ტუჩის თიაქარის და გულ-სისხლძარღვთა სისტემის
მანკის განვითარება.
ეპილეფსიის საწინააღმდეგო მკურნალობის უცაბედმა შეწყვეტამ შეიძლება გაართულოს
დედის მდგომარეობა და გამოიწვიოს ნაყოფის დაღუპვის მიზეზი.
ნატრიუმის ვალპროატთან დაკავშირებული რისკი
ორსულობის პირველი ტრიმესტრის პერიოდში ვალპროატის მიღებისას ქალებში ნაყოფის
განვითარების მანკის საერთო რისკი არანაკლებია სხვა ეპილეფსიის საწინააღმდეგო
პრეპარატებთან შედარებით. აღწერილია სახის დისმორფიის შემთხვევები. ვლინდებოდა
განვითარების მრავალჯერადი დეფექტის იშვიათი შემთხვევები განსაკუთრებით
–კიდურების ამგვარი ეფექტების სიხშირე დღემდე არ არის ზუსტად დადგენილი. ამასთან
ერთად, ნატრიუმის ვალპროატი იწვევს ნერვული ღეროს განვითარების დარღვევას:
ნიოლომენინგოცედი, ზურგისტვინის თიაქარი…. ამგვარი გართულებების სიხშირე 1-2%
ამ მონაცემების თანახმად
თუ ქალი გეგმავს ორსულობას, საჭიროა ხელმეორედ შემოწმებულ იქნას ეპილეფსიის
საწინააღმდეგო მკურნალობის ჩვენებები. რეკომენდებულია განხილულ იქნეს საკითხი
ფოლიატების დამატებით მიღების შესახებ.
ორსულობის პერიოდში არ არის რეკომენდებული ვალპროატით მკურნალობის შეჩერება, თუ
კი იგი ეფექტურია. ამ შემთხვევაში აუცილებელია მონოთერაპია, რომლის მინიმალური
დღიური დოზა უნდა დაიყოს დღეში რამდენიმე მიღებაზე.
მიუხედავად ამისა, ავადმყოფს უნდა ჩაუტარდეს სპეციალური პრენატალური გამოკვლევა
სხვადასვა მანკის, ნერვული ღეროს შეხორცების ანომალიის გამოვლენის მიზნით.
რისკი ახალშობილებში
აღწერილი იყო ჰემორაგიული სინდრომი იმ ახალშობილებში, რომელთა დედები ორსულობის
პერიოდში იღებდნენ ნატრიუმის ვალპროატს. ეს ჰემორაგიული სინდრომი დაკავშირებულია
ჰიპოფიბრინოგენიასთან. ასევე აღწერილი იყო აფიბრინოგენემია, რომელიც იწვევს
ფატალურ შედეგს. ეს ჰიპოფიბრინოგენემია შესაძლოა დაკავშირებული იყოს შედედების
ფაქტორის დაქვეითებასთან.
ამასთან, აუცილებელია ამ სინდრომის გარჩევეა ვიტამინ K-ზე დამოკიდებული ფაქტორთა
დაქვეითებისაგან, გამოწვეული ფენობარბიტალით და ფერმენტების სხვა ინდუცირებით.
ამიტომ ახალშობილებს უნდა ჩაუტარდეთ თრომბოციტების რაოდენობის ანალიზი, პლაზმაში
ფიბრინოგენის დონის დადგენა. კოაგულაციის ტესტები და კოაგულაციის ფაქტორების
განსაზღვრა.
ლაქტაცია:
ვოლპროატის ექსკრეცია რძეში მცირეა და შეადგენს სისხლის შრატში დონის 1 დან
-10%-მდე. დღევანდელ მომენტამდე დაკვირვების ქვეშ იმყოფებოდნენ ჩვილები, რომლებიც
იღებდნენ დედის რძეს, რომლებსაც ნეონატალურ პერიოდში არ განვითარდებიათ რომელიმე
კლინიკური გამოვლინება.
პრეპარატის გავლენა ტრანსპორტით მართვის უნარზე და საქმიანობის შესრულებაზე,
რომელიც ითხოვს მომატებულ ყურადღებას.
პაციენტი გაფრთხილებულ უნდა იყოს ძილიანობის საფრთხეზე, განსაკუთრებით
ანტიკონვულსირული პოლითერაპიის შემთხვევაში ან ბენზოდიაზეპანის კომბინაციებთან.
**
ურთიერთქმედება სხვა სამკურნალო საშუალებებთან._**
-ნეიროლეფსიურები, მაო-ს ინჰიბიტორები, ანტიდეპრესანტები და ბენზოდიაზეპინები. დეპაკინს შეუძლია გამოიწვიოს სხვა ფსიქოტროპული პრეპარატების, -ნეოროლეფსიურების, მაო-ს ინჰიბიტორების, ანტიდეპრესანტებისა და ბენზოდიაზეპინების მოქმედების პოტენცირება, ამიტომ რეკომენდირებულია კლინიკური მონიტორინგი და –აუცილებლობის შემთხვევაში - დოზის კორექცია.
-ფენობარბიტალი
დეპაკინი აძლიერებს პლაზმაში ფენობარბიტალის კონცენტრაციას (ღვიძლში კატაბოლიზმის
ინჰიბირების გამო) და შესაძლებელია გამოვლინდეს სედაციური თვისებები
განსაკუთრებით ბავშვებში. ამიტომ რეკომენდებულია კომბინირებული მკურნალობის
კლინიკური მონიტორინგი პირველი 15 დღის განმავლობაში და ფენობარბიტალის დოზის
დაუყოვნებლივ შემცირება სედაციურობის თვისებების გამოვლენისას და აუცილებლობის
შემთხვევაში სისხლში ფენობარბიტალის დონის განსაზღვრა.
პრიმიდონი
- დეპაკინი ზრდის პრიმიდონის კონცენტრაციას მისი გვერდითი ეფექტების გაძლიერებით
(მაგალითად სედაციურობის). ეს გამოვლინება ქრება ხანგძლივი მკურნალობის დროს.
რეკომენდებულია კლინიკური მორიტორინგი; განსაკუთრებით კომბინირებული მკურნალობის
დაწყების პერიოდში აუცილებლობის შემთხვევაში დოზის ადაპტაციით.
ფენიტიონი
- დეპაკინი ამცირებს სისხლში ფენიტოინის კონცენტრაციას, ამის გარდა დეპაკინი
ზრდის ფენიტოინის თავისუფალი ფორმის რაოდენობას, შესაძლებელი ჭარბი დოზის
ნიშნების გამოვლენით (ვალპროის მჟავა ხელს უშლის ფენიტიონს პლაზმაში ცილებთან
დაკავშირებისაგან და ამცირებს მის კატაბოლიზმს ღვიძლში) ამიტომ რეკომენდებულია
კლინიკური მორიტორინგი; პლაზმაში ფენიტოინის დონის განსაზღვრის მიზნით, საჭიროა
თავისუფალი ფორმის შეფასება
კარბამაზეპინი
- ვალპროის მჟავას შეუძლია გამოიწვიოს კარბამაზეპინის ტოქსიკური მოქმედების
პოტენცირება. რეკომენდებულია კლინიკური მორიტორინგი, განსაკუთრებით კომბინირებული
თერაპიის საწყის ეტაპზე და აუცილებლობის შემთხვევაში დოზირების კორექცია.
ლამოტრიჟინი
- ვალპროის მჟავას შეუძლია შეამციროს ლამოტრიჟინის მეტაბოლიზმი და გაზარდოს მისი
ნახევრადაშლის ხანგძლივობა; დოზირება საჭიროებს შეძლებისდაგვარ კორექციას.
(ლამოტრიჟინის დოზის შემცირება)
ზიდოვუდინი
ვალპროის მჟავას შეუძლია გაზარდოს პლაზმაში ზიდოვუდინის კონცენტრაცია, რაც იწვევს
ზიდოვუდინის ტოქსიკოზის ზრდას. ეპილეფსიის საწინააღმდეგო საშუალებები, რომლებსაც
ახასითებთ ფერმენტ-ინდუცირებადი მოქმედება (ფენიტოინი, ფენობარბიტალი,
კარბამაზეპინი), ამცირებენ შრატში ვალპროატის კონცენტრაციას. კომბინირებული
თერაპიის გამოყენების შემთხვევაში მიზანშეწონილია დოზების რეგულირება სისხლში
პრეპარატის დონის გათვალისწინებით. მეორეს მხრივ ფელბამატის და ვალპროატის
კომბინაციამ შეიძლება გაზარდოს შრატში ვალპროატის კონცენტრაცია.
საჭიროა ვალპროატის დოზის კონტროლი, მეფლოქსინი აძლიერებს ვალპროატის მჟავას
მეტაბოლიზმს და შეიძლება გამოიწვიოს კრუნჩხვები. ამიტომ კომბინირებული თერაპიის
დროს შეიძლება ადგილი ჰქონდეს ეპილეფსიურ გულყრებს.
ვალპროატსა და ცილებთან დაკავშირებული პრეპარატების (ასპირინის) ერთდროულმა
მიღებამ შეიძლება გამოიწვიოს შრატში თავისუფალი ვალპროატის კონცენტრაციის ზრდა.
პროთრომბინის ინდექსის გულმოდგინე მორიტორინგი უნდა ჩატარდეს ვიტამინ k-ზე
დამოკიდებული ანტიაგულანტებზე, ერთდროული მიღების შემთხვევაში.
თავისუფალი ვალპროატის დონე შრატში შეიძლება გაიზარდოს (ღვიძლში მეტაბოლიზმის
დაქვეითების შედეგად) ციმეტიდინის და ერითრომიცინის ერთდროული მიღების
შემთხვევაში.
შხვა სამკურნალო საშუალებებთან ურთიერთქმედება
ვალპროატს ჩვეულებრივ არ ახასიათებს ფერმენტ-ინდუცირებითი მოქმედება, იგი არ
ამცირებს ესტროპროგესტაგენური პრეპარატების ეფექტურობას იმ ქალებში, რომლებიც
სარგებლობენ პერორალური ჰორმონალური კონტრაცეპტივებით.
_
განსაკუთრებული მითითებები:_
გაფრთხილება
ღვიძლის დისფუნქცია
წარმოქმნის პირობები:
არსებობს განსაკუთრებით იშვიათი მონაცემები ღვიძლის დაავადების მძიმე და ფატალური
შემთხვევების შესახებ.
ეპილეფსიის მკურნალობის გამოცდილება გვიჩვენებს, რომ პაციენტებს შორის, რომლებიც
იტარებენ კომპლექსურ ეპილეფსიის საწინააღმდეგო თერაპიას, გაზრდილი რისკის ჯგუფს
შეადგენს ჩვილები და 3 წლამდე ასაკის ბავშვები მძიმე ეპილეფსიით, განსაკუთრებით
ეპილეფსიით, დაკავშირებული თავის ტვინის დაზიანებასთან, გონებრივ განვითარების
შეკავებით და/ან გენეტიკური წარმოშობის თანდაყოლილი მეტაბოლიტური ან
დეგენერაციული დაავადებებით.
3 წლის ზევით ასაკის ბავშვებში ასეთი გართულების სიხშირე მნიშვნელოვნად მცირდება
და თანდათანობით ქრება ასაკთან ერთად.
უმეტეს შემთხვევაში ღვიძლის გამოხატული რეაქციების მხრიდან შეიმჩნევა მკურნალობის
პირველი 6 თვის განმავლობაში
-შესაძლო ნიშნები
ადრეული დიაგნოსტიკა უპირატესად ეყრდნობა კლინიკურ გამოკვლევებს.
-არასპეციფიკური სიპტომები, ჩვეულებრივ ვლინდება მოულოდნელად, ესენია ასთენია, ანორექსია, ძლიერი დაღლილობა, ძილიანობა, ხანდახან თანმდევი განმეორებითი ღებინება და მუცელში ტკივილი. რეკომენდებულია პაციენტის ინფორმირება, და თუU პაციენტი ბავშვია, მაშინ მისი ოჯახი წევრების , რომ ასეთი კლინიკური სიპტომების გამოვლენისას საჭიროა დაუყოვნებლივ მიმართონ ექიმს. კლინიკური გამოკველევების გარდა, საჭიროა ჩატარდეს ღვიძლის ფუნქციური სინჯების გამოკვლევა.
გამოვლინება
მკურნალობის დაწყებამდე და მკურნალობიდან პირველი 6 თვის განმავლობაში
აუცილებელია პერიოდულად შემოწმდეს ღვიძლის ფუნქციური სინჯები. კლასიკურ ტესტებს
შორის მეტად მნიშნელოვანი სინჯებია, რომლებიც ავლენენ ღვიძლის ცილა-სინთეზურ
ფუნქციას და განსაკუთრებით –პროთრომბინის ინდექსი. პროთრომბინის ანომალურად
დაბალი დონის გამოვლენის შემთხვევაში, რომელიც გამოწვეულია ლაბორატორიული
მონაცემების ცვლილებების თანხლების ფონზე (ფიბრიგონის დონის მნიშვნელოვანი
დაქვეითება და სისხლის შედედების ფაქტორების, ბილირუბინისა და ტრანსამინაზის
დონის ზრდა) დეპაკინით მკურნალობა უნდა შეწყდეს.
სიფრთხილის მიზნით შეწყდეს სალიცილატებით მკურნალობა, თუ იგი ჩართული იყო
მკურნალობის სქემაში, რადგანაც ისინი იყენებენ მეტაბოლიზმის იგივე გზებს.
_
სიფრთხილის ზომები:_
-აუცილებელია მკურნალობის დაწყებამდე და პერიოდულად, მკურნალობის 6 თვის განმავლობაში ჩატარდეს ღვიძლის ფუნქციური სინჯების კვლევა (იხ. უკუჩვენება), განსაკუთრებით რისკის ჯგუფის პაციენტებთან (იხ. ზ. “გაფრთხილება”) საჭიროა ხაზგასმულ იყოს, რომ დეპაკინით, როგორც სხვა ეპილეფსიის საწინააღმდეგო პრეპარატებით მკურნალობისას, შეიძლება შემჩნეულ იქნას ღვიძლში ფერმენტების რაოდენობის მცირე ზრდა, განსაკუთრებით მკურნალობის დაწყების პერიოდში, იზოლირებული და დროებით, რომელიმე კლინიკური სიპტომების არარსებობის შემთხვევაში. ამ შემთხვევაში რეკომედებულია უფრო სრული ლაბორატორიული გამოკვლევის ჩატარება (კერძოდ, პროთრომბინის ინდექსის განსაზღვრა) იმისთვის რომ შემოწმებულ იქნას დოზირება და განმეორდეს ანალიზი პარამეტრის ცვლილების შესაბამისად.
-3 წლამდე ასაკის ბავშვებში რეკომენდებულია დეპაკინის მიღება მონოთერაპიაში, მაგრამ მკურნალობის დაწყებამდე საჭიროა შეფასდეს დეპაკინით მკურნალობის პოტენციური სარგებლობა ღვიძლის დაავადების განვითარების რისკსა და პანკრეატიტის მიმართ. (იხ. ზ. “გაფრთხილება”)
-პრეპარატით მკურნალობის დაწყებამდე ან ქირურგიული ჩარეევის წინ სისხლდენის ან სპონტანური ჰემატომების შემთხვევაში, რეკომენდებულია სისხლის ანალიზის ჩატარება (განისაზღვროს სისხლის ფორმულა, თრომბოციტების რაოდენობის გათვალისწინებით, სისხლდენის ხანგრძლივობა და კოაგულაცური ტესტები)
-თირკმელების უკმარისობის ფონზე შეიძლება საჭირო გახდეს დოზის შემცირების აუცილებლობა, რადგანაც დოზირების დადგენაში პლაზმაში კონცენტრაციის მონიტორინგის შედეგებმა შეიძლება შეცდომაში შეგვიყვანოს, აუცილებელია კლინიკური მონიტორინგის გათვალისწინება. (იხ. ფარმაკოკინეტიკა)
- თუმცა დეპაკინით მკურნალობის პროცესში, განსაკუთრებით იშვიათად აღინიშნებოდა
იმუნური სისტემის ფუნქციის დარღვევა, დეპაკინით მკურნალობისას საჭიროა შედარებულ
იქნას პრეპარატის დანიშვნის პოტენციული რისკი პაციენტებში, რომლებსაც აწუხებთ
სისტემური წითელი მგლურა.
-აბდომინილური სინდრომის მწვავე ტკივილის დროს რეკომენდებულია ქირურგიული ოპერაციის ჩატარებამდე გამოკვლეულ იქნეს შედედებული ამილაზის დონე, რადგანაც არსებობს ცნობები. პანკრეატიტის იშვიათი შემთხვევის შესახებ. თუ არსებობს კარბამინალური ციკლის ფერმენტების დეფიციტზე ეჭვი, მკურნალობის დაწყებამდე უნდა ჩატარდეს მეტაბოლური გამოკვლევები, რადგან არსებობს ვალპროატით მკურნალობისას ჰიპერამონიემიის განვითარების რისკი.
_
ჭარბი დოზა:_
დოზის გადაჭარბების კლინიკური გამოვლინებები ჩვეულებრივ მიმდინარეობს კომის სახით
კუნთების ჰიპოტონიით. ჰიპორეფლექსით , მიოზით და სუნთქვის გაძნელებით.
ამასთან ერთად შეიძლება გვხდებოდეს სხვადასხვა სიპტომები: სისხლში პრეპარატის
მაღალი კონცენტრაციისას აღწერილია კრუნჩხვითი შეტევები.
დოზის გადაჭარბებისას სტაციონარში გადაუდებელ დახმარება სიპთომატურია ; კუჭის
ამორეცხვა, რომელიც ეფექტურია პრეპარატის მიღებიდან 10-12 საათის განმავლობაში,
მუდმივი ყურადღება გულ-სისხლძარღვთა და სუნთქვის სისტემაზე.
იშვიათ შემთხვევებში შეიძლება აუცილებელი გახდეს დიალიზი და სისხლის გადასხმა.
არსებობს ნალოქსინის წარმატებული გამოყენების ერთეული ცნობა ძალზე მაღალი დოზის
გამოყენებისამ შესაძლოა გამოიწვიოს ლეტალური შედეგი. ჩვეულებრივ დოზის
გადაჭარბებისას პროგნოზი სასიკეთოა.
_
გამოშვების ფორმა
_ მუქი ფერის შუშის ფლაკონი შეიცავს 150 მლ სითხეს, დოზირების კოვზი და
გამოყენების ინსტრუქცია მოთავსებულია მუყაოს ყუთში.
_
შენახვის პირობები:_
პრეპარატი ინახება ოთახის ტემპერატურაზე 25°C ქვევით, პირდაპირი მზის სხივისაგან
დაცულ ადგილზე.
_
შენახვის ვადა:_
3 წელი
დაუშვებელია პრეპარატის მიღება შეფუთვაზე მითითებული ვადის ამოწურვის შემდეგ
_
გაცემის პირობები:_
რეცეპტით
** _
მწარმოებელი-ფირმა
_** “სანოფი ვინტრონ ინდუსტრია”
(ZI d, En Sigal 1 et 3 allee de la neste 31770 Colomiers), საფრანგეთი.
მოქმედი ნივთიერება: ნატრიუმის ვალპროატი
კლინიკურ-ფარმაკოლოგიური ჯგუფი:
კრუნჩხვის საწინააღმდეგო საშუალება.
ჩვენებები: გენერალიზებული და ფოკალური ეპილეფსიის მკურნალობა განსაკუთრებით გულყრის შემდეგი ტიპის დროს:
მიოკლონური;
ტონო-კლონური;
ატონური;
შერეული;
აგრეთვე ფოკალური ეპილეფსიისას;
მსუბუქი ან კომბინირებული გულყრა;
მეორადი გენერალიზებული გულყრა;
სპეციფიკური სინდრომი (ვესტის, ლენოქსი-გასტაუტის).
მიღების წესები და დოზირება:
საწყის დღიურ დოზას შეადგენს 10-15 მგ/კგ, შემდგომი დოზები თანდათან იზრდება ოპტიმალურამდე. ჩვეულებრივ ოპტიმალურ დოზას შეადგენს 20-30 მკ/მგ, მაგრამ თუკი გულყრა არ წყდება, დოზა შეიძლება ადეკვატურად გაიზარდოს: აუცილებელია იმ პაციენტების გულდასმითი მონიტორინგი, რომლებიც იღებენ 50 მგ/კგ მეტ დოზას.
ბავშვებისათვის ჩვეულებრივ დოზას შეადგენს დაახლოებით 30 მგ/კგ დღეში.
მოზრდილებისათვის ჩვეულებრივ დოზას შეადგენს 20-30 მგ/კგ დღეში. სიროფის დანიშვნა
შეიძლება 2-ჯერ დღეში.
უკუჩვენებები:
*მწვავე ჰეპატიტი;
*ქრონიკული ჰეპატიტი;
*მომატებული მგრძნობელობა ნატრიუმის ვალპროატის მიმართ;
*თირკმელების პორფირია.
შენხავის პირობები:
პრეპარატი ინახება არა უმეტეს 25C ტემპერატურაზე, პირდაპირი მზის სხივებისგან დაცულ ადგილას.
ვარგისიანობის ვადა: 3 წელი.
აფთიაქიდან გაცემის პირობები:
პრეპარატი გაიცემა ექიმის რეცეპტით
აქტიური ნივთიერება: ვალპროეს მჟავა 300მგ ერთ კაფსულაში.
ჩვენება: ეპილეფსიით სხვადასხვა ფორმების (შეტევების), ბიპოლარული აშლილობის
მქონე პაციენტებში მწვავე
მანიაკალური ეპიზოდების მკურნალობისას.
უკუჩვენება: აქტიური ნივთიერების ან პრეპარატის რომელიმე შემადგენლის მიმართ
ზემგრძნობელობისას.
თუ გაქვთ
ღვიძლის დაავადება. ბავშვები 2 წლამდე ასაკში (ვინაიდან ისინი განსაკუთრებით
მიდრეკილნი არიან ღვიძლის დაზიანებისადმი).
ძალიან მაღალი დოზების გამოყენების შემთხვევაში ვალპროეს მჟავით მკურნალობამ
შეიძლება გამოიწვიოს სისხლის სურათის გარდამავალი ანომალიები ან სისხლის
მიმოქცევის დარღვევა. ვასკულიტის (სისხლძარღვების ანთება) შესაძლო გაჩენა,
რომელიც შეიძლება გამოვლინდეს, როგორც ტკივილი, გაწითლება ან ქავილი.
ცნობილია ალერგიული რეაქციების შემთხვევები. იშვიათ შემთხვევებში გვხვდება
ქალებში მენსტრუალური ციკლის დარღვევა და მკერდის გადიდება მამაკაცებში.
ღებინება, კოორდინაცის მოშლა, თავბრუსხვევა. ჩამოთვლილი არასასურველი რეაქციები
მთლიანობაში გარდამავალია და ქრება მკურნალობის დასრულებისას.
დოზირება: ეპილეფსია: აუცილებელ დოზირებას განსაზღვრავს თქვენი მკურნალი ექიმი.
როგორც წესი, მკურნალობა იწყება დღიური დოზიდან 15 მგკგ-ზე. თქვენი მკურნალი
ექიმი გირჩევთ დოზირების თანდათან გაზრდას (5-10 მგკგ-დან კვირის ინტერვალით),
იქამდე, სანამ არ მიაღწევს კონტროლს შეტევებზე (საშუალო დღიური ნორმა 30 მგკგ-ზე
ყოველდღიურად) ან მიაღწევთ მაქსიმალურ დოზირებას, დაწყებული 50 მგკგ-დან. როგორც
წესი, დღიური დოზა უნდა
გაიყოს რამდენიმე მიღებაზე.
კაფსულები მიიღება მთელი, ჭამის დროს ან ჭამის შემდეგ, წყლის დიდ რაოდენობასთან
ერთად.
შენახვა: სინათლისა და გახურებისაგან დაცულ ადგილას, არაუმეტეს 25გრადუს ტემპერატურაზე.
აფთიაქიდან გაცემის წესი: რეცეპტით.
შემადგენლობა და გამოშვების ფორმა
პერორალურად მისაღები სიროფი: ფლაკონში 150 მლ დოზირების კოვზით.
100 მლ
ნატრიუმის ვალპროატი - 5.7642 (MHH) აქტიური სუბსტანციის სახით.
დამხმარე ნივთიერებები: მეთილ-პარაჰიდროქსიბენზაოტი, პროპილ-პარაჰიდრო
ქსიბენზოატი, საქაროზა, 70% სორბიტის ხსნარი, გლიცერინი, ხელოვნური
არომატიზატორი-ალუბალი, კონცენტრირებული მარილმჟავა, მწვავე ნატრიუმი, გამოხდილი
წყალი.
კლინიკურ-ფარმაკოლოგიური ჯგუფი
კრუნჩხვის საწინააღმდეგო საშუალება.
ფარმაკოლოგიური თვისებები
მოქმედების ფართო სპექტრის ეპილეფსიის საწინააღმდეგო პრეპარატი. ვალპროატი
ახორციელებს მოქმედებას უპირატესად ცენტრალურ ნერვულ სისტემაზე.
ცხოველებზე ფარმაკოლოგიურმა გამოკვლევებმა უჩვენა, რომ დეპაკინს გააჩნია
ანტიკონულსიური თვისებები, ექსპერიმენტურ ეპილეფსიის ფართო სპექტრით
(გენერალიზირებული და ფოკალური ფორმების).
“დეპაკინმა” ადამიანებში აგრეთვე გამოავლინა ეპილეფსიის საწინაარმდეგო აქტიურობა
ეპილეფსიის სხვადასხვა ტიპის დროს. მისი მოქმედების ძირითადი მექანიზმი,
განპირობებულია მეტაბოლური გზებით გაემ-ის-ერგიკულ გაძლიერებასთან, რამდენიმე ინ
ვიტრო ექსპერიმენტში ნაჩვენებია, რომ ნატრიუმის ვალპროატი ასტიმულირებს HIV-1
ვირუსის რეპლიკაციას, მაგრამ ეს მოქმედება ვლინდებოდა ზომიერად, არამუდმივად, არ
არის დაკავშირებული დოზირებასთან და არ გამოვლენილა ადამიანებში.
ფარმაკოკინეტიკა
პერორალური და ინტრავენური შეყვანის დროს სისხლში ვალპროატის ბიომიღწევადობა
დაახლოებით 100%.-ია. განაწილების მოცულობა უპირატესად შეზღუდულია სისხლით და
სწრაფცვალებადი უჯრედგარე ნივთიერებით. ვალპროატის კონცენტრაცია ცერებროსპინალურ
სითხეში უახლოვდება მის თავისუფალ კონცენტრაციას სისხლის პლაზმაში. დეპაკინი
აღწევს პლაცენტაში. მეძუძური დედების მიერ მიღებული დეპაკინი რძეში გადადის
ძალიან დაბალი კონცენტრაციით (შრატში საერთო კონცენტრაციის 1-10%-მდე).
პერორალური მიღებისას პლაზმაში მისი მუდმივი კონცენტრაცია სწრაფად მიიღწევა (3-4
დღე). წონასწორობის შინაგანი ფორმისას კონცენტრაცია შეიძლება მიღწეულ იქნას
რამდენიმე წუთის განმავლობაში, შემდეგ იგი ნარჩუნდება ვენაში ინფუზიით.
ვალპროატი კარგად შეიწოვება პლაზმის ცილებთან ერთად, ცილებთან შეკავშირება არის
დოზა-დამოკიდებული და ნაჯერი.
ვალპროატის მოლეკულა ექვემდებარება დიალიზს, მაგრამ გამოიდევნება მხოლოდ
თავისუფალი ფორმით (დაახლოებით 10%).
ეპილეფსიის საწინააღმდეგო სხვა პრეპარატებთან შედარებით ვალპროატი არ ზრდის არც
საკუთარ და არც სხვა ნივთიერების დეგრადაციას, როგორიცაა: ესტროპროგესტაგენები.
ეს დაკავშირებულია ფერმენტზე ინდუცირებული ეფექტის არ არსებობით, ციტოქრომ P450
ჩათვლით.
ნახევრადდაშლის პერიოდი დაახლოებით 8-20 საათს შეადგენს, ბავშვებში იგი უფრო
ხანმოკლეა.
ნატრიუმის ვალპროატი უპირატესად გამოიყოფა შარდით მეტაბოლიზმის შემდეგ გლუკურონის
და ბეტა-დაჟანგვის სახით.
ჩვენებები
გენერალიზებული და ფოკალური ეპილეფსიის მკურნალობა განსაკუთრებით გულყრის შემდეგი
ტიპის დროს:
- მიოკლონური;
- ტინო-კლონური;
- ატონური;
- შერეული;
- აგრეთვე ფოკალური ეპილეფსიისას;
- მსუბუქი ან კომბინირებული გულყრა;
- მეორადი გენერალიზებული გულყრა;
- სპეციფიკური სინდრომი (ვესტის, დენოქსი-გასტაუტის).
დოზირების რეჟიმი
საწყის დღიურ დოზას შეადგენს 10-15 მგ/კგ, შემდგომ დოზები თანდათან იზრდება
ოპტიმალურამდე. ჩვეულებრივ ოპტიმალურ დოზას შეადგენს 20-30 მგ/კგ. მაგრამ თუ კი
გულყრა არ წყდება, დოზა შეიძლება ადეკვატურად გაიზარდოს: აუცილებელია იმ
პაციენტების გულდასმითი მონიტორინგი, რომლებიც იღებენ 50 მგ/კგ მეტ დოზას.
ბავშვებისათვის ჩვეულებრივ დოზას შეადგენს დაახლოებით 30 მგ/კგ დღეში.
მოზრდილებისათვის ჩვეულებრივი დოზას შეადგენს 20-30 მგ/კგ დღეში. სიროფის
დანიშვნა შეიძლება 2-ჯერ დღეში.
გვერდითი მოვლენები
- ღვიძლის დისფუნქციის იშვიათი შემთხვევები;
- ტერატოგენური რისკი;
- ნევროლოგიური დარღვევები: აზროვნების არევა ვალპროატით მკურნალობის დროს
ზოგიერთ შემთხვევებში აღწერილია სტუმორი ან ლეტარგია, კომა. ასეთი შემთხვევები
გვხვდება კომპლექსური მკურნალობის დროს (განსაკუთრებით ფენობარბიტალთან) ან
ვალპროატის დოზის უცაბედი გაზრდის დროს; ძალიან იშვიათად- დემენციის შემთხვევაში.
მკურნალობის დასაწყისში ზოგიერთ პაციენტებს უვითარდებათ კუჭ-ნაწლავის ფუნქციის
დარღვევები (გულისრევა, კუჭის ტკივილები), იგი თერაპიის შეწყვეტის გარეშე ქრება
რამდენიმე დღეში;
- არსებობს საკმაოდ ხშირი ცნობები დროებითი და/ან დოზა დამოკიდებული გვერდითი
მოვლენების შესახებ: თმის ცვენა, მსუბუქი პოსტურალური ტრემორი და ძილიანობა
აღწერილია ფიბრონოგენის დონის შემცირების და სისხლდენის დროის გახანგძილევის
ცალკეული შემთხვევები, ჩვეულებრივ მასთან დაკავშირებული კლინიკური სიპტომების
გარეშე და მაღალი დოზირების დროს (ნატრიუმის ვალპროატს ახასიათებს ინჰიბირებითი
მოქმედება თრომბოციტების აგრეგაციის მეორე სტადიაზე);
- ჰემატოლოგიური გვერდითი ეფექტები ან პანციტოპენიის იშვიათი შემთხვევები;
- აღინიშნება პანკრეატიტის იშვიათი შემთხვევები, რომლებიც ხშირად ფატალური
შედეგით მთავრდება. ხშირად გვხვდება იზოლირებული და ზომიერი ჰიპერამონიემია
ღვიძლის ფუნქციური სინჯების ცვლილებების გარეშე, რაც არ მოითხოვს პრეპარატის
მიღების შეწყვეტას. ასევე აღწერილია ჰიპერამონიემია, დაკავშირებული ნევროლოგიურ
სიპტომებთან. არსებობს აგრეთვე ცნობები სხეულის წონის მომატების, ამენორეის და
მენსტრუაციული ციკლის რეგულაციის დარღვევის შესახებ. აღწერილია სმენის დაკარგვის
იშვიათი შემთხვევები, როგორც შექცევადი ასევე შეუქცევადი, მაგრამ მისი მიზეზები
და დამოკიდებულება პრეპარატის მიღებისას არ არის დადგენილი. ვალპროატის მიღებისას
აღინიშნება კანის რეაქციები, სტივენს-ჯონსონის სინდრომი, მრავალგვარი ერითემა.
არსებობს ფანკონის შექცევადი სინდრომის მონაცემები, დაკავშირებული ვალპროატის
მიღებასთან, მაგრამ მისი მოქმედების მექანიზმი ჯერ-ჯერობით უცნობია.
**უკუჩვენებები **
- მწვავე ჰეპატიტი;
- ქრონიკული ჰეპატიტი;
- მომატებული მგრძნობელობა ნატრიუმის ვალპროატის მიმართ;
- თირკმელების პორფირია.
ორსულობა და ლაქტაცია
ორსულობა:
ეპილეფსიით დაავადებული დედების მკურნალობის გამოკვლევის საფუძველზე, რისკი,
დაკავშირებული ორსულობისას ვალპროატის მიღებაზე, აღწერილია შემდეგი სახით:
ეპილეფსიასთან და ეპილეფსიის საწინააღმდეგო პრეპარატთან დაკავშირებული რისკი
აღწერილია, რომ ეპილეფსიით დაავადებულ ქალებში ეპილეფსიის საწინააღმდეგო
პრეპარატის გამოყენებისას, თანდაყოლილი ნაკლით დაბადებული ბავშვების საერთო
სიხშირე 2-3-ჯერ მეტია, ვიდრე საერთო პოპულაციის დროს. (დაახლოებით 3%)
თუმცა თანდაყოლილი ნაკლით დაბადებული ბავშვების სიხშირე აღწერილი იყო
კომბინირებული სამკურნალო თერაპიის გამოყენების შემთხვევის დროს., დღემდე
ფორმალურად არ არის დადგენილი დაავადებისა და დედის მიერ მიღებული პერაპარატების
შესაბამისი როლი. საკმაოდ ხშირია ტუჩის თიაქარის და გულ-სისხლძარღვთა სისტემის
მანკის განვითარება.
ეპილეფსიის საწინააღმდეგო მკურნალობის უცაბედმა შეწყვეტამ შეიძლება გაართულოს
დედის მდგომარეობა და გამოიწვიოს ნაყოფის დაღუპვის მიზეზი.
ნატრიუმის ვალპროატთან დაკავშირებული რისკი
ორსულობის პირველი ტრიმესტრის პერიოდში ვალპროატის მიღებისას ქალებში ნაყოფის
განვითარების მანკის საერთო რისკი არანაკლებია სხვა ეპილეფსიის საწინააღმდეგო
პრეპარატებთან შედარებით. აღწერილია სახის დისმორფიის შემთხვევები. ვლინდებოდა
განვითარების მრავალჯერადი დეფექტის იშვიათი შემთხვევები განსაკუთრებით
–კიდურების ამგვარი ეფექტების სიხშირე დღემდე არ არის ზუსტად დადგენილი. ამასთან
ერთად, ნატრიუმის ვალპროატი იწვევს ნერვული ღეროს განვითარების დარღვევას:
ნიოლომენინგოცედი, ზურგისტვინის თიაქარი. ამგვარი გართულებების სიხშირე 1-2%
ამ მონაცემების თანახმად
თუ ქალი გეგმავს ორსულობას, საჭიროა ხელმეორედ შემოწმებულ იქნას ეპილეფსიის
საწინააღმდეგო მკურნალობის ჩვენებები. რეკომენდებულია განხილულ იქნეს საკითხი
ფოლიატების დამატებით მიღების შესახებ.
ორსულობის პერიოდში არ არის რეკომენდებული ვალპროატით მკურნალობის შეჩერება, თუ
კი იგი ეფექტურია. ამ შემთხვევაში აუცილებელია მონოთერაპია, რომლის მინიმალური
დღიური დოზა უნდა დაიყოს დღეში რამდენიმე მიღებაზე.
მიუხედავად ამისა, ავადმყოფს უნდა ჩაუტარდეს სპეციალური პრენატალური გამოკვლევა
სხვადასვა მანკის, ნერვული ღეროს შეხორცების ანომალიის გამოვლენის მიზნით.
რისკი ახალშობილებში
აღწერილი იყო ჰემორაგიული სინდრომი იმ ახალშობილებში, რომელთა დედები ორსულობის
პერიოდში იღებდნენ ნატრიუმის ვალპროატს. ეს ჰემორაგიული სინდრომი დაკავშირებულია
ჰიპოფიბრინოგენიასთან. ასევე აღწერილი იყო აფიბრინოგენემია, რომელიც იწვევს
ფატალურ შედეგს. ეს ჰიპოფიბრინოგენემია შესაძლოა დაკავშირებული იყოს შედედების
ფაქტორის დაქვეითებასთან. ამასთან, აუცილებელია ამ სინდრომის გარჩევეა ვიტამინ
K-ზე დამოკიდებული ფაქტორთა დაქვეითებისაგან, გამოწვეული ფენობარბიტალით და
ფერმენტების სხვა ინდუცირებით. ამიტომ ახალშობილებს უნდა ჩაუტარდეთ თრომბოციტების
რაოდენობის ანალიზი, პლაზმაში ფიბრინოგენის დონის დადგენა. კოაგულაციის ტესტები
და კოაგულაციის ფაქტორების განსაზღვრა.
ლაქტაცია:
ვოლპროატის ექსკრეცია რძეში მცირეა და შეადგენს სისხლის შრატში დონის 1-დან
10%-მდე. დაკვირვების ქვეშ იმყოფებოდნენ ჩვილები, რომლებიც იღებდნენ დედის რძეს
და რომლებსაც ნეონატალურ პერიოდში არ განვითარებიათ რომელიმე კლინიკური
გამოვლინება.
განსაკუთრებული მითითებები
ღვიძლის დისფუნქცია
წარმოქმნის პირობები: არსებობს განსაკუთრებით იშვიათი მონაცემები ღვიძლის
დაავადების მძიმე და ფატალური შემთხვევების შესახებ.
ეპილეფსიის მკურნალობის გამოცდილება გვიჩვენებს, რომ პაციენტებს შორის, რომლებიც
იტარებენ კომპლექსურ ეპილეფსიის საწინააღმდეგო თერაპიას, გაზრდილი რისკის ჯგუფს
შეადგენს ჩვილები და 3 წლამდე ასაკის ბავშვები მძიმე ეპილეფსიით, განსაკუთრებით
ეპილეფსიით, დაკავშირებული თავის ტვინის დაზიანებასთან, გონებრივ განვითარების
შეკავებით და/ან გენეტიკური წარმოშობის თანდაყოლილი მეტაბოლიტური ან
დეგენერაციული დაავადებებით.
3 წლის ზევით ასაკის ბავშვებში ასეთი გართულების სიხშირე მნიშვნელოვნად მცირდება
და თანდათანობით ქრება ასაკთან ერთად.
უმეტეს შემთხვევაში ღვიძლის გამოხატული რეაქციები შეიმჩნევა მკურნალობის პირველი
6 თვის განმავლობაში.
შესაძლო ნიშნები: ადრეული დიაგნოსტიკა უპირატესად ეყრდნობა კლინიკურ
გამოკვლევებს. არასპეციფიკური სიპტომები, ჩვეულებრივ ვლინდება მოულოდნელად,
ესენია ასთენია, ანორექსია, ძლიერი დაღლილობა, ძილიანობა, ხანდახან თანმდევი
განმეორებითი ღებინება და მუცელში ტკივილი. რეკომენდებულია პაციენტის
ინფორმირება, და თუ პაციენტი ბავშვია, მაშინ მისი ოჯახი წევრების, რომ ასეთი
კლინიკური სიპტომების გამოვლენისას საჭიროა დაუყოვნებლივ მიმართონ ექიმს.
კლინიკური გამოკველევების გარდა, საჭიროა ჩატარდეს ღვიძლის ფუნქციური სინჯების
გამოკვლევა.
გამოვლინება: მკურნალობის დაწყებამდე და მკურნალობიდან პირველი 6 თვის
განმავლობაში აუცილებელია პერიოდულად შემოწმდეს ღვიძლის ფუნქციური სინჯები.
კლასიკურ ტესტებს შორის მეტად მნიშნელოვანი სინჯებია, რომლებიც ავლენენ ღვიძლის
ცილა-სინთეზურ ფუნქციას და განსაკუთრებით პროთრომბინის ინდექსს. პროთრომბინის
ანომალურად დაბალი დონის გამოვლენის შემთხვევაში, რომელიც გამოწვეულია
ლაბორატორიული მონაცემების ცვლილებების თანხლების ფონზე (ფიბრიგონის დონის
მნიშვნელოვანი დაქვეითება და სისხლის შედედების ფაქტორების, ბილირუბინისა და
ტრანსამინაზის დონის ზრდა) დეპაკინით მკურნალობა უნდა შეწყდეს.
სიფრთხილის მიზნით შეწყდეს სალიცილატებით მკურნალობა, თუ იგი ჩართული იყო
მკურნალობის სქემაში, რადგანაც ისინი იყენებენ მეტაბოლიზმის იგივე გზებს.
სიფრთხილის ზომები:
- აუცილებელია მკურნალობის დაწყებამდე და პერიოდულად, მკურნალობის 6 თვის
განმავლობაში, ჩატარდეს ღვიძლის ფუნქციური სინჯების კვლევა, განსაკუთრებით რისკის
ჯგუფის პაციენტებთან საჭიროა ხაზგასმულ იყოს, რომ დეპაკინით, როგორც სხვა
ეპილეფსიის საწინააღმდეგო პრეპარატებით მკურნალობისას, შეიძლება შემჩნეულ იქნას
ღვიძლში ფერმენტების რაოდენობის მცირე ზრდა, განსაკუთრებით მკურნალობის დაწყების
პერიოდში, იზოლირებული და დროებით, რომელიმე კლინიკური სიპტომების არარსებობის
შემთხვევაში. ამ შემთხვევაში რეკომედებულია უფრო სრული ლაბორატორიული გამოკვლევის
ჩატარება (კერძოდ, პროთრომბინის ინდექსის განსაზღვრა) იმისთვის რომ შემოწმებულ
იქნას დოზირება და განმეორდეს ანალიზი პარამეტრის ცვლილების შესაბამისად.
- 3 წლამდე ასაკის ბავშვებში რეკომენდებულია დეპაკინის მიღება მონოთერაპიაში,
მაგრამ მკურნალობის დაწყებამდე საჭიროა შეფასდეს დეპაკინით მკურნალობის
პოტენციური სარგებლობა ღვიძლის დაავადების განვითარების რისკსა და პანკრეატიტის
მიმართ.
- პრეპარატით მკურნალობის დაწყებამდე ან ქირურგიული ჩარეევის წინ სისხლდენის ან
სპონტანური ჰემატომების შემთხვევაში, რეკომენდებულია სისხლის ანალიზის ჩატარება
(განისაზღვროს სისხლის ფორმულა, თრომბოციტების რაოდენობის გათვალისწინებით,
სისხლდენის ხანგრძლივობა და კოაგულაცური ტესტები)
- თირკმელების უკმარისობის ფონზე შეიძლება საჭირო გახდეს დოზის შემცირების
აუცილებლობა, რადგანაც დოზირების დადგენაში პლაზმაში კონცენტრაციის მონიტორინგის
შედეგებმა შეიძლება შეცდომაში შეგვიყვანოს, აუცილებელია კლინიკური მონიტორინგის
გათვალისწინება.
- თუმცა დეპაკინით მკურნალობის პროცესში, განსაკუთრებით იშვიათად აღინიშნებოდა
იმუნური სისტემის ფუნქციის დარღვევა, დეპაკინით მკურნალობისას საჭიროა შედარებულ
იქნას პრეპარატის დანიშვნის პოტენციული რისკი პაციენტებში, რომლებსაც აწუხებთ
სისტემური წითელი მგლურა.
- აბდომინილური სინდრომის მწვავე ტკივილის დროს რეკომენდებულია ქირურგიული
ოპერაციის ჩატარებამდე გამოკვლეულ იქნეს შედედებული ამილაზის დონე, რადგანაც
არსებობს ცნობები. პანკრეატიტის იშვიათი შემთხვევის შესახებ. თუ არსებობს
კარბამინალური ციკლის ფერმენტების დეფიციტზე ეჭვი, მკურნალობის დაწყებამდე უნდა
ჩატარდეს მეტაბოლური გამოკვლევები, რადგან არსებობს ვალპროატით მკურნალობისას
ჰიპერამონიემიის განვითარების რისკი.
პრეპარატის გავლენა ტრანსპორტით მართვის უნარზე და საქმიანობის შესრულებაზე,
რომელიც ითხოვს მომატებულ ყურადღებას: პაციენტი გაფრთხილებულ უნდა იყოს
ძილიანობის საფრთხეზე, განსაკუთრებით ანტიკონვულსირული პოლითერაპიის შემთხვევაში
ან ბენზოდიაზეპანის კომბინაციებთან.
ჭარბი დოზირება
დოზის გადაჭარბების კლინიკური გამოვლინებები ჩვეულებრივ მიმდინარეობს კომის სახით
კუნთების ჰიპოტონიით. ჰიპორეფლექსით, მიოზით და სუნთქვის გაძნელებით.
ამასთან ერთად შეიძლება გვხდებოდეს სხვადასხვა სიპტომები: სისხლში პრეპარატის
მაღალი კონცენტრაციისას აღწერილია კრუნჩხვითი შეტევები.
დოზის გადაჭარბებისას სტაციონარში გადაუდებელ დახმარება სიპთომატურია; კუჭის
ამორეცხვა, რომელიც ეფექტურია პრეპარატის მიღებიდან 10-12 საათის განმავლობაში,
მუდმივი ყურადღება გულ-სისხლძარღვთა და სუნთქვის სისტემაზე.
იშვიათ შემთხვევებში შეიძლება აუცილებელი გახდეს დიალიზი და სისხლის გადასხმა.
არსებობს ნალოქსინის წარმატებული გამოყენების ერთეული ცნობა ძალზე მაღალი დოზის
გამოყენებისამ შესაძლოა გამოიწვიოს ლეტალური შედეგი. ჩვეულებრივ დოზის
გადაჭარბებისას პროგნოზი სასიკეთოა.
**სხვა წამლებთან ურთიერთქმედება **
ნეიროლეფსიურები, მაო-ს ინჰიბიტორები, ანტიდეპრესანტები და ბენზოდიაზეპინები:
დეპაკინს შეუძლია გამოიწვიოს სხვა ფსიქოტროპული პრეპარატების, -ნეოროლეფსიურების,
მაო-ს ინჰიბიტორების, ანტიდეპრესანტებისა და ბენზოდიაზეპინების მოქმედების
პოტენცირება, ამიტომ რეკომენდირებულია კლინიკური მონიტორინგი და აუცილებლობის
შემთხვევაში - დოზის კორექცია.
ფენობარბიტალი: დეპაკინი აძლიერებს პლაზმაში ფენობარბიტალის კონცენტრაციას
(ღვიძლში კატაბოლიზმის ინჰიბირების გამო) და შესაძლებელია გამოვლინდეს სედაციური
თვისებები განსაკუთრებით ბავშვებში. ამიტომ რეკომენდებულია კომბინირებული
მკურნალობის კლინიკური მონიტორინგი პირველი 15 დღის განმავლობაში და
ფენობარბიტალის დოზის დაუყოვნებლივ შემცირება სედაციურობის თვისებების
გამოვლენისას და აუცილებლობის შემთხვევაში სისხლში ფენობარბიტალის დონის
განსაზღვრა.
პრიმიდონი: დეპაკინი ზრდის პრიმიდონის კონცენტრაციას მისი გვერდითი ეფექტების
გაძლიერებით (მაგალითად სედაციურობის). ეს გამოვლინება ქრება ხანგძლივი
მკურნალობის დროს. რეკომენდებულია კლინიკური მორიტორინგი; განსაკუთრებით
კომბინირებული მკურნალობის დაწყების პერიოდში აუცილებლობის შემთხვევაში დოზის
ადაპტაციით.
ფენიტიონი: დეპაკინი ამცირებს სისხლში ფენიტოინის კონცენტრაციას, ამის გარდა
დეპაკინი ზრდის ფენიტოინის თავისუფალი ფორმის რაოდენობას, შესაძლებელი ჭარბი
დოზის ნიშნების გამოვლენით (ვალპროის მჟავა ხელს უშლის ფენიტიონს პლაზმაში
ცილებთან დაკავშირებისაგან და ამცირებს მის კატაბოლიზმს ღვიძლში) ამიტომ
რეკომენდებულია კლინიკური მორიტორინგი; პლაზმაში ფენიტოინის დონის განსაზღვრის
მიზნით, საჭიროა თავისუფალი ფორმის შეფასება.
კარბამაზეპინი: ვალპროის მჟავას შეუძლია გამოიწვიოს კარბამაზეპინის ტოქსიკური
მოქმედების პოტენცირება. რეკომენდებულია კლინიკური მორიტორინგი, განსაკუთრებით
კომბინირებული თერაპიის საწყის ეტაპზე და აუცილებლობის შემთხვევაში დოზირების
კორექცია.
ლამოტრიჟინი: ვალპროის მჟავას შეუძლია შეამციროს ლამოტრიჟინის მეტაბოლიზმი და
გაზარდოს მისი ნახევრადაშლის ხანგძლივობა, დოზირება საჭიროებს შეძლებისდაგვარ
კორექციას. (ლამოტრიჟინის დოზის შემცირება)
ზიდოვუდინი: ვალპროის მჟავას შეუძლია გაზარდოს პლაზმაში ზიდოვუდინის
კონცენტრაცია, რაც იწვევს ზიდოვუდინის ტოქსიკოზის ზრდას. ეპილეფსიის
საწინააღმდეგო საშუალებები, რომლებსაც ახასითებთ ფერმენტ-ინდუცირებადი მოქმედება
(ფენიტოინი, ფენობარბიტალი, კარბამაზეპინი), ამცირებენ შრატში ვალპროატის
კონცენტრაციას. კომბინირებული თერაპიის გამოყენების შემთხვევაში მიზანშეწონილია
დოზების რეგულირება სისხლში პრეპარატის დონის გათვალისწინებით. მეორეს მხრივ
ფელბამატის და ვალპროატის კომბინაციამ შეიძლება გაზარდოს შრატში ვალპროატის
კონცენტრაცია.
საჭიროა ვალპროატის დოზის კონტროლი, მეფლოქსინი აძლიერებს ვალპროატის მჟავას
მეტაბოლიზმს და შეიძლება გამოიწვიოს კრუნჩხვები. ამიტომ კომბინირებული თერაპიის
დროს შეიძლება ადგილი ჰქონდეს ეპილეფსიურ გულყრებს.
ვალპროატსა და ცილებთან დაკავშირებული პრეპარატების (ასპირინის) ერთდროულმა
მიღებამ შეიძლება გამოიწვიოს შრატში თავისუფალი ვალპროატის კონცენტრაციის ზრდა.
პროთრომბინის ინდექსის გულმოდგინე მორიტორინგი უნდა ჩატარდეს ვიტამინ K-ზე
დამოკიდებული ანტიაგულანტებზე, ერთდროული მიღების შემთხვევაში.
თავისუფალი ვალპროატის დონე შრატში შეიძლება გაიზარდოს (ღვიძლში მეტაბოლიზმის
დაქვეითების შედეგად) ციმეტიდინის და ერითრომიცინის ერთდროული მიღების
შემთხვევაში.
ვალპროატს ჩვეულებრივ არ ახასიათებს ფერმენტ- ინდუცირებითი მოქმედება, იგი არ
ამცირებს ესტროპროგესტაგენური პრეპარატების ეფექტურობას იმ ქალებში, რომლებიც
სარგებლობენ პერორალური ჰორმონალური კონტრაცეპტივებით.
შენახვის პირობები და ვადა
პრეპარატი ინახება არა უმეტეს 25°C ტემპერატურაზე, პირდაპირი მზის სხივებისაგან
დაცულ ადგილას.
ვარგისიანობის ვადა – 3 წელი.
აფთიაქიდან გაცემის პირობები:
პრეპარატი გაიცემა ექიმის რეცეპტით.
წამლები იგივე აქტიური ინგრედიენტებით