ლიპრიმარი 10მგ
(atorvastatin)

საერთაშორისო დასახელება
atorvastatin
ათქ.კლასიფიკაციის კოდი - C10AA05

** კლინიკურ-ფარმაკოლოგიური ჯგუფი**
ლიპიდური ცვლის მაკორეგირებელი საშუალებები, ქოლესტერინის სინთეზის ინჰიბიტორები

** შემადგენლობა და გამოშვების ფორმა**
10 მგ 30ც ტაბლეტი
20 მგ 30ც ტაბლეტი
40 მგ 14ც და 30ც ტაბლეტი

** _შემადგენლობა
_** 1 ტაბლეტი შეიცავს: აქტიურ ნივთიერებას - კალციუმის ატორვასტატინს დოზით 10მგ, 20მგ, 40მგ; დამხმარე ნივთიერება: კალციუმის კარბონატი, მიკროკრისტალური ცელულოზა, ლაქტოზის მონოჰიდრატი, ნატრიუმის კარბოქსიმეთილცელულოზა, პოლისორბატ 80, ჰიდროქსიპროპილცელულოზა, მაგნიუმის სტეარატი, ,,ოპადრაი” თეთრი YS -1-7040, სიმეტიკონის ემულსია, ფხვნილისებური ცვილი.

_აღწერილობა
_ ტაბლეტები 10მგ: თეთრი, ელიფსური ფორმის შემოგარსული ტაბლეტები, გრავირებით ,,10” ერთ მხარეზე და ,,PD 155” მეორე მხარეს.
ტაბლეტები 20მგ: თეთრი, ელიფსური ფორმის შემოგარსული ტაბლეტები, გრავირებით ,,20” ერთ მხარეზე და ,,PD 156” მეორე მხარეს.
ტაბლეტები 40მგ: თეთრი, ელიფსური ფორმის შემოგარსული ტაბლეტები, გრავირებით ,,40” ერთ მხარეზე და ,,PD 157” მეორე მხარეს.

**ფარმაკოლოგიური თვისებები
**** ფარმაკოდინამიკა**
ატორვასტატინი წარმოადგენს ჰიდროქსიმეთილგლუტარილ-კოფერმენტ A- რედუქტაზას სელექტიურ კონკურენტულ ინჰიბიტორს. აღნიშნული ფერმენტი გარდაქმნის 3 - ჰიდროქსი - 3 - მეთილგლუტარილ - კოფერმეტნ A-ს მევალონატად, რომელიც წამოადგენს სტეროიდების წინამორბედს, მათ შორის ქოლესტერინისა. კალციუმის ატორვასტატინი წარმოადგენს სინთეთიკურ ჰიპოლიპიდემიურ პრეპარატს.
პაციენტებში ჰომოზიგოტური და ჰეტეროზიგოტური გენეტიკური ჰიპერქოლესტერინემიით, ჰიპერქოლესტერინემიის არაგენეტიკური ფორმებით და შერეული დისლიპიდემიით, ლიპრიმარი ამცირებს სისხლის პლაზმაში საერთო ქოლესტერინს, დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდულ ქოლესტერინსა და აპოლიპოპროტეინ B-ს (აპო-B), აგრეთვე ამცირებს ძალიან დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდულ ქოლესტერინსა და ტრიგლიცერიდებს. ლიპრიმარი იწვევს მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის არამდგრად მატებას.
ლიპრიმარი ამცირებს ქოლესტერინისა და ლიპოპროტეიდების შემცველობას სისხლის პლაზმაში, აინჰიბირებს რა ჰიდროქსიმეთილგლუტარილ-კოფერმენტ A-რედუქტაზას და ასევე ღვიძლში ქოლესტერინის სინთეზს. ამავე დროს პრეპარატის ზეგავლენით ხდება დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდების რეცეპტორების რიცხის ზრდა ჰეპატოციტების ზედაპირზე, რაც იწვევს დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის შეპყრობისა და კატაბოლიზმის გაძლიერებას.
ლიპრიმარი ამცირებს დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის წარმოქმნას და დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდების ნაწილაკთა რიცხვს. ლიპრიმარი იწვევს დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული რეცეპტორების მდგრად აქტივაციას, დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდების ნაწილაკების სასიკეთო ხარისხობრივ ცვლილებებთან ერთად. ლიპრიმარი ამცირებს დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის შემცველობას პაციენტებში, რომელთაც აქვთ ჰომოზიგოტური შთამომავლობითი ჰიპერქოლესტერინემია, რომელიც მდგრადია სხვა ჰიპოლიპიდემიური საშუალებებით თერაპიის მიმართ.
ლიპრიმარი (10–80 მგ.) ამცირებს საერთო ქოლესტერინის შემცველობას 30 – 46% -ით, დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინისა – 41 – 61%-ით, აპო-B - 34-50%-ით და ტრიგლიცერიდებისა –14-33%-ით. მკურნალობის შედეგები იდენტურია პაციენტებში გენეტიკური ჰიპერქოლესტერინემიით, არაგენეტიკური ჰიპერქოლესტერინემიით და შერეული ტიპის ჰიპერლიპიდემიით, მათ შორის პაციენტებში ინსულინდამოკიდებული შაქრიანი დიაბეტით.
პაციენტებში იზოლირებული ჰიპერტრიგლიცერიდემიით ლიპრიმარი ამცირებს საერთო ქოლესტერინის შემცველობას, დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდულ ქოლესტერინს, ძალიან დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდულ ქოლესტერინს, აპოლიპოპროტეინ-B-ს, ტრიგლიცერიდებსა და არამაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდულ ქოლესტერინს, ამავე დროს ზრდის მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდულ ქოლესტერინს. პაციენტებში დისბეტალიპოპროტეინემიით ლიპრიმარი ამცირებს შუალედური სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინს შემცველობას.
პაციენტებში IIა და IIბ ტიპის ჰიპერლიპოპროტეინემიით (ფრედერიქსონიის მიხედვით) მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის საშუალო შემცველობა იზრდება ლიპრირამით (10-80მგ) მკურნალობის დროს 5,1-8,7%-ით და არ არის დამოკიდებული პრეპარატის დოზაზე. არსებობს საყურადღებო დოზადამოკიდებული შემცირება შემდეგი თანაფარდობებისა : საერთო ქოლესტერინი / მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდულ ქოლესტერინი; დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინი/ მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინი. მათი შემცირება ხდება შესაბამისად 29-44% და 37-55%-ით.
ლიპრიმარი 80მგ 16%-ით ამცირებს იშემიური გართულებებისა და სიკვდილიანობის რისკს 16 კვირიანი მკურნალობის კურსის შემდეგ, ხოლო განმეორებითი ჰოსპიტალიზაციის რისკი სტენოკარდიის გამო, მცირდება 26%-ით. პაციენტებში დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის კონცენტრაციების სხვადასხვა საწყისი მაჩვენებლებით ლიპრიმარი იწვევს იშემიური გართულებებისა და სიკვდილის რისკის შემცირებას (პაციენტებში მიოკარდიუმის ინფარქტით Q კბილის გარეშე და არასტაბილური სტენოკარდიით, ქალებსა და მამაკაცებში, 65 წელზე ახალგაზრდა და უფროს პაციენტებში).
დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის შემცველობის შემცირება კორელირებს მეტად პრეპარატის დოზასთან, ვიდრე პრეპარატის პლაზმურ კონცენტრაციასთან. დოზა შეირჩევა თერაპევტული ეფექტის გათვალისწინებით (იხ. ,,გამოყენების პირობები და დოზები”).

გულ - სისხლძარღვთა დაავადებების პროფილაქტიკა
ანგლო - სკანდინავიური კარდიოლოგიური კვლევის ლიპიდდამწევმა შტომ (ASCOT-LLA) შეაფასა ატორვასტატინის ეფექტი გულის იშემიური დაავადებისას, ლეტალურ და არალეტალურ გამოსავალზე (გულ-სისხლძარღვთა მიზეზით გამოწვეული სიკვდილიანობა, ჰოსპიტალიზაცია არასტაბილური სტენოკარდიის გამო). კვლევაში მონაწილე პაციენტების ასაკი მერყეობდა 40-80 წლის ფარგლებში (საშუალოდ 63 წელი), ანამნეზში არ იყო მიოკარდიუმის ინფარქტი ხოლო საერთო ქოლესტერინის საწყისი დონე იყო არაუმეტეს 6,5მოლი/ლ (251მგ/დლ). ყველა პაციენტს აღენიშნებოდა გულ-სისხლძარღვთა დაავადების განვითარების მინიმუმ სამი რისკ ფაქტორი: მამრობითი სქესი, 55 წელზე მეტი ასაკი, მწეველობა, შაქრიანი დიაბეტი, ანამნეზში 1-ლი ფუნქციონალური კლასის გულის იშემიური დაავადება, საერთო ქოლესტერინის შეფარდება მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინულ ქოლესტერინთან 6-ზე მეტი, პერიფერიული სისხლძარღვების დაავადებები, მარცხენა პარკუჭის ჰიპერტროფია, ანამნეზში ცერებრული სისხლისმომოქცევის მოშლა, ელექტოკარდიოგრაფიული სპეციფიური ცვლილებები, პროტეინურია და ალბუმინურია.) პაციენტებს, რომელთაც აღენიშნებოდათ არტერიული ჰიპერტენზია ერთდროულად ენიშნებოდათ ანტიჰიპერტენზიული თერაპია. მიზნობრივი არტერიული წნევა იყო არაუმეტეს 140/90მმ.ვწყ.სვ-ზე, ხოლო შაქრიანი დიაბეტის მქონე პაციენტებისათვის არაუმეტეს 130/80მმ.ვწყ.სვ-ზე. პაციენტებს ენიშნებოდათ პლაცებო ან ატორვასტატინი დოზით 10მგ/დღეღამეში. კვლევის შუალედური მონაცემებით ატორვასტატინით თერაპიის ეფექტურობა საგრძნობლად აჭარბებდა პლაცებოს გამოყენების ეფექტს, შესაბამისად მიღებულ იქნა გადაწყვეტილება კვლევის დროზე ადრე შეწყვეტის შესახებ, 3,3 წლის შემდეგ, ნაცვლად ნავარაუდევი 5 წლისა. ატორვასტატინი საგრძნობლად ამცირებს შემდგომი გართულებების განვითარებას:
რისკის დაწევა
კორონარული გართულებები (გულის იშემიური დაავადება სასიკვდილო გამოსავლით და არაფატალური მიოკარდიუმის ინფარქტი) 36%
საერთო გულ-სისხლძარღვთა გართულებები და რევასკულარიზაციის პროცედურები 20%
საერთო კორონალური გართულებები 29%
ინსულტი (ფატალური და არაფატალური) 26%

საერთო და გულ-სისხლძარღვთა შეტევით სიკვდილიანობის საგრძნობი შემცირება არ აღნიშნულა, თუმცა აღინიშნებოდა დადებითი ტენდენციები.
ატორვასტატინის კვლევებში შაქრიანი დიაბეტის დროს (CARDS) ფასდებოდა პრეპარატის ზემოქმედება გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების ლეტალურ და არალეტალურ გამოსავალზე. პაციენტებს აღენიშნებოდათ 2 ტიპის შაქრიანი დიაბეტი, მათი ასაკი მერყეობდა 40-75 წლის ფარგლებში. ანამნეზში არ ფიგურირებდა გულ-სისხლღარღვთა დაავადებები, ხოლო დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდები იყო არა უმეტეს 4,14მმოლი/ლ-ისა (160მგ/დლ); ტრიგლიცერიდები არაუმეტეს 6,78მმოლი/ლ-ისა (600მგ/დლ). ყველა პაციენტს ჰქონდა თუნდაც ერთი შემდეგი რისკფაქტორებიდან: არტერიული ჰიპერტენზია, მწეველობა, რეტინოპატია, მიკროალბუმინურია ან მაკროალბუმინურია.
ატორვასტატინის ეფექტი გულ-სისხლძარღვთა გართულებების განვითარებაზე მოყვანილია ქვემოთ:
რისკის ფარდობითი დაწევასაერთო და გულ-სისხლძარღვთა შეტევით სიკვდილიანობის საგრძნობი შემცირება არ აღნიშნულა, თუმცა აღინიშნებოდა დადებითი ტენდენციები.
ატორვასტატინის კვლევებში შაქრიანი დიაბეტის დროს (CARDS) ფასდებოდა პრეპარატის ზემოქმედება გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების ლეტალურ და არალეტალურ გამოსავალზე. პაციენტებს აღენიშნებოდათ 2 ტიპის შაქრიანი დიაბეტი, მათი ასაკი მერყეობდა 40-75 წლის ფარგლებში. ანამნეზში არ ფიგურირებდა გულ-სისხლღარღვთა დაავადებები, ხოლო დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდები იყო არა უმეტეს 4,14მმოლი/ლ-ისა (160მგ/დლ); ტრიგლიცერიდები არაუმეტეს 6,78მმოლი/ლ-ისა (600მგ/დლ). ყველა პაციენტს ჰქონდა თუნდაც ერთი შემდეგი რისკფაქტორებიდან: არტერიული ჰიპერტენზია, მწეველობა, რეტინოპატია, მიკროალბუმინურია ან მაკროალბუმინურია.
ატორვასტატინის ეფექტი გულ-სისხლძარღვთა გართულებების განვითარებაზე მოყვანილია ქვემოთ:
რისკის ფარდობითი დაწევა საერთო და გულ-სისხლძარღვთა შეტევით სიკვდილიანობის საგრძნობი შემცირება არ აღნიშნულა, თუმცა აღინიშნებოდა დადებითი ტენდენციები.
ატორვასტატინის კვლევებში შაქრიანი დიაბეტის დროს (CARDS) ფასდებოდა პრეპარატის ზემოქმედება გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების ლეტალურ და არალეტალურ გამოსავალზე. პაციენტებს აღენიშნებოდათ 2 ტიპის შაქრიანი დიაბეტი, მათი ასაკი მერყეობდა 40-75 წლის ფარგლებში. ანამნეზში არ ფიგურირებდა გულ-სისხლღარღვთა დაავადებები, ხოლო დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდები იყო არა უმეტეს 4,14მმოლი/ლ-ისა (160მგ/დლ); ტრიგლიცერიდები არაუმეტეს 6,78მმოლი/ლ-ისა (600მგ/დლ). ყველა პაციენტს ჰქონდა თუნდაც ერთი შემდეგი რისკფაქტორებიდან: არტერიული ჰიპერტენზია, მწეველობა, რეტინოპატია, მიკროალბუმინურია ან მაკროალბუმინურია.
ატორვასტატინის ეფექტი გულ-სისხლძარღვთა გართულებების განვითარებაზე მოყვანილია ქვემოთ:
რისკის ფარდობითი დაწევა
ძირითადი გულ-სისხლძარღვოვანი გართულებები (ფატალური და არაფატალური მწვავე მიოკარდიუმის ინფარქტი, ფარული მიოკარდიუმის ინფარქტი, სიკვდილი გულის იშემიური დაავადების გამწვავების შედეგად, არასტაბილური სტენოკარდია, კორონალური არტერიის შუნტირება, კანქვეშა ტრანსლუმინალური კორონარული ანგიოპლასტიკა, რევასკულარიზაცია, ინსულტი) 37%
მიოკარდიუმის ინფარქტი (ფატალური და არაფატალური მწვავე მიოკარდიუმის ინფარქტი, ფარული მიოკარდიუმის ინფარქტი) 42%
ინსულტი (ფატალური და არაფატალური) 48%

პრეპარატის ეფექტი არ იყო დამოკიდებული სქესზე, პაციენტის ასაკზე და დაბალი სიმკრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის საწყის მაჩვენებელზე. აღინიშნებოდა სიკვდილიანობის რისკის შედარებითი შემცირება 27%-ით. გვერდითი მოვლენების საერთო პროცენტი ან სერიოზული გვერდითი მოვლენები ერთნაირი იყო პაციენტების ჯგუფში, რომლებიც ღებულობდნენ ატორვასტატინს.
ათეროსკლეროზი
აგრესიული ლიპიდდამწევი თერაპიის დროს ათეროსკლეროზის უკუგანვითარების კვლევაში (REVERSAL), აფასებდნენ ატორვასტატინის (80მგ) ეფექტს კორონალურ ათეროსკლეროზზე. კვლევაში გამოყენებულ იყო სისხლძარღვთაშიდა ულტრაბგერითი ანგიოგრაფიის მეთოდი. კვლევაში მონაწილეობდნენ პაციენტები გულის იშემიური დაავადებით. სისხლძარღვთაშიდა ულტრაბგერით ანგიოგრაფიას ატარებდნენ კვლევის საწყის ეტაპზე და 18 თვის შემდეგ. ატორვასტატინის ჯგუფში ათერომის საერთო მოცულობის საშუალო შემცირებამ (კვლევის პირველადი კრიტერიუმი) კვლევის დასაწყისიდან შეადგინა 0,4%. პრეპარატის ეფექტი სტატისტიკურად საყურადღებო იყო (p=0,02). ატორვასტატინის ჯგუფში დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის დონე შემცირდა საშუალოდ 2,040,8მმოლი/ლ (78,930მგ/დლ) საწყის დონესთან შედარებით (3,890,7მმოლი/ლ (15028მგ/დლ)), ამასთან აღინიშნა საერთო ქოლესტერინის საშუალო დონის შემცირება 34,1%-ით, ტგ- 20%-ით, აპო-B - 39,1%-ით, მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინდული ქოლესტერინის დონის მომატება -2,9%-ით, აგრეთვე C-რეაქტიული ცილის დონის შემცირება საშუალოდ 36,4%-ით.

_ფარმაკოკინეტიკა
_ შეწოვა
ატორვასტატინი სწრაფად შეიწოვება პერორალური მიღების შემდეგ; მისი პლაზმური კონცენტრაცია აღწევს მაქსიმუმს 1-2 საათის შემდეგ. შეწოვის ხარისხი და კონცენტრაცია სისხლის პლაზმაში მატულობს დოზის პროპორციულად. აბსოლუტური ბიოშეღწევადობა შეადგენს დაახლოებით 14%-ს, ხოლო ინჰიბირებადი აქტივობის სისტემური ბიოშეღწევადობა ჰიდროქსიმეთილგლუტარილ-კოფერმენტ A -რედუქტაზასთან მიმართებაში - დაახლოებით 30%-ს. დაბალი სისტემური ბიოშეღწევადობა განპირობებულია კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის ლორწოვან გარსში პრეპარატის პრესისტემული მეტაბოლიზმით ან/და მეტაბოლიზმით ღვიძლში ,,პირველადი გავლის” დროს. საკვები რამდენადმე ამცირებს პრეპარატის აბსორბციის სიჩქარესა და ხარისხს (25% და 9% შესაბამისად, რაზეც მიუთითებს Cmax და AUC განსაზღვრის შედეგები), თუმცა დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის შემცირება იდენტურია პრეპარატის უზმოზე მიღებისა და საკვებთან ერთად მიღებიდ დროს. მიუხედავად იმისა, რომ ატორვასტატინის საღამო ხანს მიღებისას მისი კონცენტრაცია სისხლის პლაზმაში ნაკლებია (Cmax და AUC დაახლოებით 30%-ით), დილის საათებში მიღებასთან შედარებით, დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის შემცირება არ არის დამოკიდებული პრეპარატის მიღების დროზე.

განაწილება
ატორვასტატინის განაწილების საშუალო მოცულობა შეადგენს დაახლოებით 381ლ-ს. სისხლის პლაზმის ცილებთან კავშირი არანაკლებ 98%-ისა. თანაფარდობა - შემცველობა ერითროციტებში/ შემცველობა პლაზმაში შეადგენს დაახლოებით 0,25, ანუ ატორვასტატინი ცუდად აღწევს ერითროციტებში.

მეტაბოლიზმი
ატორვასტატინის მეტაბოლიზმისას ძირითადად წარმოიქმნება ორთო - და პარა- ჰიდროქსილირებული წარმოებულები და ბეტა-ჟანგვის სხვადასხვა პროდუქტები. ინ ვიტრო ორთო - და პარა-ჰიდროქსილირებული
მეტაბოლიტები ახდენენ მაინჰიბირებელ მოქმედებას ჰიდროქსიმეთილგლუტარილ კოფერმენტ-A - რედუქტაზაზე, მსგავსად ატორვასტატინისა.
ჰიდროქსიმეთილგლუტარილ კოფერმენტ-A - რედუქტაზას აქტივობის შემცირების დაახლოებით 70% ხდება აქტიურად მოცირკულირე მეტაბოლიტების მოქმედების ხარჯზე. ინ ვიტრო გამოკვლევების შედეგები იძლევა იმის საფუძველს, რომ დავასკვნათ ღვიძლის ციტოქრომ P450 3A4 იზოფერმენტი ასრულებს მთავარ როლს ატორვასტატინის მეტაბოლიზმში. ამ ფაქტის სასარგებლოდ მეტყველებს პრეპარატის კონცენტრაციის მატება სისხლის პლაზმაში ერითრომიცინთან ერთდროული გამოყენებისას, რადგან ერითრომიცინი წარმოადგენს ამ იზოფერმენტის ინჰიბიტორს. ინ ვიტრო გამოკვლევებმა აგრეთვე აჩვენა, რომ ატორვასტატინი წარმოადგენს ციტოქრომ პ450 3A4 - ს სუსტ ინჰიბიტორს. ატორვასტატინი არ ახდენს კლინიკურად მნიშვნელოვან მოქმედებას სისხლის პლაზმაში ტერფენადინის კონცენტრაციაზე, რომელიც ასევე მეტაბოლირდება ციტაქორმ P450 3A4 მიერ, ამიტომ მისი არსებითი ზემოქმედება იმ პრეპარატების ფარმაკოკინეტიკაზე, რომლებიც ციტოქრომ P450 3A4 მეშვეობით მეტაბოლიზდებიან ნაკლებ სავარაუდოა (იხ. ,,ურთიერთქმედება სხვა სამკურნალო საშუალებებთან”).

გამოყოფა
ატორვასტატინი და მისი მეტაბოლიტები ძირითადად გამოიყოფა ნაღველით, ღვიძლისმიერი ან/და არაღვიძლისმიერი მეტაბოლიზმის შედეგად, ატორვასტატინს არ ახასიათბეს გამოხატული ნაწლავურ – ღვიძლისმიერი რეცირკულაცია. პრეპარატის ნახევრადგამოყოფის პერიოდი შეადგენს დაახლოებით 14 საათს, ამასთან ინჰიბირებადი აქტივობის ნახევრად გამოყოფის პერიოდი ჰიდროქსიმეთილგლუტარილ–კოფერმენტ-A–რედუქტაზათან მიმართებაში, აქტიური მეტაბოლიტების წყალობით შეადგენს დაახლოებით 20 – 30 საათს. პერორალური მიღების შემდეგ, შარდში ხვდება მიღებული დოზის 2%-ზე ნაკლები.

პაციენტების განსაკუთრებული ჯგუფები
ხანდაზმულები: ატორვასტატინის პლაზმური კონცენტრაცია, 65 წ-ისა და უფროსი ასაკის პაციენტებში მეტია (Cmax დაახლოვებით 40%, AUC დახლოვებით 30%), ნაკლები ასაკი მქონე პაციენტებთან შედარებით; გვერდითი მოვლენები და ეფექტურობა ხანდაზმულ პაციენტებში იდენტურია საერთო პოპულაციასთან.
ბავშვები: პრეპარატის ფარმაკოკინეტიკური კვლევები ბავშვებში არ ჩატარებულა.
სქესი: პრეპარატის პლაზმური კონცენტრაცია ქალებში (Cmax დაახლოვებით 20% და მეტი AUC 10% და ნაკლები) განსხვავდება მამაკაცებისაგან, თუმცა კლინიკურად მნიშვნელოვანი განსხვავება პრეპარატის ზემოქმედებისა ლიპიდურ ცვლაზე ქალებსა და მამაკაცებს შორის არ აღინიშნება.
თირკმლის უკმარისობა: თირკმლის დაავადებანი არ ახდენენ ზემოქმედებას სისხლის პლაზმაში ატორვასტატინის კონცენტრაციაზე ან მის ზემოქმედებაზე ლიპიდური ცვლის მაჩვენებლებზე, შესაბამისად თირკმლის ფუნქციის დარღვევის მქონე პაციენტებში დოზის კორეგირება არ არის საჭირო (იხ. ,,გამოყენების პირობები და დოზები”).
ჰემოდიალიზი: კვლევები თირკმლის დაავადებათა ბოლო სტადიის მქონე პაციენტებში არ ჩატარებულა, მიუხედავად ამისა, ნაკლებ სავარაუდოა, რომ ჰემოდიალიზი იწვევდეს ატორვასტატინის კლირენსის საგრძნობ გაზრდას, რადგან პრეპარატი საკმარისი ხარისხით უკავშირდება პლაზმის ცილებს.
ღვიძლის უკმარისობა: პრეპარატის კონცენტრაცია შესამჩნევად იზრდება (Cmax დაახლოვებით 16 - ჯერ და AUC დაახლოებით 11 - ჯერ) პაციენტებში ღვიძლის ალკოჰოლური ციროზით (Chailds – piu B) (იხ. ,,უკუჩვენება”).

ჩვენებები
• პრეპარატი გამოიყენება დიეტასთან ერთდ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ საერთო ქოლესტერინის, დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის, აპო – B-ს და ტრიგლიცერიდების რაოდენობის მატება სისხლის პლაზმაში. ასევე პაციენტებში პირველადი ჰიპერქოლისტერინემიით (გენეტიკური ჰეტეროზიგოტული და არაგენეტიკური ჰიპერქოლისტერინემიით), როემლთაც აქვთ მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის მომატებული შემცველობა, ასევე პაციენტებში კომბინირებული (შერეული) ჰიპერლიპიდემიით (ტიპები II ა და II ბ ფრედერიქსონის მიხედვით)), პაციენტებში ტგ-ს მომატებული შემცველობით სისხლის პლაზმაში (ტიპი IV ფრედერიქსონის მიხედვით) და პაციენტებში დისბეტალიპოპროტეინემიით (ტიპი III ფრედერიქსონის მიხედვით), რომელთაც დიეტოთერაპია არ აძლევს ადექვატურ ეფექტს.
• სისხლის პლაზმაში საერთო ქოლესტერინის და დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის შემცველობის შემცირებისათვის, ჰომოზიგოტური გენეტიკური ჰიპერქოლესტერინემიის მქონე პაციენტებში, დიეტოთერაპიისა და სხვა არაფარმაკოლოგიური მკურნალობის მეთოდების არასაკმარისი ეფექტურობის დროს.
• გულ–სისხლძარღვთა გართულებების თავიდან ასაცილებლად პაციენტებში, რომელთაც არ აღენიშნებათ კლინიკურად გამოხატული გულსისხლძარღვოვანი დაავადების სიმპტომები, აქვთ ან არააქვთ დისლიპიდემია, მაგრამ აღენიშნებათ გულის იშემიური დაავადების რისკ – ფაქტორები (მწეველობა, არტერიული ჰიპერტენზია, შაქრიანი დიაბეტი, მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის დაბალი კონცენტრაციები სისხლის პლაზმაში, ან გულის იშემიური დაავადების ადრეული განვითარება ნათესავებში) ასეთ პაციენტებში პრეპარატი გამოიყენება შემდეგი მიზნების მისაღწევად:
• გულის იშემიური დაავადების განვითარების რისკის შემცირება (ფატალური ან არაფატალური მიოკარდიუმის ინფარქტი);
• ინსულტის განვითარების რისკის შემცირება;
• სტენოკარდიის განვითარების რისკის შემცირება და რევასკულარიზაციის აუცილებლობა.

მიღების წესები და დოზები
ლიპრიმარით მკურნალობის დაწყებამდე უნდა ვცადოთ მივაღწიოთ ჰიპერქოლესტერინემიის კონტროლს დიეტის მეშვეობით, ფიზიკური ვარჯიშით და სხეულის წონის შემცირებით (დიდი წონის მქონე პაციენტებში), აგრეთვე ძირითადი დაავადების მკურნალობის გზით. აუცილებელია პაციენტს მიეცეს რეკომენდაცია პრეპარატის მიღებასთან ერთად დაიცვას სტანდარტული ჰიპოქოლესტერინემიული დიეტა.
პრეპარატს ღებულობენ დღე-ღამის ნებისმიერ დროს, საკვების მიღებისგან დამოუკიდებლად. პრეპარატის დოზა ვარირებს 10 დან 80 მგ-მდე 1 ჯერ დღეღამეში. დოზა შეირჩევა დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის საწყისი შემცველობის გათვალისწინებით, დასახული თერაპიული მიზნისა და ინდივიდუალური ეფექტის გათავლისწინებით. მკურნალობის დასაწყისში ან/და ლიპრიმარის დოზის გაზრდის დროს აუცილებელია ყოველ 2 – 4 კვირაში მოხდეს სისხლის პლაზმაში ლიპიდების შემცველობის კონტროლირება და დოზის შესაბამისი კორეგირება.
პირველადი ჰიპერქოლესტერინემია და კომბინირებული (შერეული) ჰიპერლიპიდემია: პაციენტთა უმრავლესობისათვის – 10მგ 1-ჯერ დღეღამეში; თერაპიული მოქმედება გამოვლინდება 2 კვირის განმავლობაში და მიაღწევს მაქსიმუმს 4 კვირის განმავლობაში; ხანგრძლივი მკურნალობისას ეფექტი შენარჩუნებულია.
ჰომოზიგოტური გენეტიკური ჰიპერქოლესტერინემია: 80მგ 1-ჯერ დღეღამეში (ხშირ შემთხვევაში თერაპია იწვევდა დაბალი სიმკრივის ლიპოპროტეინული ქოლესტერინის შემცველობის შემცირებას 18 - 45% ით).
გამოყენება ღვიძლის დაავადებების მქონე პაციენტებში: (იხ. ,,უკუჩვენება” და ,,განსაკუთრებული მითითებები”).
დოზირება თირკმლის უკმარისობის მქონე პაციენტებში: თირკმლის დაავადება არ ახდენს ზემოქმედებას ატორვასტატინის კონცენტრაციაზე სისხლის პლაზმაში ან დაბალი სიმკრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის შემცირების ხარისხზე ლიპრიმარის გამოყენების დროს, ამიტომ პრეპარატის დოზის კორეგირება საჭირო არაა.
გამოყენება ხანდაზმულ პაციენტებში: სხვაობები უსაფრთხოებაში, ეფექტურობაში ან ჰიპოლიპიდემიური თერაპიის მიზნების მიღწევაში ხანდაზმულ ადამიანებში იდენტურია საერთო პოპულაციისა.(იხ. ,,ფარმაკოკინეტინეტიკა” - ,,განსაკუთრებული ჯგუფის პაციენტები”).
რეკომენდაციები მკურნალობის მიზნების განსაზღვრისათვის
A. ქოლესტერინის ნაციონალური საგანმანათლებლო პროგრამის (NCEP, აშშ) რეკომენდაციები

რისკის კატეგორია| დაბ.სიმკვ.ლიპოპრ. ქოლესტერინის სამიზნე მაჩვენებლები (მგ/დლ)| დაბ.სიმკვ.ლიპოპრ. ქოლესტერინის მაჩვენებელები, რომლის დროსაც რეკომენდებულია ცხოვრების წესის შეცვლა | დაბ.სიმკვ.ლიპოპრ. ქოლესტერინის მაჩვნებელები,რომლის დროსაც რეკომენდებულია ფარმაკოთერაპია (მგ/დლ)
---|---|---|---
გულის იშემიური დაავადება ან მისი განვითარების რისკი (10-წლიანი რისკი>20%)| <100| <100| >130 (100-129:შესაძლებელია ფარმაკოთერაპია)ა

2-ზე მეტი რისკფაქტორი (10-წლიანი რისკი<20%)| <130| <130| 10-წლიანი რისკი 10_20% _ >130
10-წლიანი რისკი<10% _ >160
0-1რისკფაქტორიB| <160| <160| >90 (160-89: ინიშნება პრეპარატი, რომელიც ამცირებს დაბ.სიმკვ.ლიპოპრ. ქოლესტერინის შემცველობას)

ა ზოგიერთი ექსპერტი რეკომენდაციას უწევს ჰიპოლიპიდემიური საშუალებების გამოყენებას, რომლებიც ამცირებენ დაბალი სიმკრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის შემცველობას, თუ ცხოვრების წესის შეცვლა არ იწვევს მისი შემცველობის შემცირებას დონემდე <100მგ/დლ. სხვები უპირატესობას ანიჭებენ პრეპარატებს, რომლებიც ახდენენ უპირატეს ზეგავლენას ტრიგლიცერიდებზე-ზე და მაღალი სიმკრივის ლიპოპროტეიდულ ქოლესტერინზე, მაგალითად ნიკოტინის მჟავას და ფიბრატებს. ექიმს აგრეთვე შეუძლია თავი შეიკავოს ფარმაკოთერაპიის გამოყნებისაგან მოცემულ ქვეჯგუფში.
ბ რისკფაქტორების არქონის შემთხვევაში ან მხოლოდ 1 რისკფაქტორის არსებობის დროს, პრაქტიკულად ყველა ადამიანში 10-წლიანი რისკი <10%, ამიტომ მისი შეფასება არ არის საჭირო.
თუ მიღწეულია დაბალი სიმკრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის სამიზნე მაჩვენებლი, ხოლო ტროგლიცერიდების შემცველობა შენარჩუნებულია 200მგ/დლ, თერაპიის მეორადი მიზანია - ქოლესტერინის შემცველობის შემცირება.
B. ათეროსკლეროზის ევროპული საზოგადოების რეკომენდაციები
პაციენტებში, დიაგნოსტირებული გულის იშემიური დაავადებით და პაციენტებში იშემიური გართულებების მაღალი რისკით, მკურნალობის მიზანს წარმოადგენს დაბალი სიმკრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის შემცველობის შემცირება 3მმოლი/ლ-ზე ქვევით (ან 115მგ/დლ) და საერთო ქოლესტერინის შეცველობის შემცირება 5მმოლი/ლ-ზე ქვევით (ან 190მგ/დლ-ზე ნაკლები).

გვერდითი მოვლენები
ლიპრიმარი როგორც წესი კარგად გადაიტანება. გვერდითი მოვლენები მსუბუქია და ატარებს გადრამავალ ხასიათს.
ყველაზე ხშირი გვერდითი მოვლენები (>1%):
ნერვული სისტემა: უძილობა, თავის ტკივილი, ასთენიური სინდრომი.
საჭმლის მომნელებელი სისტემა: გულისრევა, დიარეა, ტკივილი მუცლის არეში, დისპეპსია, შეკრულობა, მეტეორიზმი.
საყრდენ-მამოძრავებელი აპარატი: მიალგია.
ნაკლებად ხშირი გვერდითი მოვლენები:
ნერვული სისტემა: შეუძლოდ ყოფნა, თავბრუსხვევა, ამნეზია, პარესთეზიები, პერიფერიული ნეიროპათია, ჰიპოესთეზია.
საჭმლის მომნელებელი სისტემა: ღებინება, ანორექსია, ჰეპატიტი, პანკრეატიტი, ქოლესტატიური სიყვითლე.
საყრდენ-მამოძრავებელი აპარატი: ტკივილები ზურგის არეში, კუნთოვანი სპაზმი, მიოზიტი, მიოპათია, ართრალგიები, რაბდომიოლიზი.
ალერგიული რეაქციები: ჭინჭრის ციება, ქავილი, გამონაყარი კანზე, ანაფილაქსია, ბულოზური გამონაყარი, პოლიმორფული ექსუდაციური ერითემა, ტოქსიური ეპიდერმული ნეკროლიზი (ლაიელის სინდრომი), ავთვისებიანი ექსუდაციური ერითემა (სტივენს- ჯონსონის სინდრომი).
მეტაბოლური დარღვევები: ჰიპოგლიკემია, ჰიპერგლიკემია, შრატისმიერი კრეატინფოსფოკინაზების მომატება.
სისხლმბადი სისტემა: თრომბოციტოპენია.
სხვა: იმპოტენცია, პერიფერიული შეშუპებები, სხეულის წონის გაზრდა, ტკივილი მკერდის არეში, თირკმლის მეორადი უკმარისობა, ალოპეცია, ყურებში ხმაურის შეგრძნება, გადაღლილობა.

უკუჩვენება
ლიპრიმარი უკუნაჩვენებია პაციენტებისათვის მომატებული მგრძნობელობით პრეპარატის ნებისმიერი კომპონენტის მიმართ; ღვიძლის აქტიური დაავადებისა ან შრატში ტრანსამინაზების აქტივობის გაურკვეველი გენეზის მატების დროს (3 – ჯერ მეტად ნორმის ზედა ზღვართან შედარებით); ორსულობისა და ლაქტაციის პერიოდში, აგრეთვე რეპროდუქციული ასაკის ქალებში, რომლებიც არ სარგებლობენ კონტრაცეპციის ადექვატური მეთოდებით.
ლიპრიმარი შესაძლოა დაენიშნოს რეპროდუქციული ასაკის ქალებს მხოლოდ მაშინ, თუ ორსულობის შესაძლებლობა ძალიან მცირეა და პაციენტი ინფორმირებულია ნაყოფისათვის შესაძლო რისკის შესახებ.
ბავშვებში 18 წლამდე პრეპარატის ეფექტურობა და უსაფრთხოება არაა დადგენილი.
სიფრთხილით გამოიყენება პაციენტებში, რომლებიც ბოროტად იყენებენ ალკოჰოლს ან/და პაციენტებში, რომელთაც ანამნეზში აქვთ ღვიძლის დაავადება.

ორსულობა და ლაქტაცია
ლიპრიმარი უკუნაჩვენებია ორსულობის დროს. რეპროდუქციული ასაკის მქონე ქალებმა მკურნალობის დროს უნდა გამოიყენონ კონტრაცეპციის ადექვატური მეთოდები. ლიპრიმარი შესაძლებელია დაინიშნოს რეპროდუქციული ასაკის ქალებში მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ორსულობის შესაძლებლობა ძალიან დაბალია, ხოლო პაციენტი ინფორმირებულია მკურნალობის პერიოდში ნაყოფის დაკარგვის შესაძლო რისკზე.
ლიპრიმარი უკუნაჩვენებია ლაქტაციის პერიოდში. არა არის ცნობილი გამიყოფა თუ არა პრეპარატი დედის რძეში. ახალშობილებში არასასურველი რეაქციების შესაძლებლობის გათვალისწინებით, ქალებმა რომლებიც ღებულობენ ლიპრიმარს უნდა შეწყვიტონ ბავშვის ძუძუთი კვება

** განსაკუთრებული მითითებები**
მოქმედება ღვიძლზე
ისევე როგორც სხვა ამავე კლასის ჰიპოლიპიდემიური საშუალებების გამოყენებისას, ლიპრიმარით მკურნალობის შემდეგ აღინიშნებოდა ,,ღვიძლისმიერი” ტრანსამინაზების შრატისმიერი აქტივობის ზომიერი (3-ჯერ მეტი ნორმის ზედა ზღვარიდან) მომატება.
,,ღვიძლისმიერი” ტრანსამინაზების მდგრადი შრატისმიერი მომატება(3-ჯერ მეტი ნორმის ზედა ზღვარიდან) აღინიშნებოდა პაციენტების მხოლოდ 0,7%-ში,.ამგვარი ცვლილებების სიხშირემ პრეპარატის გამოყენების დროს დოზებით 10მგ, 20მგ, 40მგ და 80მგ შეადგინა 0,2%, 0,2%, 0,6% და 2,3% შესაბამისად. ,,ღვიძლისმიერი” ტრანსამინაზების აქტიურობის მომატებას როგორც წესი არ ახლდა სიყვითლე ან სხვა კლინიკური გამოვლინება. ლიპრიმარის დოზის დაწევის დროს, პრეპარატის დროებით ან სრულიად მოხსნისას ,,ღვიძლისმიერი” ტრანსამინაზების აქტიურობა უბრუნდებოდა საწყის დონეს. პაციენტების უმრავლესობა აგრძელებდა შემცირებული დოზით ლიპრიმარის მიღებას რაიმე უარყოფითი შედეგის გარეშე.
პრეპარატის მიღების დაწყებიდან 6 კვირისა და 12 კვირის შემდეგ ან დოზის გაზრდის შემთხვევაში, აგრეთვე მკურნალობის მთელი კურსის განმავლობაში უნდა ხდებოდეს ღვიძლის ფუნქციური მაჩვენებლების კონტროლი. ღვიძლის ფუნქცია უნდა იქნეს გამოკვლეული აგრეთვე ღვიძლის დაზიანების კლინიკური ნიშნების გამოვლინების შემთხვევაშიც. ,,ღვიძლისმიერი” ტრანსამინაზების შემცველობის მომატების შემთხვევაში, მათი აქტიურობა უნდა გაკონტროლდეს მანამ, სანამ არ მოხდება მათი მაჩვენებლების ნორმალიზება. თუ ალატ და ასატ აქტივობის მომატება მეტია 3-ჯერ ნორმის ზედა ზღვართან შედარებით, რეკომენდირებულია პრეპარატის დოზის შემცირება ან პრეპარატის მოხსნა (იხ. ,,გვერდითი ეფექტები”).

მოქმედება ჩონჩხის კუნთებზე
პაციენტებში, რომლებიც ღებულობენ ლიპრიმარს აღინიშნებოდა მიალგიები (იხ. ,,გვერდითი ეფექტები”). მიოპათიის დიაგნოზი (ტკივილები ან სისუსტე კუნთებში, თანხლებული კრეატინფოსფოკინაზის აქტივობის მატებასთან 10-ჯერ ნორმის ზედა ზღვართან შედარებით) უნდა ვივარაუდოთ პაციენტებში გავრცელებული მიალგიით, კუნთოვანი სისუსტით ან/და კრეატინფოსფოკინაზის მომატებით. ლიპრიმარით მკურნალობა უნდა შეწყდეს კრეატინფოსფოკინაზის მომატებული აქტივობის დროს, ასევე საეჭვო და დიაგნოსტირებული მიოპათიის შემთხვევაში. მიოპათიის რისკი ამავე კლასის სხვა პრეპარატებით მკურნალობის დროს მატულობს ციკლოსპორინის, ფიბრინის მჟავის წარმოებულების, ერითრომიცინის, ნიკოტინის მჟავის ან აზოლური სოკოს საწინააღმდეგო პრეპარატებთან ერთდროული გამოყენების შემთხვევაში. მრავალი ამ პრეპარატებიდან აინჰიბირებენ ციტოქრომ P450 3A4-თი მართულ მეტაბოლიზმს. ცნობილია, რომ ციტოქრომ P450 3A4 -ღვიძლის ის ძირითადი იზოფერმენტია, რომელიც მონაწილეობს ატორვასტატინის ბიოტრანსფორმაციაში. ლიპრიმარის დანიშვნისას ფიბრინის მჟავის წარმოებულებთან, ერითრომიცინთან, იმუნოდეპრესანტებთან, აზოლურ სოკოს საწინააღმდეგო პრეპარატებთან ან ნიკოტინის მჟავასთან, ექიმმა ყურადღებით უნდა შეაფასოს მოსალოდნელი სარგებელი და მკურნალობის რისკი და რეგულარულად შეამოწმის პაციენტები კუნთოვანი ტკივილებისა და სისუსტის გამოვლენის მიზნით, განსაკუთრებით მკურნალობის პირველ თვეებში და ნებისმიერი პრეპარატის დოზის მომატების დროს. მსგავს შემთხვევებში რეკომენდებულია კრეატინფოსფოკინაზის აქტივობის პერიოდული განსაზღვრა, თუმცა მსგავსი მონიტორინგი არ იცავს პაციენტს მძიმე მიოპათიის განვითარებისაგან (იხ. ,,ურთიერთქმედება სხვა სამკურნალო საშუალებებთან”). ატორვასტატინმა შესაძლოა გამოიწვიოს კრეატინფოსფოკინაზის აქტივობის მომატება (იხ. ,,გვერდითი ეფექტები”).
ლიპრიმარის გამოყენების დროს, ისევე როგორც ამ კლასის სხვა პრეპარატების გამოყენებისას, აღინიშნება რაბდომიალიზის იშვიათი შემთხვევები, თანხლებული თირკმელების მწვავე უკმარისობით, რაც განპირობებულია მიოგლუბინურიით. ლიპრიმარით თერაპია დროებით უნდა შეწყდეს ან შეწყდეს სრულიად თუ გამოვლინდა შესაძლო მიოპათიის ნიშნები ან თუ არსებობს თირკმელების უკმარისობის რისკფაქტორი რაბდომიოლიზის ფონზე (მაგალითად, მძიმედ მიმდინარე მწვავე ინფექცია, არტერიული ჰიპოტენზია, სერიოზული ოპერაცია, ტრავმა, მეტაბოლური, ენდოკრინული და ელექტროლიტური დარღვევები, არაკონტროლირებადი გულყრები).

ყურადღება! პაციენტები უნდა იქნენ გაფრთხილებული იმის შესახებ, რომ გაურკვეველი ტკივილებისა და სისუსტის შემთხვევაში დაუყოვნებლივ მიმართონ ექიმს, განსაკუთრებით მაშინ თუ ამას თან ახლავს შეუძლოდ ყოფნა ან ცხელება.

ზემოქმედება ავტომობილისა და სხვა მექანიზმების მართვის უნარზე
არ არის ცნობილი.

ჭარბი დოზირება
ლიპრიმარის დოზის გადამეტებისას სპეციფიური ანტიდოტი არ არსებობს. ჭარბი დოზირების შემთხვევაში უნდა ჩატარდეს სიმპტომური მკურნალობა. იმის გამო, რომ პრეპარატი აქტიურად უკავშირდება პლაზმის ცილებს, ატორვასტატინის კლირენსის საგრძნობი გაზრდა ჰემოდიალიზის დროს ნაკლებ სავარაუდოა.

სხვა წამლებთან ურთიერთქმედება
მიოპათიის რისკი ამავე კლასის სხვა პრეპარატებით მკურნალობის დროს მატულობს ციკლოსპორინის, ფიბრნის მჟავის, ერითრომიცინის, აზოლების ჯგუფის სოკოს საწინააღმდეგო პრეპარატების და ნიკოტინის მჟავის ერთდროული გამოყენების დროს (იხ. ,,განსაკუთრებული მითითებები”-,,მოქმედება ჩონჩხის კუნთებზე”).
ანტაციდები: ერთდროული პერორალური მიღება სუსპენზიებთან, რომლებიც შეიცავენ მაგნიუმისა და ალუმინის ჰიდროქსიდებს, ამცირებს ატორვასტატინის კონცენტრაციას სისხლის პლაზმაში დაახლოებით 35%-ით, თუმცა ამასთან არ იცვლება დაბალი სიმკრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის შემცირების ხარისხი.
ანტიპირინი: ლიპრიმარი არ ახდენს ზემოქმედებას ანტიპრინის ფარმაკოკინეტიკაზე, ამიტომ ურთიერთქმედება სხვა პრეპარატებთან, რომლებიც მეტაბოლირდება ციტოქრომის იგივე იზოფერმენტებით, მოსალოდნელი არ არის.
ქოლესტიპოლი: ქოლესტიპოლთან ერთდროული გამოყენებისას ატორვასტატინის კონცენტრაცია სისხლის პლაზმაში მცირდებოდა დაახლოებით 25%-ით; თუმცა ჰიპოლიპიდემიური ეფექტი ატორვასტატინისა და ქოლესტიპოლის ერთდროული მიღებისას აღემატებოდა ამ პრეპარატების იზოლირებულ ეფექტს.
დიგოქსინი: დიგოქსინის განმეორებით მიღების დროს, ლიპრიმართან დოზით 10მგ, დიგოქსინის კონცენტრაცია სისხლის პლაზმაში არ იცვლებოდა. თუმცა დიგოქსინის გამოყენებისას კომბინაციაში ლიპრიმართან დოზით 80მგ/დღეღამეში, დიგოქსინის კონცენტრაცია იზრდებოდა დაახლოებით 20%-ით. პაციენტები, რომლებიც ღებულობენ დიგოქსინს ლიპრიმართან ერთად მოითხოვენ შესაბამის დაკვირვებას.
ერითრომიცინი/კლარიტომიცინი: ლიპრიმარისა და ერითრომიცინის (500მგ 4-ჯერ დღეღამეში) ან კლარიტომიცინის (500მგ 2_ჯერ დღეღამეში) ერთდროული გამოყენებისას, რომლებიც ახდენენ ციტოქრომ P450 3A4-ის ინჰიბირებას, აღინიშნებოდა ატორვასტატინის კონცენტრაციის მომატება სისხლის პლაზმაში (იხ. ,,განსაკუთრებული მითითებები”-,,მოქმედება ჩონჩხის კუნთებზე”).
აზიტრომიცინი: ლიპრიმარის (10მგ 1- ჯერ დღეღამეში) და აზიტრომიცინის (500მგ 1-ჯერ დღეღამეში) ერთდროული გამოყენებისას ატორვასტატინის კონცენტრაცია პლაზმაში არ იცვლებოდა.
ტერფენადინი: ლიპრიმარისა და ტერფენადინის ერთდროული გამოყენების დროს ტერფენადინის ფარმაკოკინეტიკაში კლინიკურად საყურადღებო ცვლილებები არ აღმოჩენილა.
პერორალური კონტრაცეპტივები: ლიპრიმარისა და იმ პეროპალური კონტრაცეპტივების ერთდროული გამოყენების დროს, რომლებიც შეიცავენ ნორეტინდრონს და ეთინილესტრადოლს, აღინიშნებოდა ნორეტინდრონისა და ეთინილესტრადოლის AUC -ს საგრძნობი მომატება დაახლოებით 30% და 20% შესაბამისად. ეს ეფექტი უნდა იქნეს გათვალისწინებული პერორალური კონტრაცეპტივების შერჩევის დროს ქალებისათვის, რომლებიც ღებულობენ ლიპრიმარს.
ვარფარინი: ვარფარინისა და ლიპრიმარის ურთიერთქმედებაში კლინიკურად საყურადღებო ნიშნები არ აღმოჩენილა.
ციმეტიდინი: ციმეტიდინისა და ლიპრიმარის ურთიერთქმედებაში კლინიკურად საყურადღებო ნიშნები არ აღმოჩენილა.
ამლოდიპინი: ლიპრიმარი 80მგ-ისა და ამლოდიპინი 10მგ-ის ერთდროული გამოყენებისას ატორვასტატინის ფარმაკოკინეტიკა არ იცვლებოდა.
პროთეაზის ინჰიბიტორები: ლიპრიმარისა და პროთეაზის ინჰიბიტორების ერთდროული გამოყენების დროს, რომლებიც ცნობილია როგორც ციტოქრომ P450 3A4 -ის ინჰიბიტორები, სისხლის პლაზმაში ატორვასტატინის კონცენტრაცია მატულობდა.
სხვა თერაპიული საშუალებები: კლინიკური კვლევების დროს ლიპრიმარს იყენებენ ანტიჰიპერტენზიულ საშუალებებთან და ესტროგენებთან ერთად; ამ კვლევებში კლინიკურად საყურადღებო უარყოფითი ურთიერთზეგავლენა არ გამოვლენელია ;

შენახვის პირობები და ვადები
შეინახეთ მშრალ ადგილას არა უმეტეს 25ºC ტემპერატურაზე. შეინახეთ ბავშვებისათვის მიუწვდომელ ადგილას!
შენახვის ვადა 3 წელი.
არ გამოიყენოთ შეფუთვაზე მითითებული შენახვის ვადის ამოწურვის შემდეგ.

აფთიაქში გაცემის წესი
რეცეპტით

** მწარმოებელი:**
ფაიზერი, აშშ

საერთაშორისო დასახელება - ATORVASTATIN
მწარმოებელი: გერმანია
მოქმედი ნივთიერება: ატორვასტატინი
კლინიკურ-ფარმაკოლოგიური ჯგუფი:
ჰიპოლიპიდემიური საშუალება.

შემადგენლობა და გამოშვების ფორმა:
შემოგარსული ტაბლეტები: ბლისტერზე 7 და 10 ტაბ., შეფუთვაში 2 და 3 ბლისტერი.
1 ტაბ. ატორვასტატინი ....... 10 მგ
1 ტაბ. ატორვასტატინი........ 20 მგ
1 ტაბ. ატორვასტატინი ....... 40 მგ
1 ტაბ. ატორვასტატინი ....... 80 მგ

დამხმარე ნივთიერება:
კალციუმის კარბონატი, მიკროკრისტალური ცელულოზა, ლაქტოზის მონოჰიდრატი, ნატრიუმის კარბოქსიმეთილცელულოზა, პოლისორბატ 80, ჰიდროქსიპროპილცელულოზა, მაგნიუმის სტეარატი, “ოპადრაი” თეთრი (0padry Whaite) YS-1 7040, სიმეთიკონის ემულსია, ფხვნილისებური ცვილი (მხოლოდ შემდეგი დოზებისთვის 10 მგ, 20 მგ და 40 მგ).

ჩვენებები:
დიეტასთან შეთავსებით პაციენტების სამკურნალოდ რომელთაც აღენიშნებათ სისხლის პლაზმაში საერთო ქოლესტერინის მომატებული შემცველობა, დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინული ქოლესტერინი, აპო-B და ტგ. და მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინული ქოლესტერინის მომატებული შემცველობა პაციენტებში პირველადი ჰიპერქოლესტერინემიით (გენეტიკური ჰეტეროზიგოტით და არაგენეტიკური ჰიპერქოლესტერინემიით), კომბინირებული (შერეული) ჰიპერლიპიდემიები (ტიპები II a და IIb ფედერიკსონის მიხედვით), ტგ-ს მომატებული შემცველობით სისხლის პლაზმაში (ტიპი IV ფრედერიკსონის მიხედვით) და პაციენტები დისბეტა ლიპოპროტენემიით (ტიპი III ფედერიკსონის მიხედვით), რომელთაც დიეტოთერაპია არ აძლევს ადექვატურ ეფექტს.
სისხლის პლაზმაში საერთო ქოლესტერინის და დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინული ქოლესტერინის შემცველობის შემცირებისათვის ჰომოზიგოტური გენეტიკური ჰიპერქოლესტერინემიის მქონე პაციენტებში დიეტოთერაპიის და სხვა არაფარმაკოლოგიური მკურნალობის მეთოდების არასაკმარისი ეფექტურობის დროს.
გულ-სისხლძარღვთა გართულებების თავიდან ასაცილებლად პაციენტებში კლინიკურად გამოხატული გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების სიპმტომების გარეშე, დისლიპიდემიის არსებობის ან არ არსებობისას, მაგრამ ზოგიერთი გულის იშემიური დაავადების რისკ- ფაქტორის შემთხვევაში, ისეთი როგორიცაა მწეველობა, არტერიული ჰიპერტენზია, შაქრიანი დიაბეტი, მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინული ქოლესტერინის დაბალი კონცენტრაციები სისხლის პლაზმაში. ან გულის იშემიური დაავადების ადრეული განვითარება ნათესავებში, პრეპარატი განკუთვნილია დასაწევად;
გულის იშემიური დაავადების რისკის განვითარება ლეტალური გამოსავლით ან არაფატალური მიოკარდიუმის ინფარქტი;
ინსულტის განვითარების რისკი;
სტენოკარდიის განვითარების რისკი და რევასკულარიზაციის აუცილებლობა.

მიღების წესი და დოზირება:
ლიპრიმარით მკურნალობის დაწყებამდე უნდა ვცადოთ მივაღწიოთ ჰიპერქლოლესტერინემიის კონტროლს დიეტის მეშვეობით, ფიზიკური ვარჯიშით და სხეულის წონის შემცირებით დიდი წონის მქონე პაციენტებში, აგრეთვე ძირითადი დაავადების მკურნალობით. პაციენტისათვის პრეპარტის დანიშვნის დროს აუცილებელია რეკომენდაცია სტანდარტულ ჰიპოქოლესტერინემიულ დიეტაზე, რომელიც მან უნდა დაიცვას მკურნალობის დროს.
პრეპარატს ღებულობენ დღე-ღამის ნებისმიერ დროს, საკვების მიღებისგან დამოუკიდებლად. პრეპარატის დოზა ვარირებს 10-დან 80 მგ-მდე ერთხელ დღე-ღამეში, რომელსაც შეარჩევენ დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინული ქოლესტერინის საწყისი შემცველობის გათვალისწინებით, თერაპიის მიზნით და ინდივიდუალური ეფექტით. მკურნალობის დასაწყისში ან/და ლიპრიმარის დოზის გაზრდის დროს აუცილებელია ყოველ 2-4 კვირაში მოხდეს სისხლის პლაზმაში ლიპიდების შემცველობის კონტროლირება და შესაბამისი გზით დოზის კორექტირება.

საერთაშორისო დასახელება - ATORVASTATIN
მწარმოებელი: გერმანია
მოქმედი ნივთიერება: ატორვასტატინი
კლინიკურ-ფარმაკოლოგიური ჯგუფი:
ჰიპოლიპიდემიური საშუალება.

შემადგენლობა და გამოშვების ფორმა:
შემოგარსული ტაბლეტები: ბლისტერზე 7 და 10 ტაბ., შეფუთვაში 2 და 3 ბლისტერი.
1 ტაბ. ატორვასტატინი ....... 10 მგ
1 ტაბ. ატორვასტატინი........ 20 მგ
1 ტაბ. ატორვასტატინი ....... 40 მგ
1 ტაბ. ატორვასტატინი ....... 80 მგ

დამხმარე ნივთიერება:
კალციუმის კარბონატი, მიკროკრისტალური ცელულოზა, ლაქტოზის მონოჰიდრატი, ნატრიუმის კარბოქსიმეთილცელულოზა, პოლისორბატ 80, ჰიდროქსიპროპილცელულოზა, მაგნიუმის სტეარატი, “ოპადრაი” თეთრი (0padry Whaite) YS-1 7040, სიმეთიკონის ემულსია, ფხვნილისებური ცვილი (მხოლოდ შემდეგი დოზებისთვის 10 მგ, 20 მგ და 40 მგ).

ჩვენებები:
დიეტასთან შეთავსებით პაციენტების სამკურნალოდ რომელთაც აღენიშნებათ სისხლის პლაზმაში საერთო ქოლესტერინის მომატებული შემცველობა, დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინული ქოლესტერინი, აპო-B და ტგ. და მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინული ქოლესტერინის მომატებული შემცველობა პაციენტებში პირველადი ჰიპერქოლესტერინემიით (გენეტიკური ჰეტეროზიგოტით და არაგენეტიკური ჰიპერქოლესტერინემიით), კომბინირებული (შერეული) ჰიპერლიპიდემიები (ტიპები II a და IIb ფედერიკსონის მიხედვით), ტგ-ს მომატებული შემცველობით სისხლის პლაზმაში (ტიპი IV ფრედერიკსონის მიხედვით) და პაციენტები დისბეტა ლიპოპროტენემიით (ტიპი III ფედერიკსონის მიხედვით), რომელთაც დიეტოთერაპია არ აძლევს ადექვატურ ეფექტს.
სისხლის პლაზმაში საერთო ქოლესტერინის და დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინული ქოლესტერინის შემცველობის შემცირებისათვის ჰომოზიგოტური გენეტიკური ჰიპერქოლესტერინემიის მქონე პაციენტებში დიეტოთერაპიის და სხვა არაფარმაკოლოგიური მკურნალობის მეთოდების არასაკმარისი ეფექტურობის დროს.
გულ-სისხლძარღვთა გართულებების თავიდან ასაცილებლად პაციენტებში კლინიკურად გამოხატული გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების სიპმტომების გარეშე, დისლიპიდემიის არსებობის ან არ არსებობისას, მაგრამ ზოგიერთი გულის იშემიური დაავადების რისკ- ფაქტორის შემთხვევაში, ისეთი როგორიცაა მწეველობა, არტერიული ჰიპერტენზია, შაქრიანი დიაბეტი, მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინული ქოლესტერინის დაბალი კონცენტრაციები სისხლის პლაზმაში. ან გულის იშემიური დაავადების ადრეული განვითარება ნათესავებში, პრეპარატი განკუთვნილია დასაწევად;
გულის იშემიური დაავადების რისკის განვითარება ლეტალური გამოსავლით ან არაფატალური მიოკარდიუმის ინფარქტი;
ინსულტის განვითარების რისკი;
სტენოკარდიის განვითარების რისკი და რევასკულარიზაციის აუცილებლობა.

მიღების წესი და დოზირება:
ლიპრიმარით მკურნალობის დაწყებამდე უნდა ვცადოთ მივაღწიოთ ჰიპერქლოლესტერინემიის კონტროლს დიეტის მეშვეობით, ფიზიკური ვარჯიშით და სხეულის წონის შემცირებით დიდი წონის მქონე პაციენტებში, აგრეთვე ძირითადი დაავადების მკურნალობით. პაციენტისათვის პრეპარტის დანიშვნის დროს აუცილებელია რეკომენდაცია სტანდარტულ ჰიპოქოლესტერინემიულ დიეტაზე, რომელიც მან უნდა დაიცვას მკურნალობის დროს.
პრეპარატს ღებულობენ დღე-ღამის ნებისმიერ დროს, საკვების მიღებისგან დამოუკიდებლად. პრეპარატის დოზა ვარირებს 10-დან 80 მგ-მდე ერთხელ დღე-ღამეში, რომელსაც შეარჩევენ დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინული ქოლესტერინის საწყისი შემცველობის გათვალისწინებით, თერაპიის მიზნით და ინდივიდუალური ეფექტით. მკურნალობის დასაწყისში ან/და ლიპრიმარის დოზის გაზრდის დროს აუცილებელია ყოველ 2-4 კვირაში მოხდეს სისხლის პლაზმაში ლიპიდების შემცველობის კონტროლირება და შესაბამისი გზით დოზის კორექტირება.

საერთაშორისო დასახელება
atorvastatin
კლინიკურ-ფარმაკოლოგიური ჯგუფი
ლიპიდური ცვლის მაკორეგირებელი საშუალებები, ქოლესტერინის სინთეზის ინჰიბიტორები

შემადგენლობა და გამოშვების ფორმა
10 მგ 30ც ტაბლეტი
20 მგ 30ც ტაბლეტი
40 მგ 30ც ტაბლეტი

შემადგენლობა
1 ტაბლეტი შეიცავს: აქტიურ ნივთიერებას - კალციუმის ატორვასტატინს დოზით 10მგ, 20მგ, 40მგ; დამხმარე ნივთიერება: კალციუმის კარბონატი, მიკროკრისტალური ცელულოზა, ლაქტოზის მონოჰიდრატი, ნატრიუმის კარბოქსიმეთილცელულოზა, პოლისორბატ 80, ჰიდროქსიპროპილცელულოზა, მაგნიუმის სტეარატი, ,,ოპადრაი” თეთრი YS -1-7040, სიმეტიკონის ემულსია, ფხვნილისებური ცვილი.

აღწერილობა
ტაბლეტები 10მგ: თეთრი, ელიფსური ფორმის შემოგარსული ტაბლეტები, გრავირებით ,,10” ერთ მხარეზე და ,,PD 155” მეორე მხარეს.
ტაბლეტები 20მგ: თეთრი, ელიფსური ფორმის შემოგარსული ტაბლეტები, გრავირებით ,,20” ერთ მხარეზე და ,,PD 156” მეორე მხარეს.
ტაბლეტები 40მგ: თეთრი, ელიფსური ფორმის შემოგარსული ტაბლეტები, გრავირებით ,,40” ერთ მხარეზე და ,,PD 157” მეორე მხარეს.

ფარმაკოლოგიური თვისებები
ფარმაკოდინამიკა
ატორვასტატინი წარმოადგენს ჰიდროქსიმეთილგლუტარილ-კოფერმენტ A- რედუქტაზას სელექტიურ კონკურენტულ ინჰიბიტორს. აღნიშნული ფერმენტი გარდაქმნის 3 - ჰიდროქსი - 3 - მეთილგლუტარილ - კოფერმეტნ A-ს მევალონატად, რომელიც წამოადგენს სტეროიდების წინამორბედს, მათ შორის ქოლესტერინისა. კალციუმის ატორვასტატინი წარმოადგენს სინთეთიკურ ჰიპოლიპიდემიურ პრეპარატს.
პაციენტებში ჰომოზიგოტური და ჰეტეროზიგოტური გენეტიკური ჰიპერქოლესტერინემიით, ჰიპერქოლესტერინემიის არაგენეტიკური ფორმებით და შერეული დისლიპიდემიით, ლიპრიმარი ამცირებს სისხლის პლაზმაში საერთო ქოლესტერინს, დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდულ ქოლესტერინსა და აპოლიპოპროტეინ B-ს (აპო-B), აგრეთვე ამცირებს ძალიან დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდულ ქოლესტერინსა და ტრიგლიცერიდებს. ლიპრიმარი იწვევს მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის არამდგრად მატებას.
ლიპრიმარი ამცირებს ქოლესტერინისა და ლიპოპროტეიდების შემცველობას სისხლის პლაზმაში, აინჰიბირებს რა ჰიდროქსიმეთილგლუტარილ-კოფერმენტ A-რედუქტაზას და ასევე ღვიძლში ქოლესტერინის სინთეზს. ამავე დროს პრეპარატის ზეგავლენით ხდება დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდების რეცეპტორების რიცხის ზრდა ჰეპატოციტების ზედაპირზე, რაც იწვევს დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის შეპყრობისა და კატაბოლიზმის გაძლიერებას.
ლიპრიმარი ამცირებს დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის წარმოქმნას და დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდების ნაწილაკთა რიცხვს. ლიპრიმარი იწვევს დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული რეცეპტორების მდგრად აქტივაციას, დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდების ნაწილაკების სასიკეთო ხარისხობრივ ცვლილებებთან ერთად. ლიპრიმარი ამცირებს დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის შემცველობას პაციენტებში, რომელთაც აქვთ ჰომოზიგოტური შთამომავლობითი ჰიპერქოლესტერინემია, რომელიც მდგრადია სხვა ჰიპოლიპიდემიური საშუალებებით თერაპიის მიმართ.
ლიპრიმარი (10–80 მგ.) ამცირებს საერთო ქოლესტერინის შემცველობას 30 – 46% -ით, დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინისა – 41 – 61%-ით, აპო-B - 34-50%-ით და ტრიგლიცერიდებისა –14-33%-ით. მკურნალობის შედეგები იდენტურია პაციენტებში გენეტიკური ჰიპერქოლესტერინემიით, არაგენეტიკური ჰიპერქოლესტერინემიით და შერეული ტიპის ჰიპერლიპიდემიით, მათ შორის პაციენტებში ინსულინდამოკიდებული შაქრიანი დიაბეტით.
პაციენტებში იზოლირებული ჰიპერტრიგლიცერიდემიით ლიპრიმარი ამცირებს საერთო ქოლესტერინის შემცველობას, დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდულ ქოლესტერინს, ძალიან დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდულ ქოლესტერინს, აპოლიპოპროტეინ-B-ს, ტრიგლიცერიდებსა და არამაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდულ ქოლესტერინს, ამავე დროს ზრდის მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდულ ქოლესტერინს. პაციენტებში დისბეტალიპოპროტეინემიით ლიპრიმარი ამცირებს შუალედური სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინს შემცველობას.
პაციენტებში IIა და IIბ ტიპის ჰიპერლიპოპროტეინემიით (ფრედერიქსონიის მიხედვით) მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის საშუალო შემცველობა იზრდება ლიპრირამით (10-80მგ) მკურნალობის დროს 5,1-8,7%-ით და არ არის დამოკიდებული პრეპარატის დოზაზე. არსებობს საყურადღებო დოზადამოკიდებული შემცირება შემდეგი თანაფარდობებისა : საერთო ქოლესტერინი / მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდულ ქოლესტერინი; დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინი/ მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინი. მათი შემცირება ხდება შესაბამისად 29-44% და 37-55%-ით.
ლიპრიმარი 80მგ 16%-ით ამცირებს იშემიური გართულებებისა და სიკვდილიანობის რისკს 16 კვირიანი მკურნალობის კურსის შემდეგ, ხოლო განმეორებითი ჰოსპიტალიზაციის რისკი სტენოკარდიის გამო, მცირდება 26%-ით. პაციენტებში დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის კონცენტრაციების სხვადასხვა საწყისი მაჩვენებლებით ლიპრიმარი იწვევს იშემიური გართულებებისა და სიკვდილის რისკის შემცირებას (პაციენტებში მიოკარდიუმის ინფარქტით Q კბილის გარეშე და არასტაბილური სტენოკარდიით, ქალებსა და მამაკაცებში, 65 წელზე ახალგაზრდა და უფროს პაციენტებში).
დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის შემცველობის შემცირება კორელირებს მეტად პრეპარატის დოზასთან, ვიდრე პრეპარატის პლაზმურ კონცენტრაციასთან. დოზა შეირჩევა თერაპევტული ეფექტის გათვალისწინებით (იხ. ,,გამოყენების პირობები და დოზები”).

გულ - სისხლძარღვთა დაავადებების პროფილაქტიკა
ანგლო - სკანდინავიური კარდიოლოგიური კვლევის ლიპიდდამწევმა შტომ (ASCOT-LLA) შეაფასა ატორვასტატინის ეფექტი გულის იშემიური დაავადებისას, ლეტალურ და არალეტალურ გამოსავალზე (გულ-სისხლძარღვთა მიზეზით გამოწვეული სიკვდილიანობა, ჰოსპიტალიზაცია არასტაბილური სტენოკარდიის გამო). კვლევაში მონაწილე პაციენტების ასაკი მერყეობდა 40-80 წლის ფარგლებში (საშუალოდ 63 წელი), ანამნეზში არ იყო მიოკარდიუმის ინფარქტი ხოლო საერთო ქოლესტერინის საწყისი დონე იყო არაუმეტეს 6,5მოლი/ლ (251მგ/დლ). ყველა პაციენტს აღენიშნებოდა გულ-სისხლძარღვთა დაავადების განვითარების მინიმუმ სამი რისკ ფაქტორი: მამრობითი სქესი, 55 წელზე მეტი ასაკი, მწეველობა, შაქრიანი დიაბეტი, ანამნეზში 1-ლი ფუნქციონალური კლასის გულის იშემიური დაავადება, საერთო ქოლესტერინის შეფარდება მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინულ ქოლესტერინთან 6-ზე მეტი, პერიფერიული სისხლძარღვების დაავადებები, მარცხენა პარკუჭის ჰიპერტროფია, ანამნეზში ცერებრული სისხლისმომოქცევის მოშლა, ელექტოკარდიოგრაფიული სპეციფიური ცვლილებები, პროტეინურია და ალბუმინურია.) პაციენტებს, რომელთაც აღენიშნებოდათ არტერიული ჰიპერტენზია ერთდროულად ენიშნებოდათ ანტიჰიპერტენზიული თერაპია. მიზნობრივი არტერიული წნევა იყო არაუმეტეს 140/90მმ.ვწყ.სვ-ზე, ხოლო შაქრიანი დიაბეტის მქონე პაციენტებისათვის არაუმეტეს 130/80მმ.ვწყ.სვ-ზე. პაციენტებს ენიშნებოდათ პლაცებო ან ატორვასტატინი დოზით 10მგ/დღეღამეში. კვლევის შუალედური მონაცემებით ატორვასტატინით თერაპიის ეფექტურობა საგრძნობლად აჭარბებდა პლაცებოს გამოყენების ეფექტს, შესაბამისად მიღებულ იქნა გადაწყვეტილება კვლევის დროზე ადრე შეწყვეტის შესახებ, 3,3 წლის შემდეგ, ნაცვლად ნავარაუდევი 5 წლისა. ატორვასტატინი საგრძნობლად ამცირებს შემდგომი გართულებების განვითარებას:
რისკის დაწევა
კორონარული გართულებები (გულის იშემიური დაავადება სასიკვდილო გამოსავლით და არაფატალური მიოკარდიუმის ინფარქტი) __36%
საერთო გულ-სისხლძარღვთა გართულებები და რევასკულარიზაციის პროცედურები __20%
საერთო კორონალური გართულებები __ 29%
ინსულტი (ფატალური და არაფატალური) __26%

საერთო და გულ-სისხლძარღვთა შეტევით სიკვდილიანობის საგრძნობი შემცირება არ აღნიშნულა, თუმცა აღინიშნებოდა დადებითი ტენდენციები.
ატორვასტატინის კვლევებში შაქრიანი დიაბეტის დროს (CARDS) ფასდებოდა პრეპარატის ზემოქმედება გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების ლეტალურ და არალეტალურ გამოსავალზე. პაციენტებს აღენიშნებოდათ 2 ტიპის შაქრიანი დიაბეტი, მათი ასაკი მერყეობდა 40-75 წლის ფარგლებში. ანამნეზში არ ფიგურირებდა გულ-სისხლღარღვთა დაავადებები, ხოლო დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდები იყო არა უმეტეს 4,14მმოლი/ლ-ისა (160მგ/დლ); ტრიგლიცერიდები არაუმეტეს 6,78მმოლი/ლ-ისა (600მგ/დლ). ყველა პაციენტს ჰქონდა თუნდაც ერთი შემდეგი რისკფაქტორებიდან: არტერიული ჰიპერტენზია, მწეველობა, რეტინოპატია, მიკროალბუმინურია ან მაკროალბუმინურია.
ატორვასტატინის ეფექტი გულ-სისხლძარღვთა გართულებების განვითარებაზე მოყვანილია ქვემოთ:
რისკის ფარდობითი დაწევასაერთო და გულ-სისხლძარღვთა შეტევით სიკვდილიანობის საგრძნობი შემცირება არ აღნიშნულა, თუმცა აღინიშნებოდა დადებითი ტენდენციები.
ატორვასტატინის კვლევებში შაქრიანი დიაბეტის დროს (CARDS) ფასდებოდა პრეპარატის ზემოქმედება გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების ლეტალურ და არალეტალურ გამოსავალზე. პაციენტებს აღენიშნებოდათ 2 ტიპის შაქრიანი დიაბეტი, მათი ასაკი მერყეობდა 40-75 წლის ფარგლებში. ანამნეზში არ ფიგურირებდა გულ-სისხლღარღვთა დაავადებები, ხოლო დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდები იყო არა უმეტეს 4,14მმოლი/ლ-ისა (160მგ/დლ); ტრიგლიცერიდები არაუმეტეს 6,78მმოლი/ლ-ისა (600მგ/დლ). ყველა პაციენტს ჰქონდა თუნდაც ერთი შემდეგი რისკფაქტორებიდან: არტერიული ჰიპერტენზია, მწეველობა, რეტინოპატია, მიკროალბუმინურია ან მაკროალბუმინურია.
ატორვასტატინის ეფექტი გულ-სისხლძარღვთა გართულებების განვითარებაზე მოყვანილია ქვემოთ:
რისკის ფარდობითი დაწევა საერთო და გულ-სისხლძარღვთა შეტევით სიკვდილიანობის საგრძნობი შემცირება არ აღნიშნულა, თუმცა აღინიშნებოდა დადებითი ტენდენციები.
ატორვასტატინის კვლევებში შაქრიანი დიაბეტის დროს (CARDS) ფასდებოდა პრეპარატის ზემოქმედება გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების ლეტალურ და არალეტალურ გამოსავალზე. პაციენტებს აღენიშნებოდათ 2 ტიპის შაქრიანი დიაბეტი, მათი ასაკი მერყეობდა 40-75 წლის ფარგლებში. ანამნეზში არ ფიგურირებდა გულ-სისხლღარღვთა დაავადებები, ხოლო დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდები იყო არა უმეტეს 4,14მმოლი/ლ-ისა (160მგ/დლ); ტრიგლიცერიდები არაუმეტეს 6,78მმოლი/ლ-ისა (600მგ/დლ). ყველა პაციენტს ჰქონდა თუნდაც ერთი შემდეგი რისკფაქტორებიდან: არტერიული ჰიპერტენზია, მწეველობა, რეტინოპატია, მიკროალბუმინურია ან მაკროალბუმინურია.
ატორვასტატინის ეფექტი გულ-სისხლძარღვთა გართულებების განვითარებაზე მოყვანილია ქვემოთ:
რისკის ფარდობითი დაწევა
ძირითადი გულ-სისხლძარღვოვანი გართულებები (ფატალური და არაფატალური მწვავე მიოკარდიუმის ინფარქტი, ფარული მიოკარდიუმის ინფარქტი, სიკვდილი გულის იშემიური დაავადების გამწვავების შედეგად, არასტაბილური სტენოკარდია, კორონალური არტერიის შუნტირება, კანქვეშა ტრანსლუმინალური კორონარული ანგიოპლასტიკა, რევასკულარიზაცია, ინსულტი) 37%
მიოკარდიუმის ინფარქტი (ფატალური და არაფატალური მწვავე მიოკარდიუმის ინფარქტი, ფარული მიოკარდიუმის ინფარქტი) 42%
ინსულტი (ფატალური და არაფატალური) 48%

პრეპარატის ეფექტი არ იყო დამოკიდებული სქესზე, პაციენტის ასაკზე და დაბალი სიმკრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის საწყის მაჩვენებელზე. აღინიშნებოდა სიკვდილიანობის რისკის შედარებითი შემცირება 27%-ით. გვერდითი მოვლენების საერთო პროცენტი ან სერიოზული გვერდითი მოვლენები ერთნაირი იყო პაციენტების ჯგუფში, რომლებიც ღებულობდნენ ატორვასტატინს.
ათეროსკლეროზი
აგრესიული ლიპიდდამწევი თერაპიის დროს ათეროსკლეროზის უკუგანვითარების კვლევაში (REVERSAL), აფასებდნენ ატორვასტატინის (80მგ) ეფექტს კორონალურ ათეროსკლეროზზე. კვლევაში გამოყენებულ იყო სისხლძარღვთაშიდა ულტრაბგერითი ანგიოგრაფიის მეთოდი. კვლევაში მონაწილეობდნენ პაციენტები გულის იშემიური დაავადებით. სისხლძარღვთაშიდა ულტრაბგერით ანგიოგრაფიას ატარებდნენ კვლევის საწყის ეტაპზე და 18 თვის შემდეგ. ატორვასტატინის ჯგუფში ათერომის საერთო მოცულობის საშუალო შემცირებამ (კვლევის პირველადი კრიტერიუმი) კვლევის დასაწყისიდან შეადგინა 0,4%. პრეპარატის ეფექტი სტატისტიკურად საყურადღებო იყო (p=0,02). ატორვასტატინის ჯგუფში დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის დონე შემცირდა საშუალოდ 2,040,8მმოლი/ლ (78,930მგ/დლ) საწყის დონესთან შედარებით (3,890,7მმოლი/ლ (15028მგ/დლ)), ამასთან აღინიშნა საერთო ქოლესტერინის საშუალო დონის შემცირება 34,1%-ით, ტგ- 20%-ით, აპო-B - 39,1%-ით, მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინდული ქოლესტერინის დონის მომატება -2,9%-ით, აგრეთვე C-რეაქტიული ცილის დონის შემცირება საშუალოდ 36,4%-ით.

ფარმაკოკინეტიკა
შეწოვა
ატორვასტატინი სწრაფად შეიწოვება პერორალური მიღების შემდეგ; მისი პლაზმური კონცენტრაცია აღწევს მაქსიმუმს 1-2 საათის შემდეგ. შეწოვის ხარისხი და კონცენტრაცია სისხლის პლაზმაში მატულობს დოზის პროპორციულად. აბსოლუტური ბიოშეღწევადობა შეადგენს დაახლოებით 14%-ს, ხოლო ინჰიბირებადი აქტივობის სისტემური ბიოშეღწევადობა ჰიდროქსიმეთილგლუტარილ-კოფერმენტ A -რედუქტაზასთან მიმართებაში - დაახლოებით 30%-ს. დაბალი სისტემური ბიოშეღწევადობა განპირობებულია კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის ლორწოვან გარსში პრეპარატის პრესისტემული მეტაბოლიზმით ან/და მეტაბოლიზმით ღვიძლში ,,პირველადი გავლის” დროს. საკვები რამდენადმე ამცირებს პრეპარატის აბსორბციის სიჩქარესა და ხარისხს (25% და 9% შესაბამისად, რაზეც მიუთითებს Cmax და AUC განსაზღვრის შედეგები), თუმცა დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის შემცირება იდენტურია პრეპარატის უზმოზე მიღებისა და საკვებთან ერთად მიღებიდ დროს. მიუხედავად იმისა, რომ ატორვასტატინის საღამო ხანს მიღებისას მისი კონცენტრაცია სისხლის პლაზმაში ნაკლებია (Cmax და AUC დაახლოებით 30%-ით), დილის საათებში მიღებასთან შედარებით, დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის შემცირება არ არის დამოკიდებული პრეპარატის მიღების დროზე.

განაწილება
ატორვასტატინის განაწილების საშუალო მოცულობა შეადგენს დაახლოებით 381ლ-ს. სისხლის პლაზმის ცილებთან კავშირი არანაკლებ 98%-ისა. თანაფარდობა - შემცველობა ერითროციტებში/ შემცველობა პლაზმაში შეადგენს დაახლოებით 0,25, ანუ ატორვასტატინი ცუდად აღწევს ერითროციტებში.

მეტაბოლიზმი
ატორვასტატინის მეტაბოლიზმისას ძირითადად წარმოიქმნება ორთო - და პარა- ჰიდროქსილირებული წარმოებულები და ბეტა-ჟანგვის სხვადასხვა პროდუქტები. ინ ვიტრო ორთო - და პარა-ჰიდროქსილირებული
მეტაბოლიტები ახდენენ მაინჰიბირებელ მოქმედებას ჰიდროქსიმეთილგლუტარილ კოფერმენტ-A - რედუქტაზაზე, მსგავსად ატორვასტატინისა.
ჰიდროქსიმეთილგლუტარილ კოფერმენტ-A - რედუქტაზას აქტივობის შემცირების დაახლოებით 70% ხდება აქტიურად მოცირკულირე მეტაბოლიტების მოქმედების ხარჯზე. ინ ვიტრო გამოკვლევების შედეგები იძლევა იმის საფუძველს, რომ დავასკვნათ ღვიძლის ციტოქრომ P450 3A4 იზოფერმენტი ასრულებს მთავარ როლს ატორვასტატინის მეტაბოლიზმში. ამ ფაქტის სასარგებლოდ მეტყველებს პრეპარატის კონცენტრაციის მატება სისხლის პლაზმაში ერითრომიცინთან ერთდროული გამოყენებისას, რადგან ერითრომიცინი წარმოადგენს ამ იზოფერმენტის ინჰიბიტორს. ინ ვიტრო გამოკვლევებმა აგრეთვე აჩვენა, რომ ატორვასტატინი წარმოადგენს ციტოქრომ პ450 3A4 - ს სუსტ ინჰიბიტორს. ატორვასტატინი არ ახდენს კლინიკურად მნიშვნელოვან მოქმედებას სისხლის პლაზმაში ტერფენადინის კონცენტრაციაზე, რომელიც ასევე მეტაბოლირდება ციტაქორმ P450 3A4 მიერ, ამიტომ მისი არსებითი ზემოქმედება იმ პრეპარატების ფარმაკოკინეტიკაზე, რომლებიც ციტოქრომ P450 3A4 მეშვეობით მეტაბოლიზდებიან ნაკლებ სავარაუდოა (იხ. ,,ურთიერთქმედება სხვა სამკურნალო საშუალებებთან”).

გამოყოფა
ატორვასტატინი და მისი მეტაბოლიტები ძირითადად გამოიყოფა ნაღველით, ღვიძლისმიერი ან/და არაღვიძლისმიერი მეტაბოლიზმის შედეგად, ატორვასტატინს არ ახასიათბეს გამოხატული ნაწლავურ – ღვიძლისმიერი რეცირკულაცია. პრეპარატის ნახევრადგამოყოფის პერიოდი შეადგენს დაახლოებით 14 საათს, ამასთან ინჰიბირებადი აქტივობის ნახევრად გამოყოფის პერიოდი ჰიდროქსიმეთილგლუტარილ–კოფერმენტ-A–რედუქტაზათან მიმართებაში, აქტიური მეტაბოლიტების წყალობით შეადგენს დაახლოებით 20 – 30 საათს. პერორალური მიღების შემდეგ, შარდში ხვდება მიღებული დოზის 2%-ზე ნაკლები.

პაციენტების განსაკუთრებული ჯგუფები
ხანდაზმულები: ატორვასტატინის პლაზმური კონცენტრაცია, 65 წ-ისა და უფროსი ასაკის პაციენტებში მეტია (Cmax დაახლოვებით 40%, AUC დახლოვებით 30%), ნაკლები ასაკი მქონე პაციენტებთან შედარებით; გვერდითი მოვლენები და ეფექტურობა ხანდაზმულ პაციენტებში იდენტურია საერთო პოპულაციასთან.
ბავშვები: პრეპარატის ფარმაკოკინეტიკური კვლევები ბავშვებში არ ჩატარებულა.
სქესი: პრეპარატის პლაზმური კონცენტრაცია ქალებში (Cmax დაახლოვებით 20% და მეტი AUC 10% და ნაკლები) განსხვავდება მამაკაცებისაგან, თუმცა კლინიკურად მნიშვნელოვანი განსხვავება პრეპარატის ზემოქმედებისა ლიპიდურ ცვლაზე ქალებსა და მამაკაცებს შორის არ აღინიშნება.
თირკმლის უკმარისობა: თირკმლის დაავადებანი არ ახდენენ ზემოქმედებას სისხლის პლაზმაში ატორვასტატინის კონცენტრაციაზე ან მის ზემოქმედებაზე ლიპიდური ცვლის მაჩვენებლებზე, შესაბამისად თირკმლის ფუნქციის დარღვევის მქონე პაციენტებში დოზის კორეგირება არ არის საჭირო (იხ. ,,გამოყენების პირობები და დოზები”).
ჰემოდიალიზი: კვლევები თირკმლის დაავადებათა ბოლო სტადიის მქონე პაციენტებში არ ჩატარებულა, მიუხედავად ამისა, ნაკლებ სავარაუდოა, რომ ჰემოდიალიზი იწვევდეს ატორვასტატინის კლირენსის საგრძნობ გაზრდას, რადგან პრეპარატი საკმარისი ხარისხით უკავშირდება პლაზმის ცილებს.
ღვიძლის უკმარისობა: პრეპარატის კონცენტრაცია შესამჩნევად იზრდება (Cmax დაახლოვებით 16 - ჯერ და AUC დაახლოებით 11 - ჯერ) პაციენტებში ღვიძლის ალკოჰოლური ციროზით (Chailds – piu B) (იხ. ,,უკუჩვენება”).

ჩვენებები
• პრეპარატი გამოიყენება დიეტასთან ერთდ პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ საერთო ქოლესტერინის, დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის, აპო – B-ს და ტრიგლიცერიდების რაოდენობის მატება სისხლის პლაზმაში. ასევე პაციენტებში პირველადი ჰიპერქოლისტერინემიით (გენეტიკური ჰეტეროზიგოტული და არაგენეტიკური ჰიპერქოლისტერინემიით), როემლთაც აქვთ მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის მომატებული შემცველობა, ასევე პაციენტებში კომბინირებული (შერეული) ჰიპერლიპიდემიით (ტიპები II ა და II ბ ფრედერიქსონის მიხედვით)), პაციენტებში ტგ-ს მომატებული შემცველობით სისხლის პლაზმაში (ტიპი IV ფრედერიქსონის მიხედვით) და პაციენტებში დისბეტალიპოპროტეინემიით (ტიპი III ფრედერიქსონის მიხედვით), რომელთაც დიეტოთერაპია არ აძლევს ადექვატურ ეფექტს.
• სისხლის პლაზმაში საერთო ქოლესტერინის და დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის შემცველობის შემცირებისათვის, ჰომოზიგოტური გენეტიკური ჰიპერქოლესტერინემიის მქონე პაციენტებში, დიეტოთერაპიისა და სხვა არაფარმაკოლოგიური მკურნალობის მეთოდების არასაკმარისი ეფექტურობის დროს.
• გულ–სისხლძარღვთა გართულებების თავიდან ასაცილებლად პაციენტებში, რომელთაც არ აღენიშნებათ კლინიკურად გამოხატული გულსისხლძარღვოვანი დაავადების სიმპტომები, აქვთ ან არააქვთ დისლიპიდემია, მაგრამ აღენიშნებათ გულის იშემიური დაავადების რისკ – ფაქტორები (მწეველობა, არტერიული ჰიპერტენზია, შაქრიანი დიაბეტი, მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის დაბალი კონცენტრაციები სისხლის პლაზმაში, ან გულის იშემიური დაავადების ადრეული განვითარება ნათესავებში) ასეთ პაციენტებში პრეპარატი გამოიყენება შემდეგი მიზნების მისაღწევად:
• გულის იშემიური დაავადების განვითარების რისკის შემცირება (ფატალური ან არაფატალური მიოკარდიუმის ინფარქტი);
• ინსულტის განვითარების რისკის შემცირება;
• სტენოკარდიის განვითარების რისკის შემცირება და რევასკულარიზაციის აუცილებლობა.

მიღების წესები და დოზები
ლიპრიმარით მკურნალობის დაწყებამდე უნდა ვცადოთ მივაღწიოთ ჰიპერქოლესტერინემიის კონტროლს დიეტის მეშვეობით, ფიზიკური ვარჯიშით და სხეულის წონის შემცირებით (დიდი წონის მქონე პაციენტებში), აგრეთვე ძირითადი დაავადების მკურნალობის გზით. აუცილებელია პაციენტს მიეცეს რეკომენდაცია პრეპარატის მიღებასთან ერთად დაიცვას სტანდარტული ჰიპოქოლესტერინემიული დიეტა.
პრეპარატს ღებულობენ დღე-ღამის ნებისმიერ დროს, საკვების მიღებისგან დამოუკიდებლად. პრეპარატის დოზა ვარირებს 10 დან 80 მგ-მდე 1 ჯერ დღეღამეში. დოზა შეირჩევა დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის საწყისი შემცველობის გათვალისწინებით, დასახული თერაპიული მიზნისა და ინდივიდუალური ეფექტის გათავლისწინებით. მკურნალობის დასაწყისში ან/და ლიპრიმარის დოზის გაზრდის დროს აუცილებელია ყოველ 2 – 4 კვირაში მოხდეს სისხლის პლაზმაში ლიპიდების შემცველობის კონტროლირება და დოზის შესაბამისი კორეგირება.
პირველადი ჰიპერქოლესტერინემია და კომბინირებული (შერეული) ჰიპერლიპიდემია: პაციენტთა უმრავლესობისათვის – 10მგ 1-ჯერ დღეღამეში; თერაპიული მოქმედება გამოვლინდება 2 კვირის განმავლობაში და მიაღწევს მაქსიმუმს 4 კვირის განმავლობაში; ხანგრძლივი მკურნალობისას ეფექტი შენარჩუნებულია.
ჰომოზიგოტური გენეტიკური ჰიპერქოლესტერინემია: 80მგ 1-ჯერ დღეღამეში (ხშირ შემთხვევაში თერაპია იწვევდა დაბალი სიმკრივის ლიპოპროტეინული ქოლესტერინის შემცველობის შემცირებას 18 - 45% ით).
გამოყენება ღვიძლის დაავადებების მქონე პაციენტებში: (იხ. ,,უკუჩვენება” და ,,განსაკუთრებული მითითებები”).
დოზირება თირკმლის უკმარისობის მქონე პაციენტებში: თირკმლის დაავადება არ ახდენს ზემოქმედებას ატორვასტატინის კონცენტრაციაზე სისხლის პლაზმაში ან დაბალი სიმკრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის შემცირების ხარისხზე ლიპრიმარის გამოყენების დროს, ამიტომ პრეპარატის დოზის კორეგირება საჭირო არაა.
გამოყენება ხანდაზმულ პაციენტებში: სხვაობები უსაფრთხოებაში, ეფექტურობაში ან ჰიპოლიპიდემიური თერაპიის მიზნების მიღწევაში ხანდაზმულ ადამიანებში იდენტურია საერთო პოპულაციისა.(იხ. ,,ფარმაკოკინეტინეტიკა” - ,,განსაკუთრებული ჯგუფის პაციენტები”).
რეკომენდაციები მკურნალობის მიზნების განსაზღვრისათვის
A. ქოლესტერინის ნაციონალური საგანმანათლებლო პროგრამის (NCEP, აშშ) რეკომენდაციები

რისკის კატეგორია | დაბ.სიმკვ.ლიპოპრ. ქოლესტერინის სამიზნე მაჩვენებლები (მგ/დლ) | დაბ.სიმკვ.ლიპოპრ. ქოლესტერინის მაჩვენებელები, რომლის დროსაც რეკომენდებულია ცხოვრების წესის შეცვლა | დაბ.სიმკვ.ლიპოპრ. ქოლესტერინის მაჩვნებელები,რომლის დროსაც რეკომენდებულია ფარმაკოთერაპია (მგ/დლ)
---|---|---|---
გულის იშემიური დაავადება ან მისი განვითარების რისკი (10-წლიანი რისკი>20%) | <100 | <100 | >130 (100-129:შესაძლებელია ფარმაკოთერაპია)ა
2-ზე მეტი რისკფაქტორი (10-წლიანი რისკი<20%) | <130 | <130 | 10-წლიანი რისკი 10_20% _ >130
10-წლიანი რისკი<10% _ >160
0-1რისკფაქტორიB | <160 | <160 | >90 (160-89: ინიშნება პრეპარატი, რომელიც ამცირებს დაბ.სიმკვ.ლიპოპრ. ქოლესტერინის შემცველობას)

ა ზოგიერთი ექსპერტი რეკომენდაციას უწევს ჰიპოლიპიდემიური საშუალებების გამოყენებას, რომლებიც ამცირებენ დაბალი სიმკრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის შემცველობას, თუ ცხოვრების წესის შეცვლა არ იწვევს მისი შემცველობის შემცირებას დონემდე <100მგ/დლ. სხვები უპირატესობას ანიჭებენ პრეპარატებს, რომლებიც ახდენენ უპირატეს ზეგავლენას ტრიგლიცერიდებზე-ზე და მაღალი სიმკრივის ლიპოპროტეიდულ ქოლესტერინზე, მაგალითად ნიკოტინის მჟავას და ფიბრატებს. ექიმს აგრეთვე შეუძლია თავი შეიკავოს ფარმაკოთერაპიის გამოყნებისაგან მოცემულ ქვეჯგუფში.
ბ რისკფაქტორების არქონის შემთხვევაში ან მხოლოდ 1 რისკფაქტორის არსებობის დროს, პრაქტიკულად ყველა ადამიანში 10-წლიანი რისკი <10%, ამიტომ მისი შეფასება არ არის საჭირო.
თუ მიღწეულია დაბალი სიმკრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის სამიზნე მაჩვენებლი, ხოლო ტროგლიცერიდების შემცველობა შენარჩუნებულია 200მგ/დლ, თერაპიის მეორადი მიზანია - ქოლესტერინის შემცველობის შემცირება.
B. ათეროსკლეროზის ევროპული საზოგადოების რეკომენდაციები
პაციენტებში, დიაგნოსტირებული გულის იშემიური დაავადებით და პაციენტებში იშემიური გართულებების მაღალი რისკით, მკურნალობის მიზანს წარმოადგენს დაბალი სიმკრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის შემცველობის შემცირება 3მმოლი/ლ-ზე ქვევით (ან 115მგ/დლ) და საერთო ქოლესტერინის შეცველობის შემცირება 5მმოლი/ლ-ზე ქვევით (ან 190მგ/დლ-ზე ნაკლები).
გვერდითი მოვლენები
ლიპრიმარი როგორც წესი კარგად გადაიტანება. გვერდითი მოვლენები მსუბუქია და ატარებს გადრამავალ ხასიათს.
ყველაზე ხშირი გვერდითი მოვლენები (>1%):
ნერვული სისტემა: უძილობა, თავის ტკივილი, ასთენიური სინდრომი.
საჭმლის მომნელებელი სისტემა: გულისრევა, დიარეა, ტკივილი მუცლის არეში, დისპეპსია, შეკრულობა, მეტეორიზმი.
საყრდენ-მამოძრავებელი აპარატი: მიალგია.
ნაკლებად ხშირი გვერდითი მოვლენები:
ნერვული სისტემა: შეუძლოდ ყოფნა, თავბრუსხვევა, ამნეზია, პარესთეზიები, პერიფერიული ნეიროპათია, ჰიპოესთეზია.
საჭმლის მომნელებელი სისტემა: ღებინება, ანორექსია, ჰეპატიტი, პანკრეატიტი, ქოლესტატიური სიყვითლე.
საყრდენ-მამოძრავებელი აპარატი: ტკივილები ზურგის არეში, კუნთოვანი სპაზმი, მიოზიტი, მიოპათია, ართრალგიები, რაბდომიოლიზი.
ალერგიული რეაქციები: ჭინჭრის ციება, ქავილი, გამონაყარი კანზე, ანაფილაქსია, ბულოზური გამონაყარი, პოლიმორფული ექსუდაციური ერითემა, ტოქსიური ეპიდერმული ნეკროლიზი (ლაიელის სინდრომი), ავთვისებიანი ექსუდაციური ერითემა (სტივენს- ჯონსონის სინდრომი).
მეტაბოლური დარღვევები: ჰიპოგლიკემია, ჰიპერგლიკემია, შრატისმიერი კრეატინფოსფოკინაზების მომატება.
სისხლმბადი სისტემა: თრომბოციტოპენია.
სხვა: იმპოტენცია, პერიფერიული შეშუპებები, სხეულის წონის გაზრდა, ტკივილი მკერდის არეში, თირკმლის მეორადი უკმარისობა, ალოპეცია, ყურებში ხმაურის შეგრძნება, გადაღლილობა.

უკუჩვენება
ლიპრიმარი უკუნაჩვენებია პაციენტებისათვის მომატებული მგრძნობელობით პრეპარატის ნებისმიერი კომპონენტის მიმართ; ღვიძლის აქტიური დაავადებისა ან შრატში ტრანსამინაზების აქტივობის გაურკვეველი გენეზის მატების დროს (3 – ჯერ მეტად ნორმის ზედა ზღვართან შედარებით); ორსულობისა და ლაქტაციის პერიოდში, აგრეთვე რეპროდუქციული ასაკის ქალებში, რომლებიც არ სარგებლობენ კონტრაცეპციის ადექვატური მეთოდებით.
ლიპრიმარი შესაძლოა დაენიშნოს რეპროდუქციული ასაკის ქალებს მხოლოდ მაშინ, თუ ორსულობის შესაძლებლობა ძალიან მცირეა და პაციენტი ინფორმირებულია ნაყოფისათვის შესაძლო რისკის შესახებ.
ბავშვებში 18 წლამდე პრეპარატის ეფექტურობა და უსაფრთხოება არაა დადგენილი.
სიფრთხილით გამოიყენება პაციენტებში, რომლებიც ბოროტად იყენებენ ალკოჰოლს ან/და პაციენტებში, რომელთაც ანამნეზში აქვთ ღვიძლის დაავადება.

ორსულობა და ლაქტაცია
ლიპრიმარი უკუნაჩვენებია ორსულობის დროს. რეპროდუქციული ასაკის მქონე ქალებმა მკურნალობის დროს უნდა გამოიყენონ კონტრაცეპციის ადექვატური მეთოდები. ლიპრიმარი შესაძლებელია დაინიშნოს რეპროდუქციული ასაკის ქალებში მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ორსულობის შესაძლებლობა ძალიან დაბალია, ხოლო პაციენტი ინფორმირებულია მკურნალობის პერიოდში ნაყოფის დაკარგვის შესაძლო რისკზე.
ლიპრიმარი უკუნაჩვენებია ლაქტაციის პერიოდში. არა არის ცნობილი გამიყოფა თუ არა პრეპარატი დედის რძეში. ახალშობილებში არასასურველი რეაქციების შესაძლებლობის გათვალისწინებით, ქალებმა რომლებიც ღებულობენ ლიპრიმარს უნდა შეწყვიტონ ბავშვის ძუძუთი კვება

განსაკუთრებული მითითებები
მოქმედება ღვიძლზე
ისევე როგორც სხვა ამავე კლასის ჰიპოლიპიდემიური საშუალებების გამოყენებისას, ლიპრიმარით მკურნალობის შემდეგ აღინიშნებოდა ,,ღვიძლისმიერი” ტრანსამინაზების შრატისმიერი აქტივობის ზომიერი (3-ჯერ მეტი ნორმის ზედა ზღვარიდან) მომატება.
,,ღვიძლისმიერი” ტრანსამინაზების მდგრადი შრატისმიერი მომატება(3-ჯერ მეტი ნორმის ზედა ზღვარიდან) აღინიშნებოდა პაციენტების მხოლოდ 0,7%-ში,.ამგვარი ცვლილებების სიხშირემ პრეპარატის გამოყენების დროს დოზებით 10მგ, 20მგ, 40მგ და 80მგ შეადგინა 0,2%, 0,2%, 0,6% და 2,3% შესაბამისად. ,,ღვიძლისმიერი” ტრანსამინაზების აქტიურობის მომატებას როგორც წესი არ ახლდა სიყვითლე ან სხვა კლინიკური გამოვლინება. ლიპრიმარის დოზის დაწევის დროს, პრეპარატის დროებით ან სრულიად მოხსნისას ,,ღვიძლისმიერი” ტრანსამინაზების აქტიურობა უბრუნდებოდა საწყის დონეს. პაციენტების უმრავლესობა აგრძელებდა შემცირებული დოზით ლიპრიმარის მიღებას რაიმე უარყოფითი შედეგის გარეშე.
პრეპარატის მიღების დაწყებიდან 6 კვირისა და 12 კვირის შემდეგ ან დოზის გაზრდის შემთხვევაში, აგრეთვე მკურნალობის მთელი კურსის განმავლობაში უნდა ხდებოდეს ღვიძლის ფუნქციური მაჩვენებლების კონტროლი. ღვიძლის ფუნქცია უნდა იქნეს გამოკვლეული აგრეთვე ღვიძლის დაზიანების კლინიკური ნიშნების გამოვლინების შემთხვევაშიც. ,,ღვიძლისმიერი” ტრანსამინაზების შემცველობის მომატების შემთხვევაში, მათი აქტიურობა უნდა გაკონტროლდეს მანამ, სანამ არ მოხდება მათი მაჩვენებლების ნორმალიზება. თუ ალატ და ასატ აქტივობის მომატება მეტია 3-ჯერ ნორმის ზედა ზღვართან შედარებით, რეკომენდირებულია პრეპარატის დოზის შემცირება ან პრეპარატის მოხსნა (იხ. ,,გვერდითი ეფექტები”).

მოქმედება ჩონჩხის კუნთებზე
პაციენტებში, რომლებიც ღებულობენ ლიპრიმარს აღინიშნებოდა მიალგიები (იხ. ,,გვერდითი ეფექტები”). მიოპათიის დიაგნოზი (ტკივილები ან სისუსტე კუნთებში, თანხლებული კრეატინფოსფოკინაზის აქტივობის მატებასთან 10-ჯერ ნორმის ზედა ზღვართან შედარებით) უნდა ვივარაუდოთ პაციენტებში გავრცელებული მიალგიით, კუნთოვანი სისუსტით ან/და კრეატინფოსფოკინაზის მომატებით. ლიპრიმარით მკურნალობა უნდა შეწყდეს კრეატინფოსფოკინაზის მომატებული აქტივობის დროს, ასევე საეჭვო და დიაგნოსტირებული მიოპათიის შემთხვევაში. მიოპათიის რისკი ამავე კლასის სხვა პრეპარატებით მკურნალობის დროს მატულობს ციკლოსპორინის, ფიბრინის მჟავის წარმოებულების, ერითრომიცინის, ნიკოტინის მჟავის ან აზოლური სოკოს საწინააღმდეგო პრეპარატებთან ერთდროული გამოყენების შემთხვევაში. მრავალი ამ პრეპარატებიდან აინჰიბირებენ ციტოქრომ P450 3A4-თი მართულ მეტაბოლიზმს. ცნობილია, რომ ციტოქრომ P450 3A4 -ღვიძლის ის ძირითადი იზოფერმენტია, რომელიც მონაწილეობს ატორვასტატინის ბიოტრანსფორმაციაში. ლიპრიმარის დანიშვნისას ფიბრინის მჟავის წარმოებულებთან, ერითრომიცინთან, იმუნოდეპრესანტებთან, აზოლურ სოკოს საწინააღმდეგო პრეპარატებთან ან ნიკოტინის მჟავასთან, ექიმმა ყურადღებით უნდა შეაფასოს მოსალოდნელი სარგებელი და მკურნალობის რისკი და რეგულარულად შეამოწმის პაციენტები კუნთოვანი ტკივილებისა და სისუსტის გამოვლენის მიზნით, განსაკუთრებით მკურნალობის პირველ თვეებში და ნებისმიერი პრეპარატის დოზის მომატების დროს. მსგავს შემთხვევებში რეკომენდებულია კრეატინფოსფოკინაზის აქტივობის პერიოდული განსაზღვრა, თუმცა მსგავსი მონიტორინგი არ იცავს პაციენტს მძიმე მიოპათიის განვითარებისაგან (იხ. ,,ურთიერთქმედება სხვა სამკურნალო საშუალებებთან”). ატორვასტატინმა შესაძლოა გამოიწვიოს კრეატინფოსფოკინაზის აქტივობის მომატება (იხ. ,,გვერდითი ეფექტები”).
ლიპრიმარის გამოყენების დროს, ისევე როგორც ამ კლასის სხვა პრეპარატების გამოყენებისას, აღინიშნება რაბდომიალიზის იშვიათი შემთხვევები, თანხლებული თირკმელების მწვავე უკმარისობით, რაც განპირობებულია მიოგლუბინურიით. ლიპრიმარით თერაპია დროებით უნდა შეწყდეს ან შეწყდეს სრულიად თუ გამოვლინდა შესაძლო მიოპათიის ნიშნები ან თუ არსებობს თირკმელების უკმარისობის რისკფაქტორი რაბდომიოლიზის ფონზე (მაგალითად, მძიმედ მიმდინარე მწვავე ინფექცია, არტერიული ჰიპოტენზია, სერიოზული ოპერაცია, ტრავმა, მეტაბოლური, ენდოკრინული და ელექტროლიტური დარღვევები, არაკონტროლირებადი გულყრები).

ყურადღება! პაციენტები უნდა იქნენ გაფრთხილებული იმის შესახებ, რომ გაურკვეველი ტკივილებისა და სისუსტის შემთხვევაში დაუყოვნებლივ მიმართონ ექიმს, განსაკუთრებით მაშინ თუ ამას თან ახლავს შეუძლოდ ყოფნა ან ცხელება.

ზემოქმედება ავტომობილისა და სხვა მექანიზმების მართვის უნარზე
არ არის ცნობილი.

ჭარბი დოზირება
ლიპრიმარის დოზის გადამეტებისას სპეციფიური ანტიდოტი არ არსებობს. ჭარბი დოზირების შემთხვევაში უნდა ჩატარდეს სიმპტომური მკურნალობა. იმის გამო, რომ პრეპარატი აქტიურად უკავშირდება პლაზმის ცილებს, ატორვასტატინის კლირენსის საგრძნობი გაზრდა ჰემოდიალიზის დროს ნაკლებ სავარაუდოა.

სხვა წამლებთან ურთიერთქმედება
მიოპათიის რისკი ამავე კლასის სხვა პრეპარატებით მკურნალობის დროს მატულობს ციკლოსპორინის, ფიბრნის მჟავის, ერითრომიცინის, აზოლების ჯგუფის სოკოს საწინააღმდეგო პრეპარატების და ნიკოტინის მჟავის ერთდროული გამოყენების დროს (იხ. ,,განსაკუთრებული მითითებები”-,,მოქმედება ჩონჩხის კუნთებზე”).
ანტაციდები: ერთდროული პერორალური მიღება სუსპენზიებთან, რომლებიც შეიცავენ მაგნიუმისა და ალუმინის ჰიდროქსიდებს, ამცირებს ატორვასტატინის კონცენტრაციას სისხლის პლაზმაში დაახლოებით 35%-ით, თუმცა ამასთან არ იცვლება დაბალი სიმკრივის ლიპოპროტეიდული ქოლესტერინის შემცირების ხარისხი.
ანტიპირინი: ლიპრიმარი არ ახდენს ზემოქმედებას ანტიპრინის ფარმაკოკინეტიკაზე, ამიტომ ურთიერთქმედება სხვა პრეპარატებთან, რომლებიც მეტაბოლირდება ციტოქრომის იგივე იზოფერმენტებით, მოსალოდნელი არ არის.
ქოლესტიპოლი: ქოლესტიპოლთან ერთდროული გამოყენებისას ატორვასტატინის კონცენტრაცია სისხლის პლაზმაში მცირდებოდა დაახლოებით 25%-ით; თუმცა ჰიპოლიპიდემიური ეფექტი ატორვასტატინისა და ქოლესტიპოლის ერთდროული მიღებისას აღემატებოდა ამ პრეპარატების იზოლირებულ ეფექტს.
დიგოქსინი: დიგოქსინის განმეორებით მიღების დროს, ლიპრიმართან დოზით 10მგ, დიგოქსინის კონცენტრაცია სისხლის პლაზმაში არ იცვლებოდა. თუმცა დიგოქსინის გამოყენებისას კომბინაციაში ლიპრიმართან დოზით 80მგ/დღეღამეში, დიგოქსინის კონცენტრაცია იზრდებოდა დაახლოებით 20%-ით. პაციენტები, რომლებიც ღებულობენ დიგოქსინს ლიპრიმართან ერთად მოითხოვენ შესაბამის დაკვირვებას.
ერითრომიცინი/კლარიტომიცინი: ლიპრიმარისა და ერითრომიცინის (500მგ 4-ჯერ დღეღამეში) ან კლარიტომიცინის (500მგ 2_ჯერ დღეღამეში) ერთდროული გამოყენებისას, რომლებიც ახდენენ ციტოქრომ P450 3A4-ის ინჰიბირებას, აღინიშნებოდა ატორვასტატინის კონცენტრაციის მომატება სისხლის პლაზმაში (იხ. ,,განსაკუთრებული მითითებები”-,,მოქმედება ჩონჩხის კუნთებზე”).
აზიტრომიცინი: ლიპრიმარის (10მგ 1- ჯერ დღეღამეში) და აზიტრომიცინის (500მგ 1-ჯერ დღეღამეში) ერთდროული გამოყენებისას ატორვასტატინის კონცენტრაცია პლაზმაში არ იცვლებოდა.
ტერფენადინი: ლიპრიმარისა და ტერფენადინის ერთდროული გამოყენების დროს ტერფენადინის ფარმაკოკინეტიკაში კლინიკურად საყურადღებო ცვლილებები არ აღმოჩენილა.
პერორალური კონტრაცეპტივები: ლიპრიმარისა და იმ პეროპალური კონტრაცეპტივების ერთდროული გამოყენების დროს, რომლებიც შეიცავენ ნორეტინდრონს და ეთინილესტრადოლს, აღინიშნებოდა ნორეტინდრონისა და ეთინილესტრადოლის AUC -ს საგრძნობი მომატება დაახლოებით 30% და 20% შესაბამისად. ეს ეფექტი უნდა იქნეს გათვალისწინებული პერორალური კონტრაცეპტივების შერჩევის დროს ქალებისათვის, რომლებიც ღებულობენ ლიპრიმარს.
ვარფარინი: ვარფარინისა და ლიპრიმარის ურთიერთქმედებაში კლინიკურად საყურადღებო ნიშნები არ აღმოჩენილა.
ციმეტიდინი: ციმეტიდინისა და ლიპრიმარის ურთიერთქმედებაში კლინიკურად საყურადღებო ნიშნები არ აღმოჩენილა.
ამლოდიპინი: ლიპრიმარი 80მგ-ისა და ამლოდიპინი 10მგ-ის ერთდროული გამოყენებისას ატორვასტატინის ფარმაკოკინეტიკა არ იცვლებოდა.
პროთეაზის ინჰიბიტორები: ლიპრიმარისა და პროთეაზის ინჰიბიტორების ერთდროული გამოყენების დროს, რომლებიც ცნობილია როგორც ციტოქრომ P450 3A4 -ის ინჰიბიტორები, სისხლის პლაზმაში ატორვასტატინის კონცენტრაცია მატულობდა.
სხვა თერაპიული საშუალებები: კლინიკური კვლევების დროს ლიპრიმარს იყენებენ ანტიჰიპერტენზიულ საშუალებებთან და ესტროგენებთან ერთად; ამ კვლევებში კლინიკურად საყურადღებო უარყოფითი ურთიერთზეგავლენა არ გამოვლენელია ;

შენახვის პირობები და ვადები
შეინახეთ მშრალ ადგილას არა უმეტეს 25ºC ტემპერატურაზე. შეინახეთ ბავშვებისათვის მიუწვდომელ ადგილას!
შენახვის ვადა 3 წელი.
არ გამოიყენოთ შეფუთვაზე მითითებული შენახვის ვადის ამოწურვის შემდეგ.

აფთიაქში გაცემის წესი
რეცეპტით

მწარმოებელი:
ფაიზერი, აშშ