ფარმაკოლოგიური ჯგუფი: ფსიქოანალეფსური საშუალებები, დემენციის საწინააღმდეგო სხვა პრეპარატები
გაცემის რეჟიმი: II ჯგუფი, გაიცემა ფორმა №3 რეცეპტით
აქტიური ინგრედიენტები:
აკატინოლი 10მგ #90ტ
(Memantine hydrochloride)
გამოშვების ფორმა, შეფუთვა:
შეფუთვაში მოთავსებული 30 და 90 ცალი გარსით დაფარული აკატინოლ მემანტინის
ტაბლები. ერთი ტაბლეტი შეიცავს 10 მგ აქტიურ ნივთიერებას.
50 ან 100 მკ მუქი ფერის მინი ფლაკონში ასხია აკატინოლ მემანტინის წვეთები,
რომელიც შინაგანი მიღებისთვისაა განკუთვნილი. 1 მკ (20 წვეთი) აკატინოლ მემანტინი
შეიცავს 10 მგ აქტიურ ნივთიერებას.
**შემადგენლობა:
**მემანტინის ჰიდროქლორიდი (Memantine hydrochloride)
მწარმოებელი :
Merz Pharma (გერმანია)
კლინიკო-ფარმაკოლოგიური ჯგუფი:
დემენციის სამკურნალო ცენტრალური მოქმედების მიორელაქსანტი.
ფარმაკოლოგიური მოქმედება:
მემანტინი არის N-მეთილ-D-ასპარტატის (NMDA) რეცეპტორების არაკონკურენტული
ანტაგონისტი, რომელიც ახდენს გლუტამატერგული სისტემის მოდულაციას. იგი
პათოგენეზურად ზემოქმედებს ცენტრალური და პერიფერიული ნერვული სისტემის
დეგენერაციულ პროცესებზე. მემანტინი არეგულირებს იონების ტრანსპორტს და
ბლოკირებას უკეთებს კალციუმის არხებს. გარდა ამისა, გააჩნია ნეიროპროტექტული
მოქმედება, აწესრიგებს მემბრანულ პოტენციალს, აუმჯობესებს ნერვული იმპულსის
გადაცემას, კოგნიტურ პროცესებს, მეხსიერებასა და სწავლის უნარს, აუმჯობესებს
ყოველდღიურ აქტივობას.
**ფარმაკოკინეტიკა:
**აკატინოლ მემანტინი პერორალური მიღების შემდეგ სწრაფად და მთლიანად შეიწოვება.
პლაზმაში მაქსიმალური კონცენტრაცია მიიღწევა 2-6 სთ-ში, თირკმელების ნორმალური
ფუნქციონირების შემთხვევაში, პრეპარატის კუმულაცია არ აღინიშნება. პრეპარატი
გამოიყოფა ორ ფაზად. მისი ნახევარგამოყოფის პერიოდი პირველ ფაზაში შეადგენს 4-9
სთ-ს, ხოლო მეორე ფაზაში - 40-65 სთ-ს. გამოიყოფა ძირითადად შარდთან ერთად
(75-90%).
ჩვენება:
-დეგენერაციული დემენცია (ალცჰაიმერის ტიპის), სისხლძარღვოვანი დემენცია. ნებისმიერი სიმძიმის შერეული ტიპის დემენცია;
-მეხსიერების, კონცენტრაციისა და სწავლის უნარის დაქვეითება;
-ქალა-ტვინის ტრავმის, გაფანტული სკლეროზის და ინსულტის შედეგად განვითარებული ცერებრალური და სპინალური სპასტიური სინდრომი.
დოზირებისა და მიღების რეჟიმი:
აკატინოლ მემანტინის დოზირების რეჟიმი დგინდება ინდივიდუალურად. მკურნალობის
დაწყება რეკომენდებულია მინიმალური ეფექტური დოზით.
დემენცია მოზრდილებში:
მკურნალობის პირველ კვირას ინიშნება 5 მგ/დღეში აკატინოლ მემანტინი, მეორე კვირას
_ცნს-ის პათოლოგიით განპირობებული სპასტიური სინდრომი:
_ მკურნალობის პირველ კვირას ინიშნება 10 მგ/დღეში აკატინოლ მემანტინი, მეორე
კვირას 10 მგ/დღეში, მესამე კვირას - 20-30 მგ/დღეში. აუცილებლობის შემთხვევაში
შესაძლებელია დოზის ყოველკვირეული ზრდა 10-10 მგ-ით, სანამ დღიური დოზა არ
მიაღწევს 60 მგ-ს. შემანარჩუნებელი დოზა საშუალოდ 1-20 მგ/დღეში შეადგენს.
სადღეღამისო დოზა თანაბრად იყოფა დღის განმავლობაში რამოდენიმე მიღებაზე.
პრეპარატი ინიშნება ჭამის დროს. უკანასკნელი დოზა მიიღება ვახშმამდე. თირკმლის
ფუნქციის დარღვევის მქონე პაციენტებში დოზა დგინდება ინდივიდუალურად კლინიკური
ეფექტიდან გამომდინარე, მკურნალობის პერიოდში თირკმლის ფუნქციის კონტროლით.
1 წელზე ზემოთ ბავშვებიში დღიური დოზა შეადგენს 500 მგ/კგ მასაზე.
გვერდითი მოვლენები:
** ცენტრალური ნერვული სისტემის მხრივ:** თავბრუსხვევა, დაღლილობა, შფოთვა,
აგზნება, გულისრევა და თავში სიმძიმის შეგრძნება და ქალაშიდა წნევის მომატება;
საჭმლის მომნელებელი სისტემის მხრივ:
გულისრევა.
უკუჩვენება:
-პრეპარატის მიმართ მომატებული მგრძნობელობა;
-თირკმლის ფუნქციის გამოხატული დარღვევა;
-ორსულობა და ლაქტაციის პერიოდი;
პრეპარატი სიფრთხილით ინიშნება თირეოტოქსიკოზით და ეპილეფსიით დაავადებულ პაციენტებში.
განსაკუთრებული მითითებები:
ოპტიმალური დოზა მიიღწევა თანდათან, დოზის ყოველკვირეული მომატებით.
ჰიპერდოზირება:
აღინიშნება გვერდითი მოვლენების გაძლიერება. ასეთ შემთხვევაში საჭიროა კუჭის
ამორეცხვა, გააქტივებული ნახშირის გამოყენება, სიმპტომური თერაპია.
სხვა წამლებთან ურთიერთქმედება:
აკატინოლ მემანტინის ბარბიტურატებთან, ნეიროლეპტიკებთან, ანტიქოლინერგულ
საშუალებებთან, L-დოფასთან, დოფამინეგრულ აგონისტებთან (ბრომოკრიპტინი) და
ამანტადინთან ერთდროულმა გამოყენებამ შეიძლება გააძლიეროს აღნიშნული პრეპარატების
მოქმედება. დანტროლენთან ან ბაკლოფენთან ერთდროული მიღებისას მემანტინმა შეიძლება
შეცვალოს (გააძლიეროს ან შეამციროს) მათი მოქმედება, შესაბამისად აღნიშნული
პრეპარატების დოზები უნდა დარეგულირდეს ინდივიდუალურად.
შენახვის პირობები და ვარგისიანობის ვადა:
პრეპარატი ინახება არა უმეტეს 25oC ტემპერატურაზე, ბავშვებისგან მიუწვდომელ
ადგილზე. იგი ვარგისიანია 3 წელი.
საერთაშორისო დასახელება - memantine
კლინიკურ-ფარმაკოლოგიური ჯგუფი: ცენტრალური ნერვული სისტემა → ალცჰაიმერის
დაავადების დროს გამოსაყენებელი საშუალებები
ჩვენება:
მემანტინი გამოიყენება ალცჰაიმერის დაავადების ზომიერი სიმძიმის და მძიმე ფორმის
მქონე პაციენტების სამკურნალოდ.
მემანტინი მიეკუთვნება დემენციის საწინააღმდეგო პრეპარატების ჯგუფს.
ალცჰაიმერის დაავადების დორს მეხსიერების დაკარგვა გამოწვეულია ტვინში იმპულსების
მიწოდების გაუარესებით. ტვინი შეიცავს N-მეთილ-D-ასპარტატის (NMDA) რეცეპტორებს,
რომლებიც მონაწილეობენ მნიშვნელოვანი ნევრული იმპულსების გადაცემაში და
მოქმედებენ სწავლის უნარზე და მეხსიერებაზე. მემანტინი მიეკუთვნება პრეპარატების
ჯგუფს, რომელსაც უწოდებენ NMDA რეცეპტორების ანტაგონისტი პრეპარატები. მემანტინი
მოქმედებს ამ რეცეპტორებზე და აუმჯობესებს ნევრული იმპულსების გადაცემას და
მეხსიერებას.
დოზირება:
მემანტინის რეკომენდებული დოზა მოზრდილებში და ხანდაზმულ პაციენტებში შეადგენს 20
მგ-ს დღეში ერთხელ. გვერდითი მოვლენების განვითარების რისკის შემცირების მიზნით,
აღნიშნული დოზის მიღწევა შესაძლოა ნელ-ნელა ქვემოთ მოცემული ყოველდღიური სქემის
მიხედვით:
1 კვირა - ნახევარი 10 მგ ტაბლეტი (5 მგ)
2 კვირა - ერთი 10 მგ ტაბლეტი (10 მგ)
3 კვირა - ერთნახევარი 10 მგ ტაბლეტი (15 მგ)
4 კვირა და მომდევნო პერიოდი - ორი 10 მგ ტაბლეტი დღეში ერთხელ ან ერთი 20 მგ
ტაბლეტი (20 მგ)
დოზის მოსარგებად არსებობს ტაბლეტები სხვადასხვა დოზით.
საწყისი რეკომენდებული დოზა შეადგენს ნახევარ 10 მგ ტაბლეტს (5 მგ) დღეში ერთხელ
პირველი კვირის განმავლობაში. აღნიშნული დოზა იზრდება ერთ 10 მგ ტაბლეტის (10 მგ)
მიღებამდე მკურნალობის მეორე კვირის განმავლობაში და ერთნახევარ 10 მგ ტაბლეტის
(15 მგ) მიღებამდე მესამე კვირის განმავლობაში. მეოთხე კვირიდან დაწყებული და
მკურნალობის შემდგომი პერიოდის განმავლობაში, რეკომენდებული დოზა შეადგენს ორ 10
მგ ტაბლეტს (20 მგ) დღეში ერთხელ ან ერთ 20 მგ ტაბლეტს (20 მგ).
დოზირება პაციენტებისთვის თირკმლის უკმარისობით
თუ პაციენტს აღენიშნება თირკმლის ფუნქციის პრობლემები, მკურნალი ექიმი
განსაზღვრავს რეკომენდებულ დოზას პაციენტის მგდომარეობის შესაბამისად. ამ
შემთხვევაში, მკურნალმა ექიმმა პერიოდულად უნდა გადაამოწმოს პაციენტის თირკმლის
ფუნქცია.
პრეპარატის მიღების წესი:
მემანტინი მიიღება პერორალური გზით დღეში ერთხელ. პრეპარატის მიღებისას
მაქსიმალური ეფექტის მისაღწევათ, აუცილებელია მიიღოთ დოზა ერთსა და იმავე დორს
ყოველ დღე. მიიღეთ ტებლეტი მცირე ოდენი წყლის დაყოლებით.
პრეპარატის მიღება შესაძლოა საკვებთან ან მის გარეშე.
მკურნალობის ხანგრძლივობა:
მემანტინის მიღება გააგრძელეთ სანამ იგი სასარგებლო იქნება პაციენტის
მდგომარეობისთვის. მკურნალი ექიმი პერიოდულად შეამოწმებს მკურნალობის ეფექტს.
თუ მიიღეთ მემანტინის დანიშნულზე მეტი რაოდენობა:
პრეპარატის დოზის გადაჭარბების ან შემთხვევით ჭარბი დოზის მიღებისას,
დაუყოვნებლივ მიმართეთ კონსულტაციისთვის მკურნალ ექიმს ან ფარმაცევტს, ან
დაუკავშირდით ტოქსიკოლოგიური ინფორმაციის სამსახურს ტელეფონის ნომერზე 91 562 04
20, მიუთითეთ პრეპარატის სახელწოდება და მიღებული რაოდენობა
ჩვეულებრივ მემანტინის დანიშნულზე ჭარბი რაოდენობის მიღება არ აყენებს არანაირ
ზიანს. შესაძლოა პაციენტმა იგრძნოს მე-4-ე პუნქტში აღწერილი სიმპტომების
მომატება.
თუ გამოტოვეთ მემანტინის დოზის მიღება:
- თუ გამოტოვეთ მემანტინის დოზა, გამოტოვეთ იგი და მიიღეთ შემდეგი დოზა დანიშნულ
დროს.
- არ მიიღოთ გაორმაგებული დოზა, გამოტოვებული დოზის კომპენსირების მიზნით.
პრეპარატის მიღებასთან დამატებითი შეკითხვების შემთხვევაში, მიმართეთ მკურნალ
ექიმს ან ფარმაცევტს.
მემანტინის მიღება აკრძალულია თუ პაციენტი:
- ალერგიულია პრეპარატის აქტიურ ნივთიერებაზე მემანტინის ჰიდროქლორიდზე ან ამ
პრეპარატის სხვა ნებისმიერ ნივთიერებაზე.
გაფრთხილება და უსაფრთხოების ზომები:
მემანტინის გამოყენების წინ მიმართეთ კონსულტაციისთვის მკურნალ ექიმს ან
ფარმაცევტს, თუ:
- პაციენტს ჰქონდა ეპილეფსიური შეტევები (კრუნჩხვები)
- ბოლო პერიოდში გადაუტანია მიოკარდიუმის ინფარქტი (გულის შეტევა), აქვს გულის
ჰიპერტონული დაავადება ან უკონტროლო ჰიპერტენზია (მაღალი არტერიული წნევა).
საერთაშორისო დასახელება - memantine
კლინიკურ-ფარმაკოლოგიური ჯგუფი: ცენტრალური ნერვული სისტემა → ალცჰაიმერის
დაავადების დროს გამოსაყენებელი საშუალებები
ჩვენება:
მემანტინი გამოიყენება ალცჰაიმერის დაავადების ზომიერი სიმძიმის და მძიმე ფორმის
მქონე პაციენტების სამკურნალოდ.
მემანტინი მიეკუთვნება დემენციის საწინააღმდეგო პრეპარატების ჯგუფს.
ალცჰაიმერის დაავადების დორს მეხსიერების დაკარგვა გამოწვეულია ტვინში იმპულსების
მიწოდების გაუარესებით. ტვინი შეიცავს N-მეთილ-D-ასპარტატის (NMDA) რეცეპტორებს,
რომლებიც მონაწილეობენ მნიშვნელოვანი ნევრული იმპულსების გადაცემაში და
მოქმედებენ სწავლის უნარზე და მეხსიერებაზე. მემანტინი მიეკუთვნება პრეპარატების
ჯგუფს, რომელსაც უწოდებენ NMDA რეცეპტორების ანტაგონისტი პრეპარატები. მემანტინი
მოქმედებს ამ რეცეპტორებზე და აუმჯობესებს ნევრული იმპულსების გადაცემას და
მეხსიერებას.
დოზირება:
მემანტინის რეკომენდებული დოზა მოზრდილებში და ხანდაზმულ პაციენტებში შეადგენს 20
მგ-ს დღეში ერთხელ. გვერდითი მოვლენების განვითარების რისკის შემცირების მიზნით,
აღნიშნული დოზის მიღწევა შესაძლოა ნელ-ნელა ქვემოთ მოცემული ყოველდღიური სქემის
მიხედვით:
1 კვირა - ნახევარი 10 მგ ტაბლეტი (5 მგ)
2 კვირა - ერთი 10 მგ ტაბლეტი (10 მგ)
3 კვირა - ერთნახევარი 10 მგ ტაბლეტი (15 მგ)
4 კვირა და მომდევნო პერიოდი - ორი 10 მგ ტაბლეტი დღეში ერთხელ ან ერთი 20 მგ
ტაბლეტი (20 მგ)
დოზის მოსარგებად არსებობს ტაბლეტები სხვადასხვა დოზით.
საწყისი რეკომენდებული დოზა შეადგენს ნახევარ 10 მგ ტაბლეტს (5 მგ) დღეში ერთხელ
პირველი კვირის განმავლობაში. აღნიშნული დოზა იზრდება ერთ 10 მგ ტაბლეტის (10 მგ)
მიღებამდე მკურნალობის მეორე კვირის განმავლობაში და ერთნახევარ 10 მგ ტაბლეტის
(15 მგ) მიღებამდე მესამე კვირის განმავლობაში. მეოთხე კვირიდან დაწყებული და
მკურნალობის შემდგომი პერიოდის განმავლობაში, რეკომენდებული დოზა შეადგენს ორ 10
მგ ტაბლეტს (20 მგ) დღეში ერთხელ ან ერთ 20 მგ ტაბლეტს (20 მგ).
დოზირება პაციენტებისთვის თირკმლის უკმარისობით
თუ პაციენტს აღენიშნება თირკმლის ფუნქციის პრობლემები, მკურნალი ექიმი
განსაზღვრავს რეკომენდებულ დოზას პაციენტის მგდომარეობის შესაბამისად. ამ
შემთხვევაში, მკურნალმა ექიმმა პერიოდულად უნდა გადაამოწმოს პაციენტის თირკმლის
ფუნქცია.
პრეპარატის მიღების წესი:
მემანტინი მიიღება პერორალური გზით დღეში ერთხელ. პრეპარატის მიღებისას
მაქსიმალური ეფექტის მისაღწევათ, აუცილებელია მიიღოთ დოზა ერთსა და იმავე დორს
ყოველ დღე. მიიღეთ ტებლეტი მცირე ოდენი წყლის დაყოლებით.
პრეპარატის მიღება შესაძლოა საკვებთან ან მის გარეშე.
მკურნალობის ხანგრძლივობა:
მემანტინის მიღება გააგრძელეთ სანამ იგი სასარგებლო იქნება პაციენტის
მდგომარეობისთვის. მკურნალი ექიმი პერიოდულად შეამოწმებს მკურნალობის ეფექტს.
თუ მიიღეთ მემანტინის დანიშნულზე მეტი რაოდენობა:
პრეპარატის დოზის გადაჭარბების ან შემთხვევით ჭარბი დოზის მიღებისას,
დაუყოვნებლივ მიმართეთ კონსულტაციისთვის მკურნალ ექიმს ან ფარმაცევტს, ან
დაუკავშირდით ტოქსიკოლოგიური ინფორმაციის სამსახურს ტელეფონის ნომერზე 91 562 04
20, მიუთითეთ პრეპარატის სახელწოდება და მიღებული რაოდენობა
ჩვეულებრივ მემანტინის დანიშნულზე ჭარბი რაოდენობის მიღება არ აყენებს არანაირ
ზიანს. შესაძლოა პაციენტმა იგრძნოს მე-4-ე პუნქტში აღწერილი სიმპტომების
მომატება.
თუ გამოტოვეთ მემანტინის დოზის მიღება:
- თუ გამოტოვეთ მემანტინის დოზა, გამოტოვეთ იგი და მიიღეთ შემდეგი დოზა დანიშნულ
დროს.
- არ მიიღოთ გაორმაგებული დოზა, გამოტოვებული დოზის კომპენსირების მიზნით.
პრეპარატის მიღებასთან დამატებითი შეკითხვების შემთხვევაში, მიმართეთ მკურნალ
ექიმს ან ფარმაცევტს.
მემანტინის მიღება აკრძალულია თუ პაციენტი:
- ალერგიულია პრეპარატის აქტიურ ნივთიერებაზე მემანტინის ჰიდროქლორიდზე ან ამ
პრეპარატის სხვა ნებისმიერ ნივთიერებაზე.
გაფრთხილება და უსაფრთხოების ზომები:
მემანტინის გამოყენების წინ მიმართეთ კონსულტაციისთვის მკურნალ ექიმს ან
ფარმაცევტს, თუ:
- პაციენტს ჰქონდა ეპილეფსიური შეტევები (კრუნჩხვები)
- ბოლო პერიოდში გადაუტანია მიოკარდიუმის ინფარქტი (გულის შეტევა), აქვს გულის
ჰიპერტონული დაავადება ან უკონტროლო ჰიპერტენზია (მაღალი არტერიული წნევა).
წამლები იგივე აქტიური ინგრედიენტებით