საერთაშორისო დასახელება - ceftriaxone
კლინიკურ-ფარმაკოლოგიური ჯგუფი: ანტიბაქტერიული საშუალებები → ბეტა ლაქტამური ანტიბიოტიკები (პენიცილინები და ცეფალოსპორინები) → ცეფალოსპორინები → მესამე თაობის ცეფალოსპორინები

შემადგენლობა და გამოშვების ფორმა
1 ფლაკონი შეიცავს 1.0 გ ცეფტრიაქსონს (ნატრიუმის მარილის სახით).

ჩვენებები
ცეფტრიქსონის მიმართ მგრძნობიარე მიკროორგანიზმებით გამოწვეული ინფექციები: სეფსისი, მენინგიტი; მუცლის ღრუს ორგანოების ინფექციები (მაგ., პერიტონიტი); ძვლების, სახსრების, კანისა და რბილი ქსოვილების ინფექციები; ინფიცირებული ჭრილობები; შარდ-სასქესო სისტემის ინფექციები; სასუნთქი სისტემის ინფექციები (პნევმონია, ბრონქიტი); გონორეა და სხვა; ოპერაციისშემდგომი ინფექციების პროფილაქტიკა.

მიღების წესები და დოზები
ცეფტრიქსონი შეჰყავთ კუნთში ან ვენაში (ნაკადურად ან წვეთოვნად).
კუნთში შეყვანისას გამხსნელის სახით გამოიყენება 3.5 მლ 1%-იანი ლიდოკაინის ჰიდროქლორიდის ხსნარი - 1 გ პრეპარატი იხსნება 3.5 მლ ლიდოკაინის ჰიდროქლორიდის ხსნარში. პრეპარატი შეჰყავთ ღრმად დუნდულოს ზედა გარეთა კვადრანტში.
პრეპარატის ვენაში შეყვანისას დაუშვებელია გამხსნელის სახით ლიდოკაინის ჰიდროქლორიდის ხსნარის გამოყენება!
ვენაში ნაკადურად შეყვანისას 1 გ პრეპარატი იხსნება 10 მლ, ხოლო 0.5 გ - 5 მლ სტერილურ საინიექციო წყალში. ვენაში ხსნარი შეჰყავთ ნელა 2_4 წთ-ის განმავლობაში.
ვენაში წვეთოვნად შეყვანისას 2 გ პრეპარატი იხსნება 40 მლ ერთ-ერთ შემდეგ ხსნარში: 0.9%-იანი ნატრიუმის ქლორიდის საინიექციო ხსნარი, 5%-იანი ან 10%-იანი გლუკოზის საინიექციო ხსნარი, 5%-იანი ფრუქტოზის საინიექციო ხსნარი. ხსნარი გამოიყენება მომზადებისთანავე. ინფუზიის ხანგრძლივობაა არანაკლებ 30 წთ-ისა.
მოზრდილებსა და 12 წლის ასაკის ზემოთ ბავშვებში პრეპარატის დოზაა 1-2 გ დღეში. საჭიროების შემთხვევაში დოზას ზრდიან 4 გ-მდე (სასურველია დოზის 2 მიღებაზე გაყოფა და ყოველ 12 სთ-ში შეყვანა).
14 დღემდე ახალშობილებში ცეფტრიქსონის დოზაა 20-50 მგ/კგ სხეულის მასაზე დღეში.
15 დღიდან 12 წლამდე ბავშვებში სადღეღამისო დოზაა 20-80 მგ/კგ სხეულის მასაზე დღეში (სასურველია დოზის 2 მიღებაზე გაყოფა და ყოველ 12 სთ-ში შეყვანა).
მკურნალობის ხანგრძლივობაა 4-14 დღე. სიმპტომების გაქრობის შემდეგ მკურნალობა უნდა გაგრძელდეს სულ მცირე 2-3 დღე. მძიმე ინფექციური დაავადებების დროს შესაძლებელია ხანგრძლივი თერაპია.

გვერდითი მოვლენები
დიარეა, გულისრევა, ღებინება, სტომატიტი, გლოსიტი, ეოზინოფილია, ლეიკოპენია, გრანულოციტოპენია, ანემია, თრომბოციტოპენია, გამონაყარი კანზე, ალერგიული რეაქციები. იშვიათად: თავის ტკივილი, თავბრუხვევა, ღვიძლის ფერმენტების აქტივობის მომატება, პლაზმაში კრეატინინის დონის გაზრდა, ტემპერატურის მომატება, შემცივნება, ფსევდომემბრანოზული კოლიტის განვითარება და სხვა.
აღნიშნული არასასურველი რეაქციები ძირითადად სპონტანურად გაივლის მკურნალობის შეწყვეტის შემდეგ.
უკუჩვენება
მომატებული მგრძნობელობა ცეფალოსპორინების ჯგუფის ანტიბიოტიკების მიმართ.

ორსულობა და ლაქტაცია
ცეფტრიქსონის გამოყენება ორსულობის I ტრიმესტრში უკუნაჩვენებია. პრეპარატის გამოყენება ორსულობის II და III ტრიმესტრებში დასაშვებია იმ შემთხვევაში, როდესაც დედისათვის მოსალოდნელი სარგებელი მკვეთრად სჭარბობს ნაყოფზე მოსალოდნელი უარყოფითი მოქმედების პოტენციურ რისკს. პრეპარატი გადადის დედის რძეში, რის გამოც ლაქტაციის პერიოდში პრეპარატი განსაკუთრებული სიფრთხილით გამოიყენება.

განსაკუთრებული მითითებები
პრეპარატით მკურნალობისას შესაძლებელია სუპერინფექციის განვითარება.
ცეფტრიაქსონს აქვს უნარი, განდევნოს შრატის ალბუმინთან დაკავშირებული ბილირუბინი, რის გამოც ჰიპერბილირუბინემიის მქონე ახალშობილებსა და დღენაკლულ ბავშვებში ცეფტრიქსონი განსაკუთრებული სიფრთხილით გამოიყენება.

ჭარბი დოზირება
ჭარბი დოზირებისას შესაძლებელია გარდამავალი ხასიათის ენცეფალოპათიური მოვლენების განვითარება.
მკურნალობა: სიმპტომური თერაპიის ჩატარება. სპეციფიკური ანტიდოტი არ არსებობს. ჰემოდიალიზი და პერიტონეალური დიალიზი არაეფექტურია.

ფარმაკოთერაპიული ჯგუფი:
ანტიბიოტიკი; სისტემური გამოყენების ბეტა-ლაქტამური ანტიბაქტერიული პრეპარატი. მესამე თაობის ცეფალოსპორინი.

ფარმაკოლოგიური თვისებები:

ბაქტერიის უჯრედში N-აცეტილგლუკოზამინისა და N-აცეტილმურეინის მჟავა ქმნიან დიმერს, რომლებიც ერთმანეთს უკავშირდებიან ამინომჟაური თანმიმდევრობებით ფერმენტ ტრანსპეპტიდაზას მეშვეობით. სწორედ ამ უკანასკნელზე მოქმედებს ცეფტრიაქსონის ბეტა-ლაქტამური რგოლი, იწვევს რა ბაქტერიის უჯრედის კედლის რღვევას და განაპირობებს პრეპარატის ბაქტერიციდულ მოქმედებას. ცეფტრიაქსონის მაქსიმალური კონცენტრაცია სისხლის პლაზმაში)აღინიშნება 2-3სთ-ის განმავლობაში 1გ პრეპარატის კუნთებში ერთჯერადი ინექციის შემდეგ და შეადგენს დაახლოებით 81მგ/ლ-ს. მრუდი “კონცენტრაცია-დრო”-ს ფართი სისხლის შრატში პრეპარატის კუნთებში და ვენაში ინექციის დროს ერთნაირია, რაც მეტყველებს იმაზე, რომ ცეფტრიაქსონის ბიოშეღწევადობა მისი კუნთებში ინექციების დროს შეადგენს 100%-ს ნახევრადგამოყოფის პერიოდი T ½-8 saaTi.

პრეპარატი გამოიყოფა თირკმელებისა და ღვიძლის საშუალებით ( 60%/40%).

თერაპიული ჩვენებები და დოზირება:

• მენინგიტი (თავისა და ზურგის ტვინის გარსების ინფექცია);

• სეფსისი;

• მუცლის ღრუს ინფექციები (პერიტონიტი, სანაღვლე გზების და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის ინფექციები);

• ძვლების, სახსრების, რბილი ქსოვილების, კანის და ჭრილობების ინფექციები;

• ინფექციები ორგანიზმის დამცველობითი მექანიზმების დარღვევების მქონე პაციენტებში;

• თირკმელების და საშარდე გზების ინფექციები;

• სასუნთქი გზების ინფექციები (განსაკუთრებით პნევმონია, ყურის, ცხვირის და ყელის ინფექციები);

• სასქესო სისტემის ინფექციები, მათ შორის, გონორეა.

• ქირურგიული ინფექციების პროფილაქტიკა.

მოზრდილები და ბავშვები 12 წლის ზევით: რეკომენდებული დოზაა 1 გ ტორნაქსონი დღეში ერთხელ (ყოველ 24 საათში). ყველაზე მძიმე შემთხვევებში ან ზომიერად მგრძნობიარე ორგანიზმებით გამოწვეული ინფექციების დროს, დოზა შეიძლებაგაიზარდოს 4 გ-მდე ერთ ხსნარში. ახალშობილები (2 კვირამდე ასაკის): დღიური დოზაა 20-50 მგ/კგ სხეულის მასაზე ერთ შეყვანაზე; მათი ფერმენტული სისტემების მოუმწიფებლობის გამო, დოზამ 50 მგ/კგ-ს არ უნდა გადააჭარბოს (იხ. “განსაკუთრებული გაფრთხილებები”). ბავშვები (3 კვირიდან 12 წლამდე ასაკის): დღიური დოზა შეიძლება 20-80 მგ/კგ დიაპაზონში მერყეობდეს. 50 მგ/კგ-ის ტოლი ან უფრო მაღალი ინტრავენური დოზებისთვის რეკომენდებულია, სულ მცირე, 30 წუთიანი პერფუზია. 50 კგ-ზე მეტი წონის ბავშვებში გამოიყენება მოზრდილთა დოზა. ხანდაზმულები: ხანდაზმულებისთვის, მოზრდილთა დოზირების რეჟიმს კორექცია არ სჭირდება. მკურნალობის ხანგრძლივობა დამოკიდებულია ინფექციის მიმდინარეობაზე. ისევე როგორც სხვა ანტიბიოტიკებით თერაპიის შემთხვევაში, ტორნაქსონის გამოყენება უნდა გაგრძელდეს, სიმპტომების მოხსნის ან ბაქტერიის ერადიკაციის ნიშნების გამოვლენის შემდეგ 48-72 საათის მანძილზე მაინც. ქირურგიული ინფექციის პროფილაქტიკა: ოპერაციის შემდგომი ინფექციების პრევენციის მიზნით, ოპერაციამდე 1 საათით ადრე1 გ ი/მ ან 1-2 გ ი/ვ ერთჯერადი დოზა უნდა გაკეთდეს, კონკრეტული ოპერაციის ხასიათის და დაბინძურების რისკის მიხედვით.

ხსნარი ინტრამუსკულარული გამოყენებისთვის: ინტრამუსკულარული ინექციისთვის, ტორნაქსონი ი/მ გახსენით შესაბამის გამხსნელში (ლიდოკაინის 1% ხსნარი). 1 გ ტორნაქსონს – 3,5 მლ ლიდოკაინის 1% ხსნარი ახლავს თან. ამგვარად მიღებული ხსნარი ღრმად შეიყვანეთ დუნდულა კუნთში, ყოველ მომდევნო ინექციაზე კუნთების მონაცვლეობით. ლიდოკაინის შემცველი ხსნარი არ შეიყვანოთ ინტრავენური გზით.

ხსნარი ინტრავენური გამოყენებისთვის: ინტრავენური ინექციისთვის, ტორნაქსონი გახსენით საინექციო წყალიში. 1 გ ტორნაქსონი – 10 მლ საინექციო წყალი და შეიყვანეთ უშუალოდ ვენაში 2-4 წუთის განმავლობაში.

ინტრავენური პერფუზია: ინტრავენური პერფუზიისთვის, ტორნაქსონი 2 გ გახსენით 40 მლ კალციუმის იონებისგან თავისუფალ საპერფუზიო ხსნარში (ფიზიოლოგიური ხსნარი, გლუკოზის 5% ან 10% ხსნარი, ლევულოზის 5% ხსნარი, 6% დექსტრანი გლუკოზის ხსნარი). პერფუზია, სულ მცირე, 30 წუთს უნდა გრძელდებოდეს. დაუშვებელია ტორნაქსონის ხსნარების შერევა სხვა ანტიმიკრობული საშუალებების შემცველ ხსნარებთან ან ზემოაღნიშნულისგან განსხვავებულ გამხსნელებში, შესაძლო შეუთავსებლობის გამო.

განსაკუთრებული მითითებები:

ორსულობა და ლაქტაცია: ცეფტრიაქსონი გადის პლაცენტარულ ბარიერს. ადამიანებში ორსულობისას მისი უსაფრთხოება არ არის დადგენილი. ცხოველების რეპროდუქციულმა კვლევებმა არ გამოავლინა ემბრიოტოქსიურობის, ფეტოტოქსიურობის ან ტერატოგენობის ნიშნები, არც უარყოფითი ეფექტები მამრების ან მდედრების ნაყოფიერებაზე, მშობიარობაზე ან პერინატალურ და პოსტნატალურ განვითარებაზე. ემბრიოტოქსიურობა და ტერატოგენობა არც პრიმატებში გამოვლენილა. ცეფტრიაქსონის დაბალი კონცენტრაციები გადადის დედის რძეში. ამიტომ, მეძუძურ ქალებში ტორნაქსონის გამოყენებისას მნიშვნელოვანია სიფრთხილის დაცვა. ორსულებში, მეძუძურ დედებში და ჩვილებში ცეფტრიაქსონი გამოიყენება მხოლოდ აშკარა აუცილებლობის შემთხვევაში და ექიმის პირდაპირი მეთვალყურეობით.

დოზირება განსაკუთრებულ შემთხვევებში: თირკმლის ფუნქციის დარღვევა: პირებში, კრეატინინის კლირენსით > 10 მლ/წთ,დოზირება უცვლელია; ≤ 10 მლ/წთ კრეატინინის კლირენსის შემთხვევაში, პრეპარატის ერთჯერადი დღიური დოზა უნდა იყოს 2 გ-მდე. ღვიძლის ფუნქციის დარღვევა: ჩვეულებრივი დოზირება. თირკმლის და ღვიძლის ფუნქციის კომბინირებული დარღვევა: საჭიროა ცეფტრიაქსონის პლაზმური კონცენტრაციის კონტროლი. დღენაკლული ახალშობილები: მაქსიმალური დღიური დოზა 50 მგ/კგ.

გვერდითი ეფექტები
სხვა ცეფალოსპორინების მსგავსად, ტორნაქსონით მკურნალობის განამვლობაში შეიძლება შემდეგი გვერდითი ეფექტები განვითარდეს: თხელი განავალი, დიარეა, გულისრევა, ღებინება, სტომატიტი, ალერგიული დერმატიტი, ქავილი, ჭინჭრის ციება და შეშუპება, თავის ტკივილი, თავბრუსხვევა. სიფრთხილის ზომები: ანაფილაქსიური შოკი, ორსულობა (განსაკუთრებით პირველი ტრიმესტრი), ლაქტაცია, ახალშობილთა ბილირუბინემია.
უკუჩვენებები:
მომატებული მგრძნობელობა ცეფალოსპორინების ან ლიდოკაინის მიმართ.

მწარმოებელი კომპანი ა: LABORATORIO FARMACEUTICO
მწარმოებელი ქვეყანა: იტალია
გამოშვების ფორმა: 1გ ფხვნილი ი.მ. საინექციო ხსნარის მოსამზადებლად ფლაკონი №1 + გამხსნელი (1% 3,5მლ ლიდოკაინის წყალხსნარი) ამპულა №1
გაცემის რეჟიმი : II ჯგუფი (გაიცემა ფორმა N3 რეცეპტით)